Sociologický časopis / Czech Sociological Review 2016, 52(6): 861-892 | DOI: 10.13060/00380288.2016.52.6.289

The Social Transformation of Large Housing Estates in Poland at the Turn of the 21st Century

Katarzyna Gorczyca
Jagiellonian University, Kraków

Large housing estates make up an essential portion of the housing stock in the urban structure of Polish cities. It was expected that large housing estates in Poland might experience social decline in the 1990s, but several research projects conducted in the estates did not identify any increase in social degradation. This article examines the social structure of the residents of large housing estates in Poland and identifies the main trends in current social changes. The time frame of ongoing transformations in the social structure was set around the turn of the 21st century. This analysis is based on Polish 1988 and 2002 National Census data, the Polish PESEL population database (2011), and the author's survey data (2010-2012). Research was conducted in seven housing estates in fi ve Polish cities or towns (Poznań, Kraków, Tarnów, Dzierżoniów, and Żyrardów) and focused on analysing the sizes and types of households and their economic situation and the social structure of the estates. Results showed that large housing estates continue to have a heterogeneous social structure and to resist social deprivation processes. Depending on the period when a particular estate was built it is possible to observe distinctive features of housing estates, such as social structure renewal in housing estates from the 1950s and 1960s, residential ageing in those from the 1970s, and the risk of an exodus of young residents from estates from the 1980s. Those shared problems may soon become decisive for the future development of large estates.

Klíčová slova: large housing estates, neighbourhood change, socio-spatial change, mixed heterogeneous neighbourhood, post-socialist city

Zveřejněno: 1. prosinec 2016  Zobrazit citaci

ACS AIP APA ASA Harvard Chicago IEEE ISO690 MLA NLM Turabian Vancouver
Gorczyca, K. (2016). The Social Transformation of Large Housing Estates in Poland at the Turn of the 21st Century. Sociologický časopis / Czech Sociological Review, 52(6), 861-892. doi: 10.13060/00380288.2016.52.6.289
Sdílet...
Stáhnout citaci
  • BibTeX (.bib)
  • Bookends (.ris)
  • EasyBib (.ris)
  • EndNote (.enw)
  • EndNote 8 (.xml)
  • ISI WoS (.isi)
  • Medlars (.medlars)
  • Mendeley (.ris)
  • MODS (.xml)
  • Papers (.ris)
  • RefWorks (.txt)
  • RefManager (.ris)
  • RIS (.ris)
  • MS Word (.xml)
  • Zotero (.ris)
    • Zobrazit celý článek

