نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران ، ایران

3 استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

رونق فعالیت­های گردشگری در هرمنطقه، برآمده از برنامه­ریزی و خط­مشی­هایی است که برای آن منطقه تدوین می­شود. فرایند برنامه­ها و طرح­های توسعه­ی گردشگری مبین راهبردها، رویکردها، سیاست­ها و خط­مشی­های کشورهای گوناگون نسبت به مقوله­ی گردشگری است. در ایران نگاه فن سالارانه برنامه­ریزان شهری باعث شده است که این طرح‌ها شهر را به‌عنوان مرکز جمعیت، تجارت، حمل‌ونقل و... دیده‌اند، اما شهر به‌عنوان یک مرکز گردشگر پذیر دیده نشده است.طرح­های توسعه شهری در ایران کارکرد مناسب و مورد انتظار برنامه ریزان، مدیران شهری و مردم نبوده و گردشگری در این طرح­ها نقش پررنگی ندارند. این تحقیق در پی تحلیل نگاه فن سالارانه این طرح­ها و اثرات آن بر ضعف گردشگری در شهرها است.
با توجه به اهداف پژوهش، نوع تحقیق کاربردی با روش توصیفی- تحلیلی و از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته، ابزار پرسشنامه و مشاهدات محیطی با تأکید بـر روش سه سوسازی است. جهت تحلیل داده‌ها و اطلاعات گردآوری‌شده از تحلیل‌های کمی و کیفی بهره گرفته شد. نتایج ابعاد سه‌گانه نشان داد که نگاه فن سالارانه و تکنوکرات در طرح‌های شهری، گردشگری را به حاشیه رانده و پتانسیل‌های گردشگری شهری را کمرنگ نموده و منجر به از دست رفتن هویت‌های اصلی جاذبه‌های گردشگری شده است. شایسته است که جهت توسعه گردشگری شهری از نگاه فنی و تکنوکراتی محض به آن دوری جست و نظریات سایر متخصصان دیگر را نیز لحاظ نموده و گردشگری شهری را به‌عنوان ابزاری جهت توسعه پایدار شهری در نظر داشت.
کلیدواژه‌ها: فن سالارانه، طرح‌های شهری، گردشگری، گردشگری شهری، سه سوسازی

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the Technocratic View of Urban Development Plans on Tourism by a Triangulation (Case Study: Kermanshah Province)

نویسندگان [English]

  • mohammad saleh ahmadi 1
  • Mohammadtaghi Rahnamaii 2
  • Esmaeil Ali Akbari 3

1 PhD in Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department . of Geography & Urban Planning, Tehran university, Tehran, Iran

3 Professor, Geography & Urban Planning, Payam E Noor university, Tehran, Iran

چکیده [English]

