واکاوی کیفیت شناخت آرتور پوپ از معماری ایران با استناد به آثار مکتوب تاریخ‌نگاری او

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مطالعات معماری، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.

2 دکتری مرمت، استادیار دانشکدة هنر و معماری دانشگاه یزد، ایران.

3 دکتری معماری، دانشیار دانشگاه هنر اصفهان، ایران.

چکیده

بیان مسئله: تاریخ‌نگاری معماری در ایران، همچون سایر حوزه‌های مبانی نظری معماری، به جایگاهی شایسته دست نیافته است، و از سوی دیگر آثار تاریخ‌نگاری موجود نیز آن‌قدر مورد بررسی قرار نگرفته‌اند که از این رهاورد داشته‌ها و نداشته‌های این حوزه مشخص شود و مسیر تاریخ‌نگاری معماری ایران روشن‌تر شود. لذا بررسی آثار تاریخ‌نگاری معماری امری ضروری به نظر می‌رسد؛ این پژوهش به دنبال پاسخگویی به سؤالات ذیل است: «آرتور پوپ» با چه نگرش‌ها و روش‌هایی به شناخت معماری ایران پرداخته است؟ این روش‌ها و نگرش‌ها در چه زمینه‌ها و بستری شکل گرفته‌اند؟ و حاصل به‌کارگیری این روش‌ها و نگرش‌ها در شناخت معماری ایران چه بوده است؟
هدف پژوهش: هدف از این پژوهش بررسی آثار مکتوب آرتور پوپ به‌منظور شناخت نگرش‌ها و روش‌های او و نیز دستاورد او در به‌کارگیری آن‌ها برای شناخت معماری ایران است.
روش پژوهش: به‌منظور دستیابی به این هدف، نظریة زمینه‌ای یا گراندد تئوری به‌عنوان روش پژوهش مورد استفاده قرار گرفت.
نتیجه‌گیری: نتیجة حاصل بیانگر آن بود که آرتور پوپ، متأثر از اقتضائات زمانه و نیازهای تاریخ‌نگاری معماری ایران در آن دورة زمانی، نگرش‌ها و روش‌هایی را در شناخت معماری ایران به کار گرفت و با کمک آن تاریخ‌نامه‌ای از معماری ایران ارائه داد که اگرچه بیشتر معطوف به جنبه‌های کالبدی معماری ایران است، اما به‌جز کالبد به وجوه دیگری از معماری ایران چون فضا و زمینه‌های شکل‌گیری نیز تا اندازه‌ای توجه دارد، و تاریخ‌نگاری معماری او بیش از تاریخ‌نگارانِ هم‌دورة خود واجد رنگ و بویی معمارانه است. او همچنین بیش از دیگران تلاش کرد تا نگاهش را به نگاه انسان ایرانی نزدیک کند؛ لذا می‌توان پوپ را تاریخ‌نگاری دانست که، با درنظرگرفتن اقتضائات زمانه‌اش، به‌نحوی قابل‌قبول برای نگارش تاریخ‌نامه‌ای دربارة معماری ایران تلاش کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Quality of Arthur Pope’s Knowledge about Iranian Architecture Based on His Written Histographical Works

نویسندگان [English]

  • soodabeh adibzadeh 1
  • Mohsen Abbasiharofteh 2
  • Ahmad Aminpoor 3
1 M.A. in Iranian Architectural Studies, Art University of Isfahan, Iran.
2 Ph.D. in Conservation of Historical Contexts, Assistant Professor, Faculty of Conservation, Yazd University, Iran.
3 Ph.D. in Architecture, Associate Professor, Art University of Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Problem statement: Architectural historiography in Iran, like other fields of theoretical foundations of architecture, has not achieved a proper position, and on the other hand, existing historiographical works have been less studied to determine the asset and lack of asset in this field through this achievement and to more clarify the path of Iranian architectural historiography. Therefore, it seems necessary to study the works of architectural historiography. Thus, in the present study, the following questions are addressed: Which attitudes and methods has Arthur Pope used to study Iranian architecture? What are the fields and contexts in which these methods and attitudes have been formed? What has been the result of applying these methods and attitudes for understanding Iranian architecture?
Research objectives: This study was conducted to review the written works by Arthur Pope to identify his attitudes and methods as well as his achievement in using them for understanding Iranian architecture.
Research method: For this purpose, grounded theory was used as the research method.
Conclusion: The result showed that Arthur Pope, influenced by the requirements of the time and the needs of Iranian architectural historiography in that period, has used attitudes and methods to understand Iranian architecture through which, he has presented a history of Iranian architecture. Although, it is more focused on the physical aspects of Iranian architecture; but apart from the physical aspects, he has also paid some attention to other aspects of Iranian architecture, such as space and backgrounds of formation. His architectural historiography has more architectural color and sense than other historians of his time. He has also tried further than them to present his view closer to that of an Iranian person. Therefore, he can be considered a historian who has made acceptable efforts in writing a history book about Iranian architecture, taking into account the requirements of his time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Architectural Historiography
  • Historians’ Attitude
  • Historians’ Method
  • Arthur Pope
آشوری، داریوش. (1351). ایران‌شناسی چیست؟ و چند مقالة دیگر. تهران: آگاه.
پوپ، آرتور آپهام. (1355). هنر ایران در گذشته و آینده (ترجمة عیسی صدیق). تهران: مدرسة عالی خدمات جهانگردی و اطلاعات.
پوپ، آرتور آپهام. (1387). سیری در هنر ایران (ج. 3) (ترجمة نجف دریابندری و دیگران). تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
پوپ، آرتور آپهام. (1390). معماری ایران (ترجمة غلامحسین صدری افشار). تهران: دات.
خوئی، حمیدرضا. (1385). چیستی تاریخ معماری و جایگاه آن در فهم و ایجاد آثار معماری. گلستان هنر، 2(6)، 20-27.
دآلوا، آن. (1394). روش‌ها و نظریه‌های تاریخ هنر (ترجمة آناهیتا مقبلی و سعید حسینی). تهران: فخراکیا.
زرشناس، زهره. (1391). درآمدی بر ایران‌شناسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
طهماسبی، احسان. (1386). بررسی روش پوپ در تاریخ‌نویسی معماری ایران. گلستان هنر، 7(3)، 55-64.
غلام‌دوست، مهتاب. (1391). جایگاه قانون عتیقات و حفریات تجاری در باستان‌شناسی ایران. در مجموعه مقالات هشتاد سال باستان‌شناسی ایران (ج. 1) (صص. 11-48). تهران: پازینه.
قیومی بیدهندی، مهرداد. (1384). بررسی انتقادی چهار تاریخ‌نامة معماری ایران. خیال، 4(15)، 4-36.
کانوی، هیزل و رونیش، راوئن. (1384). تاریخ معماری چیست؟ (ترجمة حمیدرضا خوئی). گلستان هنر، 1(2)، 24-36.
کیانی، مصطفی. (1383). معماری دورة پهلوی اول: دگرگونی اندیشه‌ها، پیدایش و شکل‌گیری معماری دورة بیست‌سالة معاصر ایران 1299-1320. تهران: مؤسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران.
گلیجانی مقدم، نسرین. (1384). تاریخ‌شناسی معماری ایران: طرح رویکردی جدید با توجه به کاستی‌های تاریخ‌نگاری معماری ایران. تهران: دانشگاه تهران.
مهدی‌زاده، سارا و حناچی، پیروز. (1395). نقش معماران و باستان‌شناسان غربی در مرمت بناهای تاریخی ایران در دوران پهلوی (1357- 1304). نشریة هنرهای زیبا، 21(3)، 5-14.
میرسعیدی، معصومه. (1375). آرتور آپهام پوپ. در دانشنامة جهان اسلام. تهران: بنیاد دایره‌المعارف اسلامی.