نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد

2 کارشناسی ارشد، مدرس دانشگاه پیام نور شهرکرد، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه پیام نور، شهرکرد.

3 کارشناسی ارشد، مدرس دانشگاه آزاد شهرکرد، گروه معماری، دانشکده معماری، شهرکرد.

چکیده

اولویت‌بندی قطب‌های گردشگری می‌تواند معیاری برای تعیین مرکزیت و همچنین تعیین جاذبه‌های گردشگری و تعدیل نابرابری بین نواحی باشد و گامی جهت تدوین برنامه توسعه گردشگری باشد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی و اولویت‌بندی کانون‌های گردشگری بر اساس مدل یکپارچه آنتروپی شانون فازی و روش نسبت جمعی (آراس) فازی است. برای این منظور، ابتدا شاخص‌های مؤثر بر توسعه کانون‌های گردشگری در سه حوزه طبیعی- اکولوژیکی، مکانی-کالبدی-خدماتی و اقتصادی-اجتماعی با استفاده از ادبیات موضوع و نظرات خبرگان شناسایی می‌شوند. پس از گردآوری داده‌ها به فرم اعدا فازی مثلثی، از روش آنتروپی شانون فازی اهمیت و وزن هر یک از معیارها در توسعه کانون‌های گردشگری شناسایی می‌شود. سپس با استفاده از روش آراس فازی به ارزیابی و اولویت‌بندی کانون‌های گردشگری پرداخته می‌شود و کانون‌هایی که پتانسیل بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارند، مشخص می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating investment potential tourism centers using integrated model of fuzzy Shannon’s entropy and fuzzy ARAS method

نویسندگان [English]

  • Seyed Morteza Hatefi 1
  • Nazanin Koohi Habibi 2
  • Elham Abdollahi 3

1 Shahrekord University, Rahbar Boulevard, PO Box 115, Shahrekord, Iran.

2 Urbanism faculty of PNU

3 Department of Architecture, Islamic Azad University, Shahrekord, Iran

چکیده [English]