Abstract
Many of the benefits passed on to us through the advancement of technology are now indispensable to our daily lives and have created a bustling, noisy and artificial urban space. People see their vacation as a chance to make them relax from work and everyday life. The urban development strategy is the city's development document in all its dimensions. While the comprehensive plans are evidence of the city's development in our country, they play a major deterrent role, and their guiding role is very slight. One of the key and important concepts used to explain the attitude and approach of urban tourism management in Iran is the technocracy phenomena which means the rule of technologists or technologists.
Research methodology
According to the purpose of the study, the type of applied research is descriptive-analytical and semi-structured interviews, the researcher-made questionnaire with the reliability of 0.84, and environmental observations with emphasis on the three-way method. Data were collected using triangular method through interview, observation, questionnaire and content analysis. Accordingly ، interviews and observations in the context of environment and questionnaires have been used to explain the impact of the technocratic view on urban development plans on tourism.
Conclusion
The results of the three dimensions showed that the technocratic and technocratic outlook in urban plans has marginalized tourism and diminished the potential of urban tourism and resulted in the loss of the major identities of tourist attractions. These projects are theoretically and content such as disregarding the multidimensional nature of the city and its unpredictable variables, reducing comprehensive urban planning to physical planning, not paying enough attention to the need for targeting, decision making and decision making, not paying attention. Enough of the need to integrate physical goals with environmental and socio-economic goals has resulted in the destruction of the city's core functions and has only taken into account the technical aspect.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Technocratic
  • Urban Plans
  • Tourism
  • Urban Tourism
  • Three Sacrifice
 آفابخشی، على (۱۳۷۹). فرهنگ علوم انسانی، چاپ سوم، تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران
بحرینی، سید حسین (1387). تجدد، فراتجدد و پس از آن در شهرسازی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
پاپلی یزدی، محمدحسین؛ رجبی سناجردی، حسین (1391)، نظریه‌های شهر و پیرامون، تهران، انتشارات سمت.
پاکزاد، جهانشاه (1390)، سیر اندیشه‌ها در شهرسازی (3) از فضا تا مکان، تهران، انتشارات آرمان‌شهر.
پور احمد، احمد؛ دربان آستانه؛ علیرضا؛ پورقربان؛ شیوا (1395). نقش راهبرد توسعه شهری (CDS) در مدیریت توسعه گردشگری، مطالعه موردی: جزیره هرمز، فصلنامه  مطالعات شهری، 19.
پوراحمد، احمد؛ حاتمی نژاد، ه (2006).آسیب‌شناسی برنامه‌های توسعه شهری در کشور، مجله فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 58، ص 180-167.
تبریزی، جلال؛ شکویی، حسین (1389). تأثیر نوسازی شهری فن گرا بر ایجاد حس لامکانی: مطالعه موردی پروژه نواب، نشریه مدرس علوم انسانی، تابستان 1389, 7 (2، پیاپی 29)،162-141.
تقوایی، مسعود؛ صفرآبادی، عظم (1390). مدیریت گردشگری شهری با تأکید بر برنامه‌ریزی فضاهای شهری جاذب گردشگر (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)،برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 3(9)، 208-183.
توکلی، عبداله و شعبانی راد، رضا (1395). بررسی تجارب تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری در ایران و جهان، کنفرانس سالانه علمی - تخصصی عمران، معماری، شهرسازی و علوم جغرافیا در ایران باستان و معاصر، تهران.
جمالی، فیروز؛ ملکی، سعید (1388)، جستاری بر مکاتب مدرنیسم و پست‌مدرنیسم در معمـاری و شهرسازی، فصـلنامه مسکن و انقلاب، شماره 109.
حیدری چیانه، رحیم؛ روستایی، شهریور؛ اشرفی مقصودلو، قهرمان (1394). ارزیابی آثار برنامه‌ریزی شهری تکنوکرات گرا در سکونتگاه‌های غیررسمی مطالعه موردی: محله ایده لو، کلان‌شهر تبریز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز - دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی.
خاک‌سپاری، علی؛ ابراهیم نیا سماکوش، سعید؛ دامادی، محمد؛ معزز، وحید (1392). مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 2(7)، 147-126.
