سناریونگاری آینده بانک‌های ایران در مواجهه با فین‌تک

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری، گروه مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

3 استاد، گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.

چکیده

هدف: سناریوهای همکاری بانک‌ها و فین‌تک‌ها در آینده، به یکی از موضوعات نوین در مطالعات نوآوری و کسب‌وکارهای فناوری مالی تبدیل شده است؛ با این‌ حال تاکنون پژوهش دقیقی در خصوص سناریوهای همکاری بانک‌های ایران، به‌عنوان نهادهای سنتی مالی در مواجهه با رشد شتابان فین‌تک‌ها صورت نگرفته است که پژوهش حاضر با همین هدف اجرا شده است.
روش: به‌منظور تدوین سناریوها از «روش‌های آمیخته» بهره گرفته شده است. در همین رابطه، نیروهای پیشران، شگفت‌سازها و نشانه‌های ضعیف همکاری بانک و فین‌تک، از طریق مصاحبه با 15 نفر از خبرگان بوم‌سازگان مالی و به‌کمک تحلیل مضمون فهرست شدند. سپس عوامل مؤثر در قالب نظرسنجی از 33 خبره با استفاده از آزمون t تک نمونه‌ای تأیید و در ادامه، به‌کمک تاپسیس فازی اولویت‌بندی شدند. در گام پایانی با مشارکت 144 نفر از مدیران ارشد 16 بانک ایرانی و مبتنی بر روش «شبکه جهانی کسب‌وکار» سناریوهای همکاری تدوین شد.
یافته‌ها: دو عدم قطعیت مهم «توسعه گونه‌های مختلف فین‌تک» و «احراز هویت دیجیتال یکپارچه» شناسایی شد و بر این اساس، چهار سناریوی اصلی همکاری بانک و فین‌تک با نام‌های همانی، سینوسی، براکتی و لگاریتمی تشریح شد. سرانجام، راهبردهای سرویس پلاگین اختصاصی و رابط کاربردی برنامه‌نویسی، به‌عنوان راهبردهای پابرجای همکاری به بانک‌ها معرفی شد.
نتیجه‌گیری: به‌منظور اتخاذ سناریوی متناسب و همچنین، اجرایی‌کردن راهبردهای پابرجا، لازم است که بانک‌ها اقدام‌هایی را انجام دهند که این اقدام‌ها در قالب مضامین راهبردی، در سه محور حکمرانی ملی، شبکه همکاری و مدیریت فناوری دسته‌بندی شدند. در نهایت با مصاحبه از خبرگان، نتایج به‌دست‌آمده به تأیید رسید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Future Scenarios of Iranian Banks in the Face of Fintech

نویسندگان [English]