    Reference

    1. Basista, A. 2001. Betonowe dziedzictwo. Architektura w Polsce czasów komunizmu. (Heritage made of concrete: Polish architecture of the communist era) Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
    2. Beckhoven, E. van, G. Bolt and R. van Kempen. 2009. 'Theories of Neighborhood Change and Decline: Their Significance for Post-WWII Large Housing Estates in European Cities.' Pp. 20-50 in Mass Housing in Europe, edited by R. Rowlands, S. Musterd and R. van Kempen. London: Palgrave Macmillan, https://doi.org/10.1057/9780230274723_2. Přejít k původnímu zdroji...
    3. Białowolski, P., J. Czapiński, I. Grabowska, I. E. Kotowska, T. Panek, P. Strzelecki and D. Węziak-Białowolska. 2011. 'Warunki życia gospodarstw domowych.' (The living conditions of households) Diagnoza Społeczna 2011 Warunki i Jako¶ć Życia Polaków- Raport. (Special issue) Contemporary Economics 5 (3): pp. 45-159. Přejít k původnímu zdroji...
    4. Birch, D. L. 1971. 'Towards Stage Theory of Urban Growth.' Journal of the American Institute of Planners 37 (2): 78-87, https://doi.org/10.1080/01944367108977361. Přejít k původnímu zdroji...
    5. Bourne, L. S. 1981. The Geography of Housing. London: Edward Arnold.
    6. Borowik, I. 2003. Blokowiska: miejski habitat w ogl±dzie socjologicznym. Studium jako¶ci wrocławskich ¶rodowisk mieszkaniowych. (Large housing estates: urban habitat in the sociological vision. A study of the quality of the housing environment in Wrocław) Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
    7. Brade, I., G. Herfert and K. West. 2009. 'Recent Trends and Future Prospects of Sociospatial Differentiation in Urban Regions of Central and Eastern Europe: A Lull before the Storm?' Cities 26 (5): 233-244. Přejít k původnímu zdroji...
    8. Chmielewski, J. M. 2001. Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast. (The theory of urban design and urban planning) Warsaw: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
    9. Chmielewski, J. M. and M. Mirecka 2007. Modernizacja osiedli mieszkaniowych. (The modernisation of housing estates) Warsaw: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
    10. Coudroy de Lille, L. 2001. 'Przestrzeń rezydencjonalna miasta postsocjalistycznego- próba diagnozy i kierunku rozwoju na przykładzie Warszawy.' (The residential space of the post-socialist city-an attempt at diagnosis and direct development using the example of Warsaw) Pp. 199-208 in Miasto postsocjalistyczne organizacja przestrzeni miejskiej i jej przemiany, XIV Konwersatorium wiedzy o mie¶cie, cz. II., edited by I. Jażdżewska. ŁódĽ: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
    11. Dekker, K., S. De Vos, S. Musterd and R. van Kempen. 2011. 'Residential Satisfaction in Housing Estates in European Cities: A Multi-level Research Approach.' Housing Studies 26 (4): 479-499, https://doi.org/10.1080/02673037.2011.559751. Přejít k původnímu zdroji...
    12. Dimitrovska Andrews, K. and B. Černič Mali. 2004. 'Slovenia: Effects of Privatisation.' Pp. 249-264 in High-rise Housing in Europe. Current Trends and Future Prospects. Housing and Urban Policy Studies (28), edited by R. Turkington, R. van Kempen and F. Wassenberg. Delft: Delft University Press.
    13. Divinsky, B. 2004. 'Slovakia. A Continuing Role for High-rise Housing Estates.' Pp. 215-230 in High-rise Housing in Europe. Current Trends and Future Prospects. Housing and Urban Policy Studies (28), edited by R. Turkington, R. van Kempen and F. Wassenberg. Delft: Delft University Press.
    14. Filius, F. and R. van Kempen. 2005. 'Elderly in Large Housing Estates: A European Comparison.' Paper for the ENHR conference in Reykjavik 30 June-3 July. Retrieved 27 April 2016 (https://borg.hi.is/enhr2005iceland/ppr/Filius-van%20Kempen.pdf).
    15. Gentile, M. and S. Marcińczak. 2014. 'Housing Inequalities in Bucharest: Shallow Changes in Hesitant Transition.' GeoJournal 79 (4): 449-465, https://doi.org/10.1007/s10708-014-9530-5. Přejít k původnímu zdroji...
    16. Gentile, M. and Ö. Sjöberg. 2010. 'Spaces of Priority: The Geography of Soviet Housing Construction in Daugavpils Latvia.' Annals of the Association of American Geographers 100 (1): 112-136, https://doi.org/10.1080/00045600903378994. Přejít k původnímu zdroji...
    17. Grigsby, W., M. Baratz, G. Galaster and D. Maclennan. 1987. 'The Dynamics of Neighbourhood Change and Decline.' Progress in Planning 28: 1-76, https://doi.org/10.1016/0305-9006(87)90011-0. Přejít k původnímu zdroji...
    18. Grossmann, K. and A. Haase. 2011. 'Brick or Block? Housing Preferences and the Urban Fabric.' Pp. 255-276 in Residential Change and Demographic Challenge: The Inner City of East Central Europe in the 21st Century, edited by A. Haase, A. Steinführer, S. Kabisch, K. Grossmann and R. Hall. Farnham, Burlington: Ashgate.