خاوریان گرمسیر امیررضا، ام. استاورس ژاکلین، علیان مهدی (۱۳۹۲). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهری با استفاده از مدل استراتژیک SOAR (نمونه موردی شهر تفت). برنامه‌ریزی و آمایش فضا، ۱۷ (۳)،143-127.
دیناری، احمد (1384). گردشگری شهری در ایران و جهان، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
زنگی آبادی، علی؛ عبداللهی، مهدی؛ سالک قهفرخی، رقیه و قاسم‌زاده، بهنام (1393). ارزیابی عوامل اثرگذار بر عدم تحقق‌پذیری طرح‌های جامع شهری در ایران و چالش‌های مربوط به آن (مطالعه موردی: محور تاریخی– فرهنگی منطقه 6 شهر تبریز). پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 5(18)، 58-41.
سیاف زاده، علیرضا و بدری فر، منصور (1387). ضرورت اصلاح نظام مدیریت توسعه شهری در کلان‌شهر تهران. جغرافیایی سرزمین، 5(2، پیاپی 18)، 53-35.
سیف الدینی، فرانک؛ شعبانی فرد، محمد؛ حسینی، علی و رشیدی، مصطفی (1389). سنجش کیفیت و ظرفیت گردشگری شهری بر اساس الگوی رفتاری گردشگران و جامعه میزبان، نمونه موردی: شهر اصفهان. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 42 (71)، 87-67.
ضیایی، محمود و شجاعی، مسلم (1389). سطح­بندی مقصد­های گردشگری: واکاوی مفهومی نو در برنامه­ریزی فضایی گردشگری، مطالعات گردشگری، شماره 13.
عزت‌پناه، بختیار؛ سبحانی، نوبخت‌؛ رشیدی‌، ‌ابراهیم‌ و حصاری، اصغر (1394). بررسی نحوه توزیع عوامل کاربری اراضی شهری در طرح‌های توسعه شهری از منظر عدالت اجتماعی، مطالعه موردی: شهر شاهین‌دژ. دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 6(12)، 64-49.
علی اکبری، اسماعیل؛ رهنمایی، محمدتقی و ابراهیمی بوزانی، مهدی (1392). بررسی روش‌شناسی طرح­های توسعه­ی شهری در ایران، جغرافیا (فصلنامه علمی پژوهشی انجمن جغرافیای ایران)، دوره جدید، 11(37).
علیزاده، کامران؛ احمدتوزه، واحد و عزیزیان، صلاح (1394)، تحلیلی بر وضعیت توسعه­ گردشگری و موانع عمده جذب گردشگر در شهرها (مطالعه موردی: مهاباد)، گردشگری شهری، 2(3)، 252-233.
قربانی، حمید؛ احمدی، سجاد؛ معرفتنیا، سارا (1392)، نقش مدیریت شهری در توسعه پایدار گردشگری شهر بوشهر. ماهنامه پیام سبز، 112، 37-33.
قنبری، ابوالفضل؛ درخشان، الهام؛ صالحی، سیدموسی و احمدی نصرآبادسفلی، الله داد (1396). بررسی اثرات گردشگری شهری بر کیفیت زندگی شهروندان مطالعه موردی: شهر یاسوج. گردشگری و توسعه، 6(1)، 44-23.
مثنوی، محمدرضا (1388). توسعه پایدار و پارادایم‌های جدید توسعه شهری: شهر فشرده و شهر گسترده. مجله محیط‌شناسی، 31، 104-89.
ملکی، سعید و سجادیان، مهیار (1396). گذری و نظری بر مناسبات معماری و شهرسازی با ایدئولوژی سرمایه‌داری و پارادایم‌های مدرنیسم و پست‌مدرنیسم. جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، 9(33), 119-69.
مدنی بروجنی، سید احمد و نصر، احمدرضا (1388). سه سوسازی: راهبردی برای نوآوری در پژوهش‌های آموزشی، نوآوری‌های آموزشی، 8(30)،73-53.
موحد، سپیده و طبیبیان، منوچهر (1394). تحلیل نگرش‌ها و بهره‌گیری از دانش بوم‌شناسی شهری در برنامه‌ریزی، با نگاهی بر نمونه‌های موردی از برنامه‌های ملی تا محلی. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 20(2).
 Ary, D., Jacobs, L., & Razavieh, A. (1996). Introduction to Research in Education (Fifth edition). Florida: Rinehart & Winston.
Cooper, C., J. Fletcher, D., Gilbert, Wanhill, S., & Shepherd, R. (1998), Tourism: Principles and Practice, 2nd Ed. New York: Longm.
Hirts,S.A.(2009),premodern,modern,postmodern:placing,new urbanism into a historical perspective. Journal of Planning History,8(3), 248-273.
Law, Christopher (1996). Urban tourism attraction visitors to large cities. mansell, London, publishing limited.
Mara Ursache(2015). Tourism – significant driver shaping a destinations heritage, Procedia - Social and Behavioral Sciences,188, 130–137.
McFarlane, C., (2011). Assemblage and critical urbanism. City, 15(2), 204–224.
 Timothy, D. J. and Wall, G. (1995). Tourist Accommodation in an Asian historic city. The Journal of Tourism Studies, 6(2), 23-24.
Van Truonga, Nguyen, Shimizu, Tetsuo, 2017, The effect of transportation on tourism promotion: Literature reviewon application of the Computable General Equilibrium (CGE) Model, Transportation Research Procedia, 25, 3096–3115
https://www.mashreghnews.ir
  In Persian
Aghabakhshi, Ali (2000) Culture of Humanities, Third Edition, Tehran: Iran Scientific Information and Documentation Center
Bahraini, S, H (2008).Modernity, postmodernism and then in urban planning, University of Tehran Press, Tehran.
Papli Yazdi, Mohammad Hossein, R, Sanajardi, H, (2012), Theories of the city and its surroundings, Tehran, Samat Publications.
. Pakzad, Jahanshah (2011), The course of ideas in urban planning (3) from space to place, Tehran, Armanshahr Publications