Prioritizing tourism poles can be a benchmark for centralizing as well as determining tourist attractions and moderating inequality between regions and is a step in formulating a tourism development plan. The purpose of this research is to evaluate and prioritize tourism centers based on integrated fuzzy Shannon’s entropy model and fuzzy additive ratio assessment (ARAS) method. For this purpose, first, the indicators affecting the development of tourism centers in the three areas of natural-ecological, spatial-physical-service, and socio-economic are identified using the literature and expert’s opinions. After collecting the data in the form of triangular fuzzy numbers, the importance and weight of each criterion in the development of tourism centers are identified by the fuzzy Shannon’s entropy method. Then, using the fuzzy ARAS method, tourism centers are evaluated and prioritized and those with the most potential for investment are identified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism Centers
  • Tourism Development
  • Weight of criteria
  • Fuzzy Shannon’s Entropy
  • Fuzzy ARAS
ابراهیم‌زاده، عیسی، حافظ رضازاده، معصومه، دارایی، مرضیه (1391) برنامه‌ریزی و مکان‌یابی بهینه تسهیلات و زیرساخت‌های گردشگری شهری با استفاده از GIS (مورد مطالعه: شهر سمنان)، جغرافیا و توسعه، دوره 12، شماره 35، صص 48-33.
آرا، هایده، شاهوردی قهفرخی، شعله، خرازی، پوریا، کیانیان، محمد کیا. (1393). ارزیابی پتانسیل گردشگری لندفرم های انحلالی بر اساس مدل اصلاح‌شده پرالونگ کوچین (و مدل پرالونگ) مطالعه موردی: سه غار سرآب، سید عیسی و چهل‌پله در استان چهارمحال و بختیاری. مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 9، شماره 25، 158-142.
بستانی، علیرضا، جوانی، خدیجه. (1395). ارزیابی پتانسیل-های گردشگری بخش رستاق با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP. گردشگری و توسعه، دوره 5، شماره 1، صص 177-162.
تقوایی، مسعود، پیرمرادیان، زهرا، صفرآبادی، اعظم. (1391). امکان‌سنجی توسعه‌ اکوتوریسم در ناحیه سامان چهارمحال و بختیاری، فصلنامه فضای جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره 40، صص 150- 169.
          حاجی نژاد، علی، تقی زاده، زهرا، رحیمی، دانا (1392). اولویت‌بندی قطب‌های گردشگری و تدوین راهبردهای توسعه گردشگری منطقه‌ای با استفاده از تکنیک TOPSIS و SWOT مطالعه موردی: استان کرمانشاه، فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، دوره 4، شماره 7، 33-56.
دلشاد، علی. (1396). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری. گردشگری و توسعه، دوره 6، شماره 1، صص 149-135.
رضایی، محمدرضا، مختاری، صادق، کشتکار، لیلا. (1394). ارائه مدلی تلفیقی جهت اولویت‌بندی زیرساخت‌های توسعه گردشگری مطالعه موردی: شهرستان‌های استان چهارمحال و بختیاری. مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. سال ششم. شماره 22. صص 17-1.
ریاحی، وحید، رفیعی، معصومه، احمدی، عاطفه. (1395). تحلیل و ارزیابی شاخص-های پایداری گردشگری روستایی با استفاده از روش-های تحلیل تصمیم -گیری چند معیاره، نشریه گردشگری و توسعه، دوره 5، شماره 1، صص 205-179.
شماعی، علی، موسوی وند، جعفر (1390). سطح‌بندی شهرستان‌های استان اصفهان از لحاظ زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از مدل TOPSIS و AHP، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال سوم، شماره دهم، صص 40-23.
غفاری سید رامین، ترکی هرچگانی، معصومه. (1388) نقش گردشگری در توسعه اجتماعی- اقتصادی مناطق روستایی استان چهارمحال و بختیاری: مطالعه موردی بخش سامان، فصلنامه روستا و توسعه. دوره 12، شماره 2، 126-113.
غفاری، رامین، (1388). اولویت‌بندی سرمایه‌گذاری و مکان‌یابی تأسیسات گردشگری در کانون‌های توریستی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان میراث فرهنگی- صنایع‌دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری.
غفوریان، مهسا، صداقتی، عاطفه (1390). بررسی نقش پارک­های آبی در جذب گردشگر برای توسعه اقتصادی شهرها نمونه موردی مجموعه موج­های آبی مشهد، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران. مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
فتحی، محمدحسین، اشرفی فینی، زهرا، خلیجی، محمدعلی. (1392). ارزیابی پتانسیل گردشگری ابنیه تاریخی شهر تبریز، فصل‌نامه جغرافیایی چشم‌انداز زاگرس، دوره 5، شماره 18، 123-107.
مروتی شریف‌آبادی، علی، ابوهاشم آبادی، فرزانه، اسدیان، فائزه. (1395). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری یزد با رویکرد VIKOR فازی. گردشگری و توسعه، دوره 5، شماره 1، صص 147-129.
وظیفه‌شناس، رسول؛ فتحی، محمدحسین، خلیجی، محمدعلی، یاشاپور، حجت اله. (1392). توانمندی رویکرد هیبریدی SWOT-ANP در ارزیابی جامع قابلیت‌ها و امکان‌سنجی توسعه اکوتوریسم مطالعه موردی: شهرستان پیرانشهر، نخستین کنفرانس بین‌المللی اکولوژی سیمای سرزمین، اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان.