    19. Grossmann, K., N. Kabisch and S. Kabisch. 2015. 'Understanding the Social Development of a Post-socialist Large Housing Estate: The Case of Leipzig-Grünau in Eastern Germany in Long-term Perspective.' European Urban and Regional Studies 22: 1-20, https://doi.org/10.1177/0969776415606492. Přejít k původnímu zdroji...
    20. Herfert, G., C. S. Neugebauer and C. Smigiel. 2013. 'Living in Residential Satisfaction? Insights from Large-scale Housing Estates in Central and Eastern Europe.' Tijdschrift voor economische en sociale geografie 104 (1): 57-74, https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2012.00727.x. Přejít k původnímu zdroji...
    21. Hirt, S. and K. Stanilov. 2007. 'The Perils of Post-socialist Transformation: Residential Development in Sofia.' Pp. 215-244 in The Post-socialist City, edited by K. Stanilov. Dordrecht: Springer Netherlands, https://doi.org/10.1007/978-1-4020-6053-3_11. Přejít k původnímu zdroji...
    22. Jałowiecki, B. 1986. Pathology of Urbanization Processes and Urban Structures: An Outline of the Problem, Hypotheses and Assumptions of Comparative Studies. Warsaw: University of Warsaw.
    23. Janiszewska, A., E. Klima and A. Rochmińska. 2010. 'S±siedztwo w blokowisku.' (The neighbourhood in a large housing estate) Pp. 219-235 in Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, XXIII Konwersatorium wiedzy o mie¶cie, edited by I. Jażdżewska. ŁódĽ: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
    24. Janiszewska, A., E. Klima and A. Rochmińska. 2011. 'Jako¶ć życia na łódzkich osiedlach.' (Quality of life in ŁódĽ housing estates) Pp. 145-179 in Współczesne Przemiany ¦rodowiska Mieszkaniowego - Wybrane Problemy, seria Space-Society-Economy Vol. 10, edited by J. Dzieciuchowicz. ŁódĽ: Uniwersytet Łódzki.
    25. Kabisch, S. and K. Grossmann. 2013. 'Challenges for Large Housing Estates in Light of Population Decline and Ageing: Results of a Long-term Survey in East Germany.' Habitat International 39: 232-239, https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2012.12.003. Přejít k původnímu zdroji...
    26. Kährik, A. and T. Tammaru. 2010. 'Soviet Prefabricated Panel Housing Estates: Areas of Continued Social Mix or Decline? The Case of Tallinn.' Housing Studies 25 (2): 201-219, https://doi.org/10.1080/02673030903561818. Přejít k původnímu zdroji...
    27. Kotus, J. 2007. Natura wielkomiejskich s±siedztw: analiza subs±siedzkich i s±siedzkich terytorialnych podsystemów społecznych w Poznaniu. (The nature of big-city neighbourhoods: an analysis of sub-neighbourhood and neighbourhood territorial social subsystems in Poznań) Poznań: Adam Mickiewicz University Press.
    28. Kovács, Z. and G. Herfert. 2012. 'Development Pathways of Large Housing Estates in Post-socialist Cities: An International Comparison.' Housing Studies 27 (3): 324-342, https://doi.org/10.1080/02673037.2012.651105. Přejít k původnímu zdroji...
    29. Li, S. M. 2000. 'Housing Consumption in Urban China: A Comparative Study of Beijing and Guangzhou.' Environment and Planning A 32 (6): 1115-1134, https://doi.org/10.1068/a32145. Přejít k původnímu zdroji...
    30. Marcińczak, S. 2012. 'The Evolution of Spatial Patterns of Residential Segregation in Central European Cities: The ŁódĽ Functional Urban Region from Mature Socialism to Mature Post-Socialism.' Cities 29 (5): 300-309, https://doi.org/10.1016/j.cities.2011.08.008. Přejít k původnímu zdroji...
    31. Marcińczak, S. and I. Sagan. 2011. 'The Socio-spatial Restructuring of ŁódĽ, Poland.' Urban Studies 48 (9): 1789-1809, https://doi.org/10.1177/0042098010379276. Přejít k původnímu zdroji...
    32. Murie, A., T. Knorr-Siedow and R. van Kempen. 2003. Large Housing Estates in Europe: General Developments and Theoretical Backgrounds. Utrecht: Utrecht University.
    33. Musil, J. et al. 1985. Lidé a sídliątě. (People and housing estates) Prague: Svoboda.
    34. Musterd, S. 2008. 'Residents' Views on Social Mix: Social Mix, Social Networks and Stigmatisation in Post-war Housing Estates in Europe.' Urban Studies 45 (4): 897-915, https://doi.org/10.1177/0042098007088473. Přejít k původnímu zdroji...
    35. Musterd, S. and R. van Kempen. 2007. 'Trapped or on the Springboard? Housing Careers in Large Housing Estates in European Cities.' Journal of Urban Affairs 29 (3): 311-329, https://doi.org/10.1111/j.1467-9906.2007.00345.x. Přejít k původnímu zdroji...
    36. Myers, D. 1990. 'Filtering in Time: Rethinking the Longitudinal Behaviour of Neighbourhood Housing Markets.' Pp. 274-296 in Housing Demography: Linking Demographic Structure and Housing Markets, edited by D. Mayers. Madison, WI: University of Wisconsin Press.
