نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

چکیده

مشارکت اقتصادی گسترده مقدمه توسعه و تعالی نظام اجتماعی است. در این ارتباط، کنش‌های اقتصادی زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت، مهم است. مقاله حاضر با دست‌مایه قرار دادن نظریه‌های نابرابری‌های جنسیتی و با استفاده از داده‌های ثانویه ارائه شده در مجمع جهانی اقتصاد و سازمان بین‌المللی کار، به بررسی و تحلیل تأثیر فرصت‌های نابرابر جنسیتی بر مشارکت اقتصادی زنان می‌پردازد. برای آزمون فرضیات پژوهش از داده‌های 143 کشور از نقاط مختلف جهان در سال 2017 استفاده شده است. بر اساس نتایج، نرخ مشارکت اقتصادی زنان با شاخص فرصت‌های نابرابر جنسیتی رابطه‌ای متوسط، مثبت و کاملاً معنی‌دار دارد (0.000 =SIG و  0.508= r). همچنین، تحلیل رگرسیون خطی نشان می‌دهد که ابعاد فرصت‌های نابرابر جنسیتی (اقتصادی، آموزشی و سیاسی) حدود 42 درصد تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی زنان در کشورهای مورد مطالعه را تبیین می‌کند. در کل، فرصت‌های نابرابر جنسیتی یک محدود کننده در کنش اقتصادی زنان است.
 

کلیدواژه‌ها

آبوت، پاملا، والاس، کلر(1393)، جامعه‌شناسی زنان، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران، نشر نی.
چلبی، مسعود (1375)، جامعه‌شناسی نظم، تهران، نشر نی.
سفیری، خدیجه (1377)، جامعه‌شناسی اشتغال زنان، تهران، موسسه فرهنگی انتشارات تبیان.
سن، آمار تیا (1391)، اندیشه عدالت، ترجمه احمد عزیزی، تهران، نشر نی.
علی‌نژاد، منوچهر(1392)، تحلیل جامعه‌شناختی کنش‌های اقتصادی آذری‌زبان‌ها، پایان‌نامه دکتری در دانشگاه تهران.
غفاری، غلامرضا و نیازی، محسن (1386)، جامعه‌شناسی مشارکت، تهران: نشر نزدیک.
کاوند، حسین و همکاران (1390)، نقش جنسیت در مشارکت اقتصادی و عوامل موثر بر اشتغال زنان در ایران، سیاست­گذاری­ اقتصادی، سال سوم، شماره ششم، پاییز و زمستان.
گیدنز، آنتونی (1383)، جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشرنی.
لرنر، دانیل (1383)، گذر جامعه سنتی: نوسازی در خاورمیانه، ترجمه غلامرضا خواجه سروی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
واس، دی. ای. د (1376)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
وبر، ماکس (1387)، روش‌شناسی علوم اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز.
شکربیگی، عالیه (1396)، بررسی نابرابری جنسیتی و عوامل مرتبط با آن در بین زنان شهر بوکان و میاندوآب، پژوهش‌نامه زنان، سال 8، شماره3: 67-47.
مرادی، نوراله و همکاران (1391)، "بررسی ارتباط بین نابرابری جنسیتی با شکاف جنسیتی امید به زندگی سالم"، فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال 4، شماره 16.
صفایی­پور، مسعود، زادولی خواجه، شاهرخ (1395)، تحلیلی بر موانع مشارکت اقتصادی زنان در ایران (نمونه موردی کلان شهر تبریز)، دو فصلنامه جامعه­شناسی اقتصادی و توسعه، سال پنجم، شماره اول، بهار و تابستان، صفحات 85-63 .
ملک‌زاده، فهیمه (1392)، تاثیر جنسیت بر اشتغال زنان، تهران: جامعه‌شناسان.
همتی، رضا و مکتوبیان، مریم (1392)، "بررسی وضعیت نابرابری جنسیتی در میان کشورهای منتخب خاورمیانه: با تأکید بر جایگاه ایران"، پژوهش­نامه زنان، سال 4، شماره 2: 142-115.
یونگ، الکه د (1390)، فرهنگ و اقتصاد، ترجمه سهیل سمی و زهره حسین‌زادگان، تهران: نشر ققنوس.
Busse, Matthias & Spielmann, Christian (2006),"Gender Inequality and Trade", Review of International Economics, 14(3), 362–379.
Cagatay, Nilufer & Ozler, Sule (1995), “Feminization of the labor force: The effects of long-term development and structural adjustment”, World Development, Volume 23, Issue 11, November 1995, pp. 1883–1894.
Clark, Roger D. & Ramsbey, Thomas W. & Adler, Emily S. (1991),”Culture, Gender, and Labor Force Participation: A Cross-National Study”, Gender and Society, Vol. 5, No. 1, pp. 47-66.
Elson, Diane (1999), "Labor Markets as Gendered Institutions: Equality Efficiency and Empowerment Issues", World Development Vol. 27, No. 3, pp. 611-627.
Grant, Monica J. & Behrman EHRMAN, JERE R. (2010), "Gender Gaps in Educational Attainment in Less Developed Countries", Population and Development Review 3 6 (1): 7 1 – 8 9.
Iversen, Torben & Rosenbluth, Frances (2008),"Work and Power: The Connection between Female Labor Force Participation and Female Political Representation", the Annual Review of Political Science, 11:479–95.
Klasen, Stephan & Lamanna, Francesca (2009), "The Impact of Gender Inequality in Education and Employment on Economic Growth: New Evidence for a Panel of Countries", Feminist Economics, 15:3, 91-132.
Mammen, Kristin & Paxson, Christina (2000),"Women’s Work and Economic Development", Journal of Economic Perspectives, Volume 14, 141–164.
Khitarishvili, Tamar (2016), Gender inequalities in labour markets in Central Asia, Research Scholar, Levy Economics Institute of Bard College Ridgeway, Cecilia L. (1997)," Interaction and the Conservation of Gender Inequality: Considering Employment, American Sociological Review, and Vol. 62:218-235.
United Nations (2010), Measuring the Economically Active in Population Censuses: A Handbook, New York: United Nations.
Whitehouse, Gillian (1992), Legislation and Labour Market Gender Inequality: An Analysis of OECD Countries, Work Employment Society, 6: 65.
World Economic Forum (2017), The Global Gender Gap Report 2017, committed to improving the state of the world.
Yakubu A. (2010). "Factors Influencing Female Labor Force Participation in South Africa in 2008". The African Statistical Journal, Volume 11, November