نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه پیام نور، مرکز تحصیلات تکمیلی
2 استاد تاریخ دانشگاه شهید بهشتی
3 دانشیار تاریخ دانشگاه پیام نور
چکیده
در عهد ناصری، امیرکبیر و سپهسالار، دارای برنامه های اصلاحی در سازمان قضایی هستند. در زمان این دو، مهم ترین چالش‌های قضایی، محاکم عرف و شرع، میزان و نحوه دخالت روحانیون در قضاوت و تغییر نگرش در حوزه قضا است. در این مقاله، نسبت این دو اصلاح نظام قضایی، بررسی شده است. نتیجه مطالعه، نشان می دهد اصلاحات عمده امیرکبیر در نظام قضایی شامل: اصلاح محضر شرع، ایجاد دیوان خانه عدالت، الغای سنت بست نشینی و کاهش مواجب و حقوق علما؛ بوده و نیز سمت و سوی اصلاحات سپهسالار در نظام قضایی اعلان و اجرای کتابچه دستورالعمل دیوانخانه عدلیه، نگارش تعدادی قانون برای حمایت از حقوق رعیّت و تحدید قدرت حکام و ایجاد ساختار قضایی مدرن بوده است. هر دو اصطلاحگر تلاش داشتند تا محکمه عرف را در برابر محکمه شرع قوت ببخشند. به نظر می رسد گذشته از شباهت این دو، عملاً دو رویکرد متفاوت برای اصلاح داشته اند. امیر به دنبال اجرای عدالت به معنای کلاسیک آن با انجام اصلاحاتی تحت تأاثیر غرب بوده است. اما سپهسالار، سعی دارد تا ایجاد قانون، بعنوان موتور محرکه بخش‌های دیگر جامعه در جهت ترقی و تجدد استفاده شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
An analysis of the relation between reforms implemented by Amir Kabir and Sepahsalar in the judiciary system of the Nasery era
نویسندگان [English]
- mahmood mortezaeefatd 1
- ali bigdeli 2
- alireza ali soofi 3
1 mortezaeefard@yahoo.com
2 mmmm
3 nnnnnn
چکیده [English]
During the Naseri era, both Amir Kabir and Sepahsalar had reforming plans
for the judiciary system. The most significant challenges of their administration
period included the religious versus conventional courts, the extent to which
clergymen could intervene in judiciary affairs and a change of attitude in the
scope of judiciary affairs. This study has investigated the relationship between
these two reformative plans. The results indicates the major reforms
implemented by Amor Kabir as follows: the reformation of the religious court,
establishing the court of justice (house of justice), revoking the convention of
sanctuary and a pay cut for the clergymen, whereas Sepahsalar executed the
following reforms: publishing the guide booklet of the judiciary power's court
house, enacting laws to support the proletariat rights, restricting the ruler's
authority and creating a new judiciary structure. Both reformers tried to
strengthen the conventional court against the religious court. It seems that,
regardless of similarities, they were following different approaches. Amir must
have intended to perform justice through some reforms influenced by Occidental
trends, whereas Sepahsalar tried to use the law as a driving force for other
sectors of the society to move toward development.
کلیدواژه‌ها [English]
- The Judiciary System in Qajar era
- Amir Kabir
- Mirza Hossein Khan Sepahsalar
- Naser-al-din shah
- Courts of Religion
)