Poor Ahmad, A; darban Astane; A; Pourqhorban; S, (2016), The Role of Urban Development Strategy (CDS) in Tourism Development Management, Case Study: Hormoz Island, Quarterly Journal of Urban Studies, No. 19
Poorahmad, A; Hatami, H, (2006), Pathology of Urban Development Programs in the Country, Journal of Geographical Research Quarterly, No. 58, pp. 180-167
Tabrizi, J, Shokouei, H, (2010), The Impact of Technological Urban Renovation on Creating a Sense of Lamkani: A Case Study of the Nawab Project, Journal of the Teacher of Humanities, Summer 2010, Volume 7, Number 2 (29); From page 141 to page 162
Taqvaee, M, Safarabadi, A, (2011), Urban Tourism Management with Emphasis on Planning Tourist Attractive Urban Spaces (Case Study of Kermanshah), Welfare Planning and Social Development, Volume 3, Number 9, pp. 183-208
Tavakoli, A, and Shabani Rad, R, (2016), A Study of Experiences in Preparing and Implementing Urban Development Plans in Iran and the World, Annual Scientific-Specialized Conference on Civil Engineering, Architecture, Urban Planning and Geography in Ancient and Contemporary Iran, Tehran ,,, https : //civilica.com/doc/521105
Jamali, F, Maleki, S, (2009), A Study on the Schools of Modernism and Postmodernism in Architecture and Urban Planning, Housing and Revolution Quarterly, No. 109
Heydari Chianeh, R, Rural, Shahrivar; Ashrafi Maghsoudloo, Ghahraman (2015), Evaluating the effects of technocratic oriented urban planning in informal settlements Case study: Idelo neighborhood, Tabriz metropolis. Master Thesis. University of Tabriz - Faculty of Geography and Planning
Khakspari, A; Ebrahimnia S, S, Damadi, M, Moezz, V, (2013), Journal of Tourism Planning and Development, Vol. 2, No. 7, pp. 126-147.
Khavarian garmsiri, A, M. Staurs Jacqueline, Alian M, (2013) Strategic planning of urban tourism development using SOAR strategic model (case study of Taft city). Planning and arranging space; 17 (3): 127-143.
Dinari, A, (2005), Urban Tourism in Iran and the World, Mashhad: Mashhad University Press
Zangiabadi, A, Abdollahi, M, Salek Gh, Roghayeh, GH. (2014).Assessing the factors affecting the unfeasibility of comprehensive urban plans in Iran and related challenges (Case study: Historical-cultural axis of Region 6 of Tabriz). Journal of Urban Research and Planning, 5 (18), 41-58
Sayyafzadeh, A, Badri Far, M. (2008),The need to reform the urban development management system in the metropolis of Tehran. Geography of the Land, 5 (No. 2 (consecutive 18)), 35-53
Saif al-Dini, F, Shabanifard, M, Hosseini, A, Rashidi, M,. (2010). Assessing the quality and capacity of urban tourism based on the behavioral pattern of tourists and the host community, case study: Isfahan. Human Geography Research, 42 (71, Spring 2010) (71), 67-87
Ziaei, M, Shojaei, M, (2010), Tourism Destination Leveling: A New Conceptual Analysis in Tourism Spatial Planning, Quarterly Journal of Tourism Studies, No. 13
Ezzatpanah, B, Sobhani, N, Rashidi, I, Hesari, A,. (2015)Investigating the distribution of urban land use factors in urban development projects from the perspective of social justice, a case study: Shahindaj city. Journal of Urban Ecology Research, 6 (12), 49-64
Ali Akbari, E,, Rahnamaei, M, T,, Ebrahimi Bozani, M,(2013), A Methodology Study of Urban Development Plans in Iran, Geography (Iranian Journal of the Geographical Association), New Volume, Eleventh Year, No. 37, Summer of 2013
Alizadeh, K, Ahmad Touzeh, V, Azizian, S (2015), An Analysis of the Development of Tourism and Major Barriers to Tourist Attraction in Cities (Case Study: Mahabad), Urban Tourism, Volume 2, Number 3, Fall 2015, pp. 252-233
Ghorbani, H, Ahmadi, S, Mareftnia, S, (2013), The role of urban management in the sustainable development of tourism in Bushehr; Payame Sabz Monthly, Vol. 112, pp. 33-37
Ghanbari, A, Derkhshan, E, Salehi, S,M, Ahmadi Nasrabad Sufli, A, D. (2017).Investigating the effects of urban tourism on the quality of life of citizens Case study: Yasuj city. Tourism and Development, 6 (1), 23-44
Masnavi, M, R, (2009), "Sustainable Development and New Paradigms of Urban Development: Intensive City and Extensive City", Journal of Environmental Studies, No. 31. Pages: 104-89