    37. Niezabitowski, M. 2010. 'Ludzie starsi w starzej±cym się blokowisku. Przypadek osiedla Superjednostka w Katowicach.' (The elderly in an ageing housing estate. The case of the Superjednostka estate in Katowice) Pp. 285-299 in Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast,: XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mie¶cie, edited by I. Jażdżewska. ŁódĽ: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
    38. Panek, T., J. Czapiński and I. E. Kotowska. 2011. 'The Research Method.' Social Diagnosis 2011. Objective and Subjective Quality of Life in Poland. (Special issue). Contemporary Economics 5 (3): 40-49. Přejít k původnímu zdroji...
    39. Power, A. 1997. Estates on the Edge: The Social Consequences of Mass Housing in Europe. London: Macmillan, https://doi.org/10.1057/9780230389915. Přejít k původnímu zdroji...
    40. Raport z wyników: Narodowy Spis Powszechny Ludno¶ci i Mieszkań. 2011. (National population and housing census, 2011) Zakład Wydawnictw Statystycznych, GUS. Retrieved 6 June 2016 (http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lud_raport_z_wynikow_NSP2011.pdf).
    41. Raport z wyników: Narodowy Spis Powszechny Ludno¶ci i Mieszkań. 2012. (National population and housing census, 2012.) Zakład Wydawnictw Statystycznych, GUS. Retrieved 6 June 2016 (http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lud_raport_z_wynikow_NSP2011.pdf).
    42. Rębowska, A. 2000. 'Rehabilitacja "blokowisk".' (The rehabilitation of housing estates) Pp. 85-105 in Odnowa miast. Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja, edited by Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska and A. Geissler. Kraków: IGPiK.
    43. Rzyski S. and K. Mędrzycka. 2010. 'Osiedla blokowe versus inne formy zabudowy mieszkaniowej w Gdańsku-percepcja i waloryzacja warunków zamieszkania.' (Housing estates vs other forms of residential development in Gdańsk-perception and valorisation of housing conditions) Pp. 251-259 in Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast: XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mie¶cie, edited by I. Jażdżewska. ŁódĽ: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
    44. ©imáček, P., Z. Szczyrba, I. Andráąko and J. Kunc. 2015. 'Twenty-five Years of Humanising Post-Socialist Housing Estates: From Quantitative Needs to Qualitative Requirements.' Geographia Polonica 88 (4): 649-668, https://doi.org/10.7163/GPol.0038. Přejít k původnímu zdroji...
    45. ©paček, O. 2012. 'Česká panelová sídliątě: faktory stability a budoucího vývoje.' (Czech housing estates: factors of stability and future development) Sociologický časopis/Czech Sociological Review 48 (5): 965-988. Přejít k původnímu zdroji...
    46. Szafrańska, E. 2010. 'Wielkie osiedla mieszkaniowe w okresie transformacji-próba diagnozy i kierunki przemian na przykładzie w Łodzi.' (Large housing estates in transition-an attempt at diagnosis and directions of change in the example of ŁodĽ) Pp. 219-236 in Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast: XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mie¶cie, edited by I. Jażdżewska. ŁódĽ: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
    47. Szafrańska, E. 2012. 'Gentryfikacja wielkich osiedli mieszkaniowych-nowe zjawisko czy nadużycie terminologiczne?' (The gentrification of large housing estates- a new phenomenon or the misuse of terminology) Pp. 153-167 in Procesy gentryfikacji w mie¶cie, XXV Konwersatorium Wiedzy o Mie¶cie, edited by I. Jażdżewska. ŁódĽ: Uniwersytet Łódzki.
    48. Szafrańska, E. 2014. 'Transformations of Large Housing Estates in Post-socialist City: The Case of ŁódĽ, Poland.' Geographia Polonica 87 (1): 77-93, https://doi.org/10.7163/GPol.2014.5. Přejít k původnímu zdroji...
    49. Szafrańska, E. 2015a. 'Transformations of Large Housing Estates in Central and Eastern Europe after the Collapse of Communism.' Geographia Polonica 88 (4): 621-649. Přejít k původnímu zdroji...
    50. Szafrańska, E. 2015b. 'Ewolucja statusu społecznego i pozycji wielkich osiedli mieszkaniowych w strukturze rezydencjalnej miasta postsocjalistycznego. Wybrane przykłady.' (The evolution of the social status of large housing estates in the residential space of post-socialist cities. Selected examples). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica 52: 45-76
    51. Szczepański, M. S. 1991. Miasto socjalistyczne i ¶wiat społeczny jego mieszkańców. (The socialist city and the social world of its inhabitants) Warsaw: Uniwersytet Warszawski.
