نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

• سیده فاطمه سلیمی ¹
• زهرا علی نتاج ²

¹ دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم-دانشکده علوم قرآنی آمل

² دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم-دانشکده علوم قرآنی آمل

چکیده

از جمله سازوکارهای شناختی در حوزة معناشناسی ‌شناختی، «طرحوارة تصویری» است که ساختی مفهومی و زیربنایی استعاری دارد. این شکل از مفهوم‌سازی از معانی نوین کدگشایی می‌نماید و بر مراد اصلی متن می‌افزاید. در فرهنگ‌ قرآنی، مفهوم‌سازی مفاهیم ارزشی و ضد ارزشی تربیت اخلاقی، در قالب طرحواره‌های حجمی، حرکتی و قدرتی نمود یافته‌است. جستار حاضر با تکیه بر روش توصیفی‌ـ تحلیلی، شیوة مفهوم‌سازی آیات حوزة تربیت اخلاقی را با سازوکار طرحوارة تصویری واکاوی می‌کند تا الگویی جامع از انسان کامل و شاخصه‌های آن ارائه دهد. از مهم‌ترین رهیافت‌های این جستار، تجلّی اصالت تعبیر در قرآن و تبلور تعابیر پنهان زبانی آیات تربیت اخلاقی است. گفتنی است دو رذیلۀ «بخل» و «بهتان» در قالب طرحوارة حجمی‌ـ قدرتی به ترتیب به شکل «زنجیر» و «بار سنگین» آمده‌است که صحنه‌هایی ناخوشایند را به تصویر می‌کشد. طرحوارة حرکتی‌ـ جهتی پایین نیز در صفت حسنة «فروبردن خشم» به شکل «آتشی خاموش» بیان شده‌است تا انسان را به غلبه بر آن فراخواند؛ زیرا مفهوم‌سازی خشم در جهت بالا، عواقب ناگوار جسمی ـ روحی به دنبال خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

• معناشناسی شناختی
• طرحوارة تصویری
• تربیت اخلاقی
• قرآن کریم

موضوعات

• قرآن پژوهی

عنوان مقاله [English]

Function of the Image Schemata in the Concepts of Ethics Training in the Quran

نویسندگان [English]

• sayyedeh fatemeh salimi ¹
• zahra alinattaj ²

¹ Quranic University of Qom, college of the holy Qur'an, Amol

² M.A of college of holy Quran,Amol

چکیده [English]

Image schema is one of the cognitive mechanism in the field of cognitive semantics that has a conceptual framework and an underlying metaphorical substruction. This cognitive mechanism decodes new meanings and increases the content of the principal purpose of the text. In the Quran, understanding the concepts of values and anti-values of ethics training have been modeled in the forms of volume, motion and force image schemata. The present article aims to analyze the conceptualiztion of the ethics training ayahs with the image schemata mechanism based on a descriptive-analytical method in to present a comprehensive picture of a perfect human and his indicators. The most important approaches in this article is the expression of the originality of interpretation in the Quran and highlighting the secret linguistics meanings the ethics training ayahs. It must be mentioned that the two demertis of “stinginess” and “imputation” have been depicted in the form of the two volume-force schemata of “chain” and “heavy weight” which invoke unpleasant scenes. The downward motion-directional schema of a “quenched fire” has been used for the merit of “supressing anger” to invite humans to overcome it as the conceptualiztion of anger in an upward direction would lead to unfortunate physical-mental consequenses.

کلیدواژه‌ها [English]

• Cognitive semantics
• Image schema
• Ethics training
• The Holy Quran