نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)،

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.

3 استادیار،گروه روان شناسی بالینی،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد اصفهان(خوراسگان)،اصفهان ،ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر عبارت است از اثربخشی بسته های آموزشی کاهش قلدری سایبری (ویژه دانش آموزان و والدین) بر عزت نفس و رضایت از زندگی در دانش آموزان دبیرستانی بود. روش کار به صورت شبه آزمایشی از نوع(پیش آزمون-پس آزمون) با گروه کنترل و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری تمامی دانش آموزان دبیرستانی(دوره دوم) قلدر سایبری(مرتکبین) در شهرستان گچساران در سال تحصیلی 99-1398 بودند. در روش نمونه گیری پژوهش حاضر، ابتدا پرسش نامه قلدری سایبری به دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانی داده شد. سپس بعد از تجزیه و تحلیل نتایج، دانش آموزان قلدر سایبری(مرتکبین) شناسایی شدند، 15 نفر به عنوان گروه آزمایش و 15 نفر به صورت کنترل گمارده شدند. هر دو گروه پرسشنامه های عزت نفس کوپر اسمیت(1968) و رضایت از زندگی(هیوبنر،2001) را به عنوان پیش آزمون و سپس بعد از اجرای بسته های آموزشی، به عنوان پس آزمون تکمیل کردند. بسته های آموزشی پس از اعتبار یابی بیرونی(اجرایی) در قالب مطالعه مقدماتی بر روی یک گروه نمونه 4 نفری برای مرتکبین قلدری سایبری به مدت 10 جلسه و والدین مرتکبین قلدری سایبری 4 جلسه اجرا و موارد نقص و ابهامات بررسی و برطرف گردید. سپس اجرای اصلی انجام گرفت و داده های پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی تحلیل شد. جهت بررسی فرضیات از روش تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها نشان داد که تفاوت بین پیش آزمون با پس آزمون در نمرات همه متغیرهای پژوهش معنادار شده است(001/0>p). بنابراین بسته های آموزشی کاهش قلدری سایبری می تواند برای بهبود متغیرهای وابسته پژوهش استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

اسلامی نسب، علی. (1374). روانشناسی اعتمادبه‌نفس. تهران: مهرداد.
الهی فر، محمد، منظف، فریده و عباسی، علی‌اصغر.(1395). اثربخشی تقویت عزت‌نفس بر پیشرفت تحصیلی و افزایش شخصیت انسان. کنگره بین‌المللی مطالعات رفتاری جامعه و سبک زندگی سالم. تهران، مرکز توانمندسازی مهارت‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه.
بیرامی، منصور، هاشمی، تورج، فتحی، آذر و اسکندر علائی، پروانه.(1391). قلدری سنتی و سایبری در نوجوانان دختر مدارس راهنمایی: نقش کیفیت ارتباط معلم دانش‌آموز. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 8(26)، 152-175.
چامپیون، لورنا و پاور، میک. (1385). آسیب‌شناسی روانی بزرگ‌سالان. ترجمه علی‌اکبر خسروی، هورا رهبری، تهران: نشر آییژ.
قادری، بیان.(1393). بررسی رابطه بین عزت‌نفس و رفتارهای پرخطر در دانشجویان. دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری، تهران.
کیمیایی، سید علی، رفتار، محمدرضا و سلطانی فر، عاطفه.(1390).آموزش هوش هیجانی و اثربخشی آن بر کاهش پرخاشگری نوجوانان پرخاشجوی. پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره،1(1)، 153-166.
لطیفیان، مرتضی و شیخ‌الاسلامی، راضیه.(1383). بررسی رابطه رضایت از زندگی با سلامت عمومی و مؤلفه‌های آن در دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز، دومین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان.
References
Brewer, G,. Kerslake, J,.(2015).Cyberbullying self esteem empathy and loneliness.Computers in human behavior ,48,255-260.
Del Rey.R Casas.J, and Ortega.R(2016). Impact of the ConRed Program on Different CyberbullingRoles. AGGRESSIVE BEHAVIOR Volume 42, pages 123–135.
Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E., & Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125, 276-302.
Flaspohler, P. D., Elfstrom, J. L., Vanderzee, K. L., Sink, H. E., & Birchmeier, Z. (2009). Stand by me: Theeffects of peer and teacher support in mitigating the impact ofbullyingon quality of life.Psychology inthe Schools, 46, 636–649.
Huebner, E. S. (2004). Research on Assessment of Life Satisfaction of Children and Ado lescents Social Indicators Research . 66. 3–33.
Huebner, E.S.(1994).preliminary development and validation of a multidimensional life satisfaction scale for children. Psychological Assessment, 6,149-158.
Gilman & Huebner, E. S. (2006). Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction.Journal of Youth and Adolescence, 35, 311–319.
Moore,P.M., Huebner,E.S, Hills,K.J(2012). Electronic Bullying and Victimization and Life Satisfaction in Middle School Students. Soc Indic Res (2012) 107:429–447. DOI 10.1007/s11205-011-9856-z.
Mishna F, Khoury-Kassabri M, Gadalla T, Daciuk J (2012). Risk factors for involvement in cyber bullying: victims, bullies, and bully–victims. Child Youth Serv Rev 34:63–70.
Murray, Ch., Zvoch, K. (2011), “Teacher- student Relationships among Behaviorally Atrisk African American YouthFrom Law- Income Backgrounds: Student Perceptions, Teacher Perceotions, and Socioemotional Adjustment Correlayes”. Emotional and Behavioral Disorders. 19 (1), 41-54.
Nansel, T. R., Overpeck, M., Pilla, R. S., Ruan, W. J., Simons-Morton, B., & Scheidt, P. (2001). Bullying behaviors among U.S. youth: Prevalence and association with psychosocial adjustment. the American Medical Association, 285, 2094-2100.
Navarro.R, Ruiz-Oliva.R, Larrañaga.E, Yubero.S (2015). The Impact of Cyberbullying and Social Bullying on Optimism,Global and School-Related Happiness and Life SatisfactionAmong 10-12-year-old Schoolchildren. Applied Research Quality Life. 10:15–36.
Palermiti, A,L., Servidio, R., Giuseppina Bartolo, M., Coslf estabile , A.(2017).Cyberbullying and self esteem. An Italian study.Computers in human behavior.69,1,36-141.
Patchin & Hinduja, S. (2011). Traditional and nontraditional bullying among youth: A Test of General Strain Theory. Youth & Society, 43(2), 727– 751.
Park, N. & C. Peterson. (2006). Moral Competence and Character Strengths among Ado lescents: The Development and Validation of the Values in Actio Inventory of Strengths for Youth Journal of Adolescence . 29. 891–909.
Valois, R.F., Paxton, R. J., Zullig, K. J., & Huebner, E. S. (2006). Life satisfaction and violent behavior amongmiddle school students. Journal of child and family Studies, 15, 695-707.
Zullig, K. J., Valois, R. F., Huebner, E. S., Oeltmann, J. E., & Drane, J. W. (2001). Relationship between perceived life satisfaction and adolescents’ substance abuse.Journal of Adolescent Health, 29(4), 279-288.
 
 استناد به این مقاله: پژوهی، طاهره، نادی، محمدعلی و سجادیان، ایلناز. (1401). اثربخشی بسته‌های آموزشی کاهش قلدری سایبری ویژه دانش آموزان و والدین بر عزت‌نفس و رضایت از زندگی دانش آموزان دبیرستانی. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 18(64)، 157-174.  doi: 10.22054/jep.2022.59571.3303
 Educational Psychology is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.