رویکرد دیوان اروپایی دادگستری به دعاوی بانک‌های ایرانی

خادمیان, محمدحسین; پور قصاب امیری, علی; سلیمانی, حسن

doi:10.22059/jplsq.2020.291796.2215

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دورۀ دکتری حقوق بین‌الملل عمومی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، دامغان، ایران

² استادیار گروه حقوق بین‌الملل عمومی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، دامغان، ایران

³ استادیار گروه حقوق بین الملل عمومی دانشکده حقوق دانشگاه آزداد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران.

https://doi.org/10.22059/jplsq.2020.291796.2215

چکیده

اتحادیۀ اروپا به‌دنبال صدور قطعنامۀ 1737 شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال 2007 در خصوص پروندۀ هسته‌ای ایران برخی بانک‌های ایرانی را تحریم کرد. تحریم‌های اعمال‌شده از سوی اتحادیۀ اروپا این بانک‌ها را بر آن داشت تا با اقامۀ دعوا در دیوان اروپایی دادگستری در پی رفع تحریم و جبران خسارت باشند که تا زمان انعقاد برجام در سال 2015 برخی از این دعاوی موفقیت‌آمیز بود. با انعقاد برجام برخلاف رویۀ پیش از آن، برخی دعاوی این بانک‌ها به دلایلی رد شد. در این مقاله در پرتو روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا مبانی و چارچوب‌های حقوقی تحریم بانک‌های ایرانی توسط اتحادیه به‌طور مختصر توصیف خواهد شد و بعد از اشاره‌ای به وضعیت بانک‌های ایرانی در این زمینه در دورۀ پسابرجام سه نمونه از دعاوی طرح‌شده توسط بانک‌های ایرانی علیه اتحادیه، تجزیه‌وتحلیل خواهد شد تا به پرسش اساسی مقاله در مورد نحوه و مبانی تحریم بانک‌ها و رویکرد دیوان در ارتباط با این دعاوی پاسخ داده شود. به‌نظر می‌رسد دیوان رویکرد دوگانهای را در پیش و پس از برجام در زمینۀ پذیرش یا رد درخواست بانکهای ایرانی اتخاذ کرده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.24238120.1400.51.3.11.3

عنوان مقاله [English]

European Court of Justice Approach to Iranian Banks Claims

نویسندگان [English]

Mohammadhossein khademian ¹
Ali Pour Ghassab Amiri ²
Hassan Soleimani ³

¹ Ph.D. Candidate in International Law, Faculty of Law, Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, Iran

² Assistant Prof., Department of International Law, Faculty of Law, Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, Iran

³ Assistant prof, Department of International Law, Faculty of Law, Islamic Azad University, Damghan Branch, Damghan, Iran.

چکیده [English]

Following the adoption of UN Security Council Resolution 1737 in 2007, the European Union imposed sanctions on individuals and entities, including some Iranian banks. Sanctions imposed by the European Union have prompted Iranian banks under sanctions to seek relief from the Court of Justice of the European Union, seeking sanctions relief and compensation, which they have sought in some of the lawsuits until 2015. Some of these cases were successful. In contrast to this practice, after the conclusion of the Joint Comprehensive Plan of Action in 2015, certain applications were dismissed. This article will first briefly outline the legal bases and legal framework for sanctioning Iranian banks by the EU, and after referring to the status of Iranian banks in this regard in the post-JCPOA period, three examples of lawsuits filed by Iranian banks against the EU will be analyzed to answer the essential question of the article on how and why the banks are sanctioned and the Court's approach to the lawsuits.

کلیدواژه‌ها [English]

Security Council
Iranian Banks
Nuclear Program
Sanction
Court of Justice of the European Union

مراجع

1. فارسی

الف) مقالات

1. رهبر، نوید؛ نریمانی زمان‌آبادی، محمدرضا (1398)، «دریافت غرامت به استناد تحریم غیرقانونی اشخاص توسط اتحادیۀ اروپا»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، ش60، ص 263-211.

2. زمانی، محسن؛ نیاکویی، سید امیر (1398)، «واکاوی عوامل مؤثر بر خروج ایالات متحدۀ آمریکا از برجام»، فصلنامۀ مطالعات روابط بین‌الملل، ش 45، ص 110-85.

3. عبدی، ایوب؛ زمانی، سید قاسم (1396) «حاشیۀ صلاحدید دولت