  • Reza Payandeh 1
  • Meisam Shahbazi 2
  • Manouchehr Manteghi 3
1 Ph.D., Department of Industrial Management and Technology, Faculty of Management & Accounting, Farabi Campus, University of Tehran, Qom, Iran.
2 Assistant Prof., Department of Industrial Management and Technology, Faculty of Management and Accounting, Farabi Campus, University of Tehran, Qom, Iran.
3 Prof., Department of Technology Management, Faculty of Industrial Management and Engineering, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: Bank-fintech collaboration scenario has become one of the new topics in the study of innovation and financial technology businesses. Yet, there has been no research into Iranian Banks collaboration scenarios as traditional financial institutions in the face of the rapid growth of fintechs that is the purpose of this research.
Methods: To develop scenarios, mixed-method research is employed. In this regard, drivers, wildcards, and weak signals of Iranian bank-fintech collaboration were listed by thematic analysis of 15 interviews of fintech ecosystem experts. Then with 33 scholars and practitioners’ participation, factors affecting collaboration were listed, successively confirmed with a one-sample t-test, and prioritized with fuzzy Topsis. Furthermore, future scenarios were developed based on Global Business Network, by distributing the questionnaire among 144 senior bank managers from 16 Iranian banks.
Results: Legal development of fintech types and establishment of e-KYC are recognized as two key uncertainties, and subsequently the four scenarios were described: identity scenario, sine scenario, floor and ceiling scenario, and logarithm scenario. Then, private plugin services and Public API Banking Providers were proposed as robust banks’ strategies in collaboration with fintechs.
Conclusion: To adopt a suitable scenario and realize the robust strategies, strategic themes were identified and categorized into three areas: national governance, partnership network, and technology management. Eventually, with the expert interview, the results were confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Collaboration
  • Innovation
  • Bank
  • Fintech
  • Scenario analysis
بایرام‌زاده، سونا؛ رجبی نهوجی، میثم (1398). اکتشاف سناریوهای آینده بانکداری الکترونیک در ایران. سیاستگذاری عمومی، 5(2)، 9-24.
پاینده، رضا؛ شهبازی، میثم؛ منطقی، منوچهر؛ کریمی، تورج (1398). همکاری بانک و فین‌تک: مروری نظام‌مند بر ادبیات علمی. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 23(4)، 172-130.
پاینده، رضا؛ منطقی، منوچهر؛ شهبازی، میثم (1400). واکاوی و کشف الگوهای همکاری بانک‌های ایران با فین‌تک‌ها. مدیریت نوآوری، 35(1)، 161-188.
تاجیک، حمید (1393). مدلی برای خلق ارزش و تخصیص ارزش از طریق شراکتهای استراتژیک درمؤسسات خدمات مالی (در صنعت بیمه و بانک). رساله دکتری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی (ره).
خداداد حسینی، سید حمید؛ لشکربلوکی، مجتبی (1390). تحلیل تطبیقی انتقادی فنون طراحی استراتژی پابرجا در شرایط عدم قطعیت. پژوهش‌های مدیریت انتظامی، 6(3)، 353-374.
رشیدارده، حبیب‌اله، خزایی، سعید (1395). تحلیل کلان‌روندهای مؤثر بر آیندۀ بازار صنعت بانکداری با رویکرد تحلیل ساختاری، تحلیل تأثیر متقابل (بر گذر). تحقیقات بازاریابی نوین، 22(3)، 57-86.
رشیدارده، حبیب‌اله؛ خزایی، سعید (1395). شناسایی عوامل مؤثر راهبردی بر آینده صنعت بانکداری. فرایند مدیریت و توسعه، ۲۹(۳)، ۷۱-۱۰۴.
رضائیان، علی؛ فرتوک‌زاده، حمیدرضا؛ رجبی نهوجی، میثم؛ لطفی فروشانی، نیما (1397). مدل‌سازی و تحلیل سناریوهای آینده نظام بانکی در ایران. آینده‌پژوهی مدیریت، 29(4)، 1-14.
زارع رواسان، احد (1395). مدل انتخاب راهبرد مناسب برونسپاری خدمات بانکداری الکترونیکی در ایران. رساله دکتری. دانشکده مدیریت و حسابداری. دانشگاه علامه طباطبائی (ره).
شمشیری، فرهاد؛ ابراهیمی، عبدالحمید؛ سمیعی، روح اله؛ اشرفی، مجید (1398). آینده‌پژوهی صنعت بانکداری با رویکرد سناریونویسی. آینده‌پژوهی مدیریت، 90(4)، 127-146.
علی‌حسینی، سعید؛ کشاورز ترک، عین‌الله؛ گودرزی، غلامرضا؛ فضلی، صفر؛ بیات، روح‌الله (1398). شناسایی روندها و سناریوهای آینده نظام بانکی ایران. سیاستگذاری عمومی، 5(1)، 33-58.
کیوی، ریمون؛ کامپنهود، لوک (1385). روش تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه: عبدالحسین نیک‌گهر. تهران: توتیا.
محقر، علی؛ ثقفی، فاطمه؛ مختارزاده، نیما؛ آزادگان مهر، ماندانا (1398). پیش‌بینی الگوی تحول فناورانه در بخش خدمات مالی ایران بر مبنای رویکرد چندسطحی به گذار. سیاست علم و فناوری، 11(4)، 77- 98.
میشکین، فردریک (1396). پول، ارز و بانکداری (علی جهانخانی و علی پارسائیان، مترجمان)، تهران، انتشارات سمت.
نیومن، ویلیام لاورنس (1389). شیوههای پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی. (حسن دانایی‌فرد و سیدحسین کاظمی، مترجمان)، تهران، مهربان.
ویلسون، ایان؛ رالستون، بیل (1389). راهنمای برنامه­ریزی سناریویی: راهبردسازی در دوران عدم­قطعیت. (مسعود منزوی، مترجم)، تهران، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی: مرکز آینده­پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
هیکاک، جیمز (1396). خداحافظ بانک‌ها؟ (رضا قربانی و مینا والی، مترجمان)، تهران، راه‌پرداخت.
 