    52. Szmytkowska, M. 2004. 'Warunki mieszkaniowe jako istotny wyznacznik społecznoprzestrzennej polaryzacji miast. Przypadek Gdyni.' (Housing conditions as an important determinant of socio-spatial polarisation in cities. The case of Gdynia) Pp. 215-226 in Zróżnicowanie warunków życia w mie¶cie, XVII Konwersatorium wiedzy o mie¶cie, edited by I. Jażdżewska. ŁódĽ: Uniwersytet Łódzki.
    53. Temelová, J., J. Novák, M. Ouředníček and P. Puldová. 2011. 'Housing Estates in the Czech Republic after Socialism Various Trajectories and Inner Differentiation.' Urban Studies 48 (9): 1811-1834, https://doi.org/10.1177/0042098010379279. Přejít k původnímu zdroji...
    54. Temelová, J. and A. Slezáková. 2014. 'The Changing Environment and Neighbourhood Satisfaction In Socialist High-rise Panel Housing Estates: The Time-Comparative Perceptions of Elderly Residents in Prague.' Cities 37: 82-91, https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.12.002. Přejít k původnímu zdroji...
    55. van Kempen, E. and S. Musterd. 1991. 'High Rise Housing Reconsidered: Some Research and Policy Implications.' Housing Studies 6 (2): 83-95, https://doi.org/10.1080/02673039108720699. Přejít k původnímu zdroji...
    56. van Kempen, R., A. Murie, T. Knorr-Siedow and I. Tosics. 2006. Regenerating Large Housing Estates in Europe. A Guide to Better Practice. RESTATE. Utrecht: Utrecht University.
    57. Wassenberg, F. 2011. 'Demolition in the Bijlmermeer: Lessons from Transforming a Large Housing Estate.' Building Research & Information 39 (4): 363-379, https://doi.org/10.1080/09613218.2011.585104. Přejít k původnímu zdroji...
    58. Węcławowicz, G. 1993. 'Zróżnicowania społeczno-przestrzenne Warszawy. Struktury demograficzne i gospodarstw domowych w ¶wietle Narodowego Spisu Powszechnego 1988.' (The socio-spatial diversity of Warsaw) Pp 4-15 in Struktury demograficzne i gospodarstw domowych, Atlas Warszawy 1, edited by G. Węcławowicz and J. Księżak. Warsaw: IGiGZP PAN.
    59. Węcławowicz, G. 2007. Geografia społeczna miast. (The human geography of cities) Warsaw: PWN.
    60. Węcławowicz, G., A. Guszcza, S. Kozłowski, A. Bielawska, A. Adamiak, M. Krasowska, A. Fader and A. Bierzyński. 2005. Large Housing Estates in Poland. Overview of Developments and Problems in Warsaw. RESTATE Report 2f. Utrecht: Utrecht University.
    61. Wojtkuń, G. 2004. Osiedle mieszkaniowe w przestrzeni miasta XXI wieku. (The housing estate in the 21st-century city) Szczecin: Wydawnictwo Politechniki Szczecińskiej.
    62. Zaniewska, H., A. T. Kowalewska, M. Thiel and R. Barek. 2008. Zrównoważony rozwój osiedli i zespołów mieszkaniowych w strukturze miasta. Kryteria i poziomy odpowiedzialno¶ci (Aspekty: przestrzenny, społeczny, techniczny, ekonomiczny) (The sustainable development of housing estates and residential complexes in the city structure. The criteria and levels of responsibility-spatial, social, technical, economic aspects) Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
    63. Zborowski, A. 2005. Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu i transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa). (Changes in the social and spatial structure of an urban region during the socialist period and the transformation period-a case study of Kraków) Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
    64. Zborowski, A. and M. Dej. 2009. 'Ocena stopnia zaawansowania zjawisk degradacji społecznej (patologie społeczne, wykluczenie społeczne i ubóstwo), procesy polaryzacji i segregacji, segmentacja rynku pracy w miastach Polski.' (Assessment of the social decline, polarisation, segregation, and job market segmentation in Polish cities) Pp. 93-124 in Demograficzne i społeczne uwarunkowania rewitalizacji miast w Polsce, edited by A. Zborowski. Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
    65. Zborowski, A., M. Dej and K. Gorczyca. 2009. 'Ocena jako¶ci życia w wymiarze obiektywnym i subiektywnym w dzielnicach ¶ródmiejskich i strefie wielkich osiedli mieszkaniowych w wybranych miastach Polski.' (Quality of life: objective and subjective dimensions in the city centre and large housing estates in selected Polish cities) Pp. 136-166 in Demograficzne i społeczne uwarunkowania rewitalizacji miast w Polsce, edited by A. Zborowski. Kraków: Instytut Rozwoju Miast.

    Tento článek je publikován v reľimu tzv. otevřeného přístupu k vědeckým informacím (Open Access), který je distribuován pod licencí Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY-NC 4.0), která umoľňuje nekomerční distribuci, reprodukci a změny, pokud je původní dílo řádně ocitováno. Není povolena distribuce, reprodukce nebo změna, která není v souladu s podmínkami této licence.


    Zpět na obsah