Anfuso, G., A. T. Williams, J. A. Cabrera Hernández and E. Pranzini (2014). Coastal scenic assessment and tourism management in western Cuba. Tourism Management. 42: 307-320.
Çetinkaya, C., Mehmet Kabak, Mehmet Erbaş, Eren Özceylan, (2018). Evaluation of ecotourism sites: a GIS-based multi-criteria decision analysis. Kybernetes, In press, https://doi.org/10.1108/K-10-2017-0392.
Chen, L., E. Ng, S.-C. Huang and W.-T. Fang (2017). A Self-Evaluation System of Quality Planning for Tourist Attractions in Taiwan: An Integrated AHP-Delphi Approach from Career Professionals. Sustainability. 9(10): 1751.
González-Ramiro, A., G. Gonçalves, A. Sánchez-Ríos and J. Jeong (2016). Using a VGI and GIS-Based Multicriteria Approach for Assessing the Potential of Rural Tourism in Extremadura (Spain). Sustainability. 8(11), 1144.
Hoang, H.T.; Truong, Q.H.; Nguyen, A.T.; Hens, L. (2018). Multicriteria Evaluation of Tourism Potential in the Central Highlands of Vietnam: Combining Geographic Information System (GIS), Analytic Hierarchy Process (AHP) and Principal Component Analysis (PCA). Sustainability. 10: 3097.
Hosseinzadeh Lotfi, F., Fallahnejad, R. (2010). Imprecise Shannon’s Entropy and Multi Attribute Decision Making. Entropy. 12(1): 53.
Kersuliene, V. and Turskis, Z. (2011). Integrated fuzzy multiple criteria decision-making model for architect selection. Technological and Economic Development of Economy. 17 (4), pp. 645–666.
Martín, J.C., Mendoza, C., Román, C. (2017). A DEA Travel–Tourism Competitiveness Index, Social Indicators Research. 130(3): 937–957.
Masih, M., Jozi, S.A., Lahijanian, A.AM. (2018). Capability assessment and tourism development model verification of Haraz watershed using analytical hierarchy process (AHP). Environmental Monitoring and Assessment. 190: 468, https://doi.org/10.1007/s10661-018-6823-z.
Nasa, M., Hassan, F.B. (2016). Assessment of Tourism Resource Potential at Buriram Province, Thailand. Asian Social Science. 12(10), 27-34.
Nastaran, M., Hasanzadeh, M.M., Kohzadi, E., (2011). Analysis and classification of tourism potential: kohgilooye va boyerahmad province using multivariate model, TOPSIS. On National Conference on Tourism & Sustainable Development, Hamedan Azad University.
Peng, H.H., Tzeng, G.H. (2017). Exploring heritage tourism performance improvement for making sustainable development strategies using the hybrid-modified MADM model. Current Issues in Tourism. In press. DOI: 10.1080/13683500.2017.1306030.
Taghvaei, Masud., Taghizade, Mohamaad Mahdi., kiumarsi, Hossain., (2011), Locating Public Walk Place Using Geographical Information System and SWOT Technique (A Case Study: The Shore of Kaftar Lake). Journal Geography and Environmental Planning. 22(2), 99-120.
Tavakoli, M., Kiani, A., Hedayati, S., (2010), Effect of Sample Areas of Tourism in the Eradication of Poverty from the Perspective of Local Communities (Case Study: Oraman - e - Takhat of Kurdistan Region). Journal of Urban - Regional Studies and Research. 2(6), 73-93.
Tsai, W. Hsien, et al., (2010), an integrated approach for selecting corporrate social responsibility program and costs evelution in the international tourism hotel, Internattional jornal of Hospitality management. 29(1), 385 -397.
Tupenaite, L., Zavadskas, E., Kaklauskas, A., Turskis, Z. & Seniut, M. (2010) Multiple criteria assessment of alternatives for built and human environment renovation. Journal of Civil Engineering and Management. 16(2), 257–266.
Zavadskas, E. & Turskis, Z. (2010). A new additive ratio assessment (ARAS) method in multi criteria decision making. Technological and EconomicDevelopment of Economy, 16(2), 159-172.
Zavadskas, E. K., Turskis, Z. & Bagocius, V. (2015). Multi-criteria selection of a deep-water port in the Eastern Baltic Sea. Applied Soft Computing. 26,180–192.
Zavadskas, E., Turskis, Z. & Vilutiene, T. (2010). Multiple criteria analysis of foundation instalment alternatives by applying additive ratio assessment (ARAS) method. Archives of Civil and Mechanical Engineering. 10(3), 123-141.
Zhou, Y., K. Maumbe, J. Deng and S. W. Selin (2015). Resource-based destination competitiveness evaluation using a hybrid analytic hierarchy process (AHP): The case study of West Virginia. Tourism Management Perspectives. 15: 72-80.