References
Alihosseini, S., Keshavarz Turk, E., Goudarzi, G., Fazli, S., Bayat, R. (2019). Identifying Future Trends and Scenarios of Iran's Banking-System. Public Policy, 5(1), 33-58. (in Persian)
Alizadeh, R., Lund, P. D., Beynaghi, A., Abolghasemi, M., & Maknoon, R. (2016). An integrated scenario-based robust planning approach for foresight and strategic management with application to energy industry. Technological Forecasting and Social Change, 104, 162-171.
Arner, D.W., Barberis, J., & Buckley, R.P. (2017). FinTech, regTech, and the reconceptualization of financial regulation. Northwestern Journal of International Law and Business, 37(3), 373–415.
Azarenkova, G., Shkodina, I., Samorodov, B., Babenko, M., & Onishchenko, I. (2018). The influence of financial technologies on the global financial system stability. Investment Management and Financial Innovations, 15(4), 229–238. https://doi.org/10.21511/imfi.15(4).2018.19
Bairamzadeh, S., Rajabi Nohouji, M. (2019). Exploring Future Scenarios of Electronic Banking in Iran. Public Policy, 5(2), 9-24. (in Persian)
Broby, D., & Karkkainen, T. (2016). FINTECH in Scotland: building a digital future for the financial sector. The Future of Fintech Supported by International Financial Services District (IFSD) The Technology Innovation Centre, Glasgow Date: 2nd September.
Dapp, T., Slomka, L., AG, D. B., & Hoffmann, R. (2014). Fintech–The digital (r) evolution in the financial sector. Deutsche Bank Research, 1-39.
Dorfleitner, G., Hornuf, L., Schmitt, M., & Weber, M. (2017). The fintech market in Germany. In FinTech in Germany (pp. 13-46). Springer, Cham.
Drasch, B. J., Schweizer, A., & Urbach, N. (2018). Integrating the ‘Troublemakers’: A taxonomy for cooperation between banks and fintechs. Journal of Economics and Business, 100, 26–42.
Economist Intelligence Unit (2015). Strategic Partnerships for the Digital Age. Telstrea report.
Fagerberg, J., Mowery, D. C., & Nelson, R. R. (2005). The Oxford handbook of innovation. Oxford, New York: Oxford University Press.
Gai, K., Qiu, M., & Sun, X. (2018). A survey on FinTech. Journal of Network and Computer Applications, 103, 262–273. https://doi.org/10.1016/j.jnca.2017.10.011
Gupta, P., & Tham, T. M. (2018). Fintech: the new DNA of financial services. Walter de Gruyter GmbH & Co KG.
Haycock, J. (2015). Bye Bye Banks? (Translators: Reza Ghorbani & Mina Vāli), Tehran, Rahe Pardakht. (in Persian)
Hu, Z., Ding, S., Li, S., Chen, L., & Yang, S. (2019). Adoption Intention of Fintech Services for Bank Users: An Empirical Examination with an Extended Technology Acceptance Model. Symmetry, 11(3), 340. https://doi.org/10.3390/sym11030340
Khodadahosseini, H., Lashkar Bloki, M. (2011). Comparative-Critical Analysis of Techniques used for Designing Alive Strategy in the Absence of Absoluteness. Police Management Studies Quarterly, 6(3), 353-374.
Kim, W. C., & Maubourge, R. (1997). Value innovation. Havard Business Review. (1).
Lee, I., & Shin, Y. J. (2018). Fintech: Ecosystem, business models, investment decisions, and challenges. Business Horizons, 61(1), 35–46.
Manyika, J., Lund, S., Singer, M., White, O., & Berry, C. (2016). Digital finance for all: Powering inclusive growth in emerging economies. McKinsey Global Institute.
Milian, E. Z., Spinola, M. d. M., & Carvalho, M. M. de (2019). Fintechs: A Literature Review and Research Agenda. Electronic Commerce Research and Applications, 100833. https://doi.org/10.1016/j.elerap.2019.100833
Mishkin, F. S. (2007). The economics of money, banking, and financial markets. Pearson education.
Mohaghar, A., Saghafi, F., Mokhtarzade, N., & Azadegan-Mehr, M. (2019). Anticipating Technological Transition Path in Iran's Financial Sector Based on MultiLevel Perspective. Journal of Science and Technology Policy, 11(4), 77-98. (in Persian)
Navaretti, G. B., Calzolari, G., Mansilla-Fernandez, J. M., & Pozzolo, A. F. (2018). Fintech and Banking. Friends or Foes? Retrieved from http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3099337
Neuman, W. L. (2014). Social research methods: qualitative and quantitative approaches (Translators: Hassan Danaei Fard & Seyed Hosein Kazemi), Tehran, Mehraban.
 
(in Persian)
Ozili, P. K. (2018). Impact of digital finance on financial inclusion and stability. Borsa Istanbul Review, 18(4), 329–340. https://doi.org/10.1016/j.bir.2017.12.003
Payandeh, R, Shahbazi, M., Manteghi, M., & Karimi, T. (2019). Bank-fintech Collaboration: A Systematic Literature Review. Management Research in Iran, 23(4), 130-172.
(in Persian)
Payandeh, R., Manteghi, M., shahbazi, M. (2021). Exploring and Discovering Collaboration Patterns Between Iranian Banks and Fintechs. Innovation Management Journal, 35(1), 161-188. (in Persian)
Pollari, I., & Ruddenklau, A. (2019). The Pulse of Fintech 2018: Biannual Global Analysis of Investment in Fintech. KPMG International Cooperative.
Rashid Ardeh H, Khazaei S. (2016). Identification of strategic factors affecting the future of banking industry. Journal of Management and Development Process, 29 (3), 71-104.
(in Persian)
Rashid Ardeh, H., Khazaei, S. (2016). Analysis of mega trends effective on future market of banking industry based on structural/cross impact analysis. New Marketing Research Journal, 6(3), 57-86. (in Persian)
Rezaeian, A., Fartokzadeh, H., Rajabi Nahouji, M., Lotfi Foroushani, N. (2019). Modeling & Analysis of Future Scenarios in Iranian Banking System. Journal of Future Studies Management, 29(115), 1-14. (in Persian)
Saritas, O., & Smith, J. E. (2011). The big picture–trends, drivers, wild cards, discontinuities and weak signals. Futures, 43(3), 292-312.
Saunders, M., Lewis, P., & Thornhill, A. (2009). Research methods for business students. Pearson education.
Scearce, D., & Fulton, K. (2004). What If? The Art of Scenario Thinking for Nonprofits. Global Business Network.
Schmidt, J., Drews, P., & Schirmer, I. (2018). Charting The Emerging Business Ecosystem of Fintechs and Banks: Seven Types of Collaborative Business Models. Available in: https://aisel.aisnet.org/ecis2018_rp/104
Shamshiri, F., Ebrahimi, A., Samiei, R., & Ashrafi, M. (2020) Future Studies of the Banking Industry with a Scenario Approach. Journal of Future Studies Management, 30(4), 127-146. (in Persian)
Sironi, P. (2016). FinTech innovation: from robo-advisors to goal based investing and gamification. John Wiley & Sons.
Skan, J., Dickerson, J., & Masood, S. (2015). The Future of Fintech and Banking: Digitally disrupted or reimagined. Accenture, London.
Tajik, H. (2015). A Model for Value Creation and Value Allocation Through Strategic Partnerships in Financial Services Institutions (In The Insurance and Banking Industry). PhD Thesis. Faculty of Management & Accounting. University of Allame Tabataba'I (ATU). (in Persian)
Wilson, I., & Ralston, J. (2006). The scenario-planning handbook: A practitioner’s guide to developing and using scenarios to direct strategy in today’s uncertain time. (Translator: Masood Monzavi), Tehran, Educational and Research Institute in Defense Industries, Future Center for Defense Science and Technology Research.
World Economic Forum (2015). The Future of Financial Services: How disruptive innovations are reshaping the way financial services are structured, provisioned and consumed.
Zare Ravasan, A., (2017). Strategy Selection Model for Outsourcing Electronic Banking Services in Iran. PhD Thesis. Faculty of Management & Accounting. University of Allame Tabataba'I (ATU). (in Persian)
Zavolokina, L., Dolata, M., & Schwabe, G. (2016a). FinTech transformation: How it-enabled innovations shape the financial sector.
Zavolokina, L., Dolata, M., & Schwabe, G. (2016b). The FinTech phenomenon: Antecedents of financial innovation perceived by the popular press. Financial Innovation, 2(1), 175. https://doi.org/10.1186/s40854-016-0036-7
Zhao, X., Chang, T., Hwang, B.-G., & Deng, X. (2018). Critical factors influencing business model innovation for sustainable buildings. Sustainability, 10(1), 33.