سحر و شعبده در فقه با تأکید بر مصادیق نوظهور
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی
شهربانو کاهدی
1
(دانشجوی دکتری، واحد پردیسان قم، قم، ایران)
سید محمد مهدی احمدی
2
(استادیار واحد پردیسان قم، قم، ایران)
سید حسن عابدیان
3
(استادیار واحد پردیسان قم، قم، ایران)
کلید واژه: جادو, سحر, اقسام سحر, حکم فقهی اقسام سحر, مصادیق نوظهور,
چکیده مقاله :
تاریخ شروع سحر و شعبده در زندگی بشر مشخص نیست؛ زیرا امور خارق‌العاده ای هستند که با تحقّق امور عادى فرق دارند و با پیش فرض‌هاى عرفى و عادى قابل تصور و تحقق نیستند و از آنجا که دیگران از آوردن مثل آن ناتوانند، همین انگیزه اندیشمندان اسلامى و غیراسلامى را در کنکاش، تحقیق و تفحص در کیفیت و نحوه تحقق این امور برانگیخته است .زیرا خوارق عادت مشتمل بر غایتى هستند، ولى از آن روى که در نوع غایت و مشروعیت (به معناى الهى بودن) و عدم مشروعیت با هم مختلفند، شناخت این امور امرى لازم و ضرورى به نظر مى‌رسد، چون مسأله سحر و شعبده خصوصاً در حال حاضر بسیار بزرگ و پیچیده شده و جنبه‌های مختلف قرآنی، فرهنگی، اجتماعی، روحی و روانی و حتی سیاسی را در بر می‌گیرد. تحقیق حاضر قصد ورود به این مقوله پیچیده را به طور خاص دارد، ضمن اینکه تلاش دارد خواننده را با دورنمایی از فرهنگ سحر و شعبده و حکم فقهی آن، در تمدن امروز آشنا سازد.
It is not clear when magic and witchcraft start in history, but undoubtedly they have a long history among the nations and especially religions. It is because these are extraordinary things that differ in the realization of ordinary affairs, and are not conceived and realized by conventional and ordinary traditions. This fact that ordinary people are unable to do likewise has Islamic and non-Islamic scholars to spur on researching and analyzing the quality and manner of realization of these matters. Whereas, such unusual affairs have their own limitation, and on the other hand they are different in terms of the purpose and the legitimacy (in the sense of divinity) and the lack of legitimacy. So it is necessary to recognize such issues. The witchcraft issue is great and abstruse especially at the present time and includes various aspects of the Quranic, cultural, social, mental, and even political. This paper aims to study this issue in particular, while attempting to familiarize the reader with history and culture of magic in today's civilization. Sometimes, witchcraft is considered as jugglery, and it’s sometimes just imagination and indoctrination. Even it can be done by using unknown physical and chemical properties in some of the objects and elements, or through the help of demons, or sometimes using of spices and medicines. Regarding the hadiths from the great leaders of Islam, we are strongly forbidden from magic and witchcraft. This paper attempts to highlight the emerging phenomena of magic, including internet, realistic stories, the music album called Magic by Walter, movies and clips on the Internet, hypnosis, and telepathy. However, there is a need of Ijtihad for its jurisprudential ruling.Thus, in the present study, the modern and traditional magic and magical examples of contemporary society have been addressed through a library method.
1- قران الکریم .
2- ابن ادریس ، محمد بن محمد، (1370)، السرائر الحادی لتحریر الفتاوی، انتشاراتی جامعه المدرسین حوزه علمیه قم، قم.
3- السنجاری، محمد بن ابراهیم، (1377)، موسوعه موجزه فی العلوم الغریبه الاسلامیه، مکتبه لبنان، بیروت.
4- المدرسی، سید محمد تقی، (1427)، مهذب الاحکام، دارالقاری، بیروت.
5- انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین، (1413)، مکاسب محرمه مجمع الفکر الاسلامی، قم.
6- ابن منظور، محمدبن مکرم، (1407)، لسان العرب، دار صادر بیروت، لبنان.
7- اصفهانی، ابو الحسن، (1352)، وسیله النجاه انتشاراتی نیکنام، قم.
8- برن راندا، قدرت، (1394)، ترجمه نفیسه معتکف، انتشاراتی لیوسا، تهران.
9- تبریزی، جواد، (1391)، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، انتشاراتی مطبعه مهر، قم.
10- جزائری، سید محمد جعفر، (1416)، شرح مکاسب محرمه، بیجا، طلیعه نور، قم.
11- جناتی شاهرودی، محمد ابراهیم، (1374)، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، انتشاراتی کیهان، تهران.
12- حسینی دشتی، سید مصطفی، (1385)، دائره المعارف جامع اسلامی، مؤسسه فرهنگی آرایه، تهران.
13- حلی، حسن بن یوسف، (1387) ، تحریر الاحکام، قم، مؤسسه امام صادق، قم.
14- حسینی شیرازی، محمد، (1385)، ایصال المطالب الی المکاسب، انتشارات اعلمی، تهران.
15- حکیم، سید محمد سعید طباطبائی، (1373)، منهاج الصالحین، دار الصفوه بیروت، قم.
16- خرمشاهی، بهاءالدین، (1360)، دائره المعارف، انتشارات حکمت، تهران.
17- خمینی، روح الله، (1379)، تحریر الوسیله، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، تهران.
18- خامنهای، سیدعلی، (1381)، فقه جعفری، رساله عملیه اجوبه الاستفتائات، پرسشها و پاسخها، سازمان تبلیغات اسلامی چاپ و نشر بینالملل، تهران.
19- خوئی، سید ابوالقاسم، (1377)، مصباح الفقاهه، داوری، قم.
20- ذهنی تهرانی، سید محمدجواد، (1369)، تشریح المطالب، انتشاراتی حاذق، قم.
21- ریشهری، محمد مهدی، (1389)، مترجم حمید رضا شیخی، میزان الحکمه، مؤسسه فرهنگی دار الحدیث، قم.
22- زبیدی، مرتضی، (1307)، تاج العروس جواهر القاموس، دار الفکر، بیروت.
23- زکریا، احمد ابن فارس، (1371)، معجم مقیاس اللغه، مکتب الاعلام الاسلامی، قم .
24- زمخشری، محمود بن عمر، (528)، الکشاف، بیروت، دار الکتب، لبنان.
25- سیستانی، سید علی حسین، (1371)، منهاج الصالحین، مکتب آیهالله العظمی السید سیستانی، قم.
26- شیخ طوسی، محمد بن حسن، (1400)، خلاف، دار الکتاب العربی، قم.
27- صیمری، مفلح بن حسن، (1408)، تخلیص الخلاف، مکتبه آیه الله العظمی مرعشی نجفی، قم.
28- طباطبائی، محمد حسین، (1417)، المیزان، جامعه المدرسین حوزه علمیه قم، قم.
29- طبرسی، احمدبن علی، (1386)، الاحتجاج، دار النعمان، نجف.
30- علامه حلی، حسن بن یوسف، (1371)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، مؤسسه نشرالاسلامی، قم.
31- فخار طوسی، جواد، (1391)، در محضر شیخ انصاری، شرح محرمه، دار الحکمه، قم.
32- قرشی بنابی، علی اکبر، (1371)، قاموس اللغه، دار الکتب الاسلامیه، تهران.
33- قربانی، زینالعابدین، (1363) ، به سوی جهان ابدی، انتشارات شفق ، قم.
34- کلانتر، محمد، المکاسب الشیخ المرتضی انصاری، (1410)، منشورات مؤسسه النور للمطبوع، بیروت .
35- گلسرخی، ایرج، (1377)، تاریخ جادوگری، نشر علمی، تهران.
36- گلپایگانی، محمدرضا، (1371)، هدایه العباد، دار القرآن الکریم، قم.
37- مجلسی، محمد باقر، (1403)، بحار الا نوار، مؤسسه الوفاء، بیروت.
38- محقق حلی، ابو القاسم نجم الدین، (1318)، مختصر نافع، مؤسسه مطبوعات دینی ، قم.
39- مصاحب، غلامحسین، (1374)، دائره المعارف فارسی، شرکتهای سهامی کتاب جیبی.
40- مکارم شیرازی، (1382)، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، تهران.
41- مکی عاملی، محمد بن جمال الدین، (1417)، الدروس الشرعیه، مؤسسه نشر اسلامی، قم.
42- مکی عاملی، محمدبن جمال الدین، (1369)، الروضه البهیمه، دار الفکر، قم.
43- نجفی، محمد حسن، (1362)، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، لبنان.
44- والری، سانفو، (1380)، ترجمه محمد جمالیان، تله پاتی عملی، چاپخانه حیدری، تهران.
_||_