نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استاد قرآن و حدیث دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری قرآن و حدیث دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

نوشتار حاضر به نقش انگاره‌های زبان‌شناختی قرآن در تکوین رهیافت‌های سه‌گانة فراحداکثری، حداقلی و حداکثری جامعیت قرآن پرداخته‌است. در این پژوهش، روشن می‌شود که چگونه انتخاب هر یک از آرائی که در این عرصه است، ساختاری متفاوت از موضوع جامعیت قرآن می‌آفریند. در ارزیابی‌هایی که میان انگاره‌های مختلف زبان‌شناختی همچون زبان رمزی، عرفی، ترکیبی و فطری انجام پذیرفت، سرانجام این نتیجه به‌ دست آمد که رهیافت حداکثری با وجود اختلاف نظر در ارائة انگاره‌ای واحد از زبان قرآن، نگرشی واقع‌بینانه و پذیرفتنی از زبان قرآن به‌ دست داده‌است. اما آنچه می‌تواند شکل کامل‌تری از این انگاره بیافریند، آن است که بنای جامعیت قرآن جز بر پایة نظریه‌ای که تلفیقی از زبان فطری و زبان ترکیبی باشد، استوار نخواهد آمد. زبان فطری فرازمانی بودن جامعیت قرآن را تأمین می‌نماید و زبان ترکیبی، همگانی بودن آن را محقق می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Linguistic of Quran and its Rrole in Explain Comprehensiveness Quran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Taqi Diari Bidgoli 1
  • Seyyed Mohammad Taqi Musavi Keramati 2

1 Associate Professor of Quran and Hadith in Qom University, Qom, Iran;

2 Ph.D Student of Quran and Hadith in Qom University, Qom, Iran

چکیده [English]

The present paper address the role of Quran linguistic attitudes in the creation of the trinity view: strong maximal, minimal, and maximal comprehensiveness in the Quran. This investigation explains how the selection of each of these ideas can result in a different structure of the comprehensiveness in the Quran. Finally, in evaluations between different   linguistic attitudes such as symbolic, conventional, combinational, and intrinsic language، the writer reaches the conclusion that comprehensiveness of the Quran is based upon the idea that despite some controversy, the maximal approach has yielded a realistic and acceptable idea of the language of the Quran. The comprehensiveness of the Quran is best represented by a synthesis of intrinsic and combinational methods. The intrinsic way ensures the ultra-temporality of the comprehensive of the Quran, and the combination way ensures the generality thereof.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comprehensiveness Quran
  • Linguistic of Quran
  • Symbolic
  • Conventional
  • Combinational
  • Intrinsic
قرآن کریم.
ابن‌عربی، محیی‌الدین. (1383). الفتوحات المکیة. ترجمة محمد خواجوی. چ2. تهران: مولی.
ایازی، سید محمدعلی. (1384). تفسیر قرآن مجید برگرفته از آثار امام خمینی. چ1. تهران: چاپ و نشر عروج.
ـــــــــــــــــــــــــ . (1378). جامعیت قرآن. چ1. رشت: کتاب مبین.
بازرگان، مهدی. (1374). خدا و آخرت هدف رسالت انبیا. تهران: کیان.
جلیلی، هدایت‌الله. (1373). «وحی در همزبانی با بشر». مجلة کیان ش23. صص37ـ44.
جوادی آملی، عبدالله. (1378). تسنیم. چ1. قم: مرکز نشر اسراء.
ـــــــــــــــــــــــــ . (1364). تفسیر موضوعی. چ1. قم: نشر اسراء.
دیاری بیدگلی، محمدتقی. (1388). اندیشه و آرای تفسیری امام خمینی. چ1. تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
دهقان، بمانعلی. (1383). «بررسی مبانی صوفیه در فهم و تأویل قرآن». مجلة دانشکده الهیات دانشگاه مشهد. ش65. صص109ـ 132.
رازی، ابوالفتوح. (1408ق.). روض الجنان. مشهد: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1387). منطق تفسیر قرآن. چ1. قم: جامعة المصطفی العالمیة.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1383). قرآن و فرهنگ زمانه. چ1. قم: مرکز مدیریت حوزة علمیه.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1377). «قرآن و فرهنگ زمانه». معرفت. س2. ش26. صص 44ـ53.
رضایی، حسن رضا. (1383). قرآن و فرهنگ زمانه. چ1.  قم: مرکز مدیریت حوزة علمیه.
زرکشی، محمدبن عبدالله. (1408ق.). البرهان فی علوم القرآن. ط1. بیروت: دار الفکر.
ساجدی، ابوالفضل. (1385). زبان دین و قرآن. چ2. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
سروش، عبدالکریم. (1378). بسط تجربة نبوی. تهران: مؤسسة فرهنگی صراط.
شاکر، محمد کاظم. (1382). مبانی و روش‌های تفسیری. چ1. قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی.
طبری، محمدبن جریر. (1412ق.). جامع البیان. بیروت: دار المعرفة.
طبرسی، امین‌الإسلام. (1395ق.). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن. چ5. تهران: المکتبة الإسلامیة.
عمید زنجانی، عباسعلی. (بی‌تا). مبانی و روش‌های تفسیر قرآن. چ4. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
غزالی، ابوحامد. (1411ق.). احیاء علوم الدین. ط1. بیروت: دار الفکر.
ـــــــــــــــــــ . (1426ق.). جواهر القرآن. ط1. بیروت: مکتبة العصریة.
مجلسی، محمد باقر. (1403ق.). بحارالأنوار. چ2. بیروت: دار الکتب العلمیة.
مصباح الشریعه. (1400ق.). منسوب به امام صادق(ع). چ1. بیروت: اعلمی.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1386).  قرآن‌شناسی. چ1. قم: انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی و محمد لگنهاوزن. (1375). «میزگرد زبان دین». مجله معرفت. ش 19صص 8ـ 18.
معرفت، محمدهادی. (1385). نقد شبهات پیرامون قرآن کریم. ترجمة حسن حکیم‌باشی. چ1. قم: التمهید.
مکارم شیرازی، ناصر. (1374). تفسیر نمونه. چ 22. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مؤدب، سید رضا. (1388). مبانی تفسیر قرآن. چ1. قم: انتشارات دانشگاه قم.
موسوی خمینی، سید روح‌الله. (1376). الإجتهاد والتقلید. ط1. تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (بی‌تا).کشف‌الأسرار. تهران: دفتر نشر فلق.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ . (1378). صحیفة امام. چ1. قم: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم. (1375). «مشکل ما در فهم قرآن». نامة مفید. ش8. صص4ـ24.
مولوی، جلال‌الدین محمد. (1381). مثنوی معنوی. د 1. چ2. تهران: نشر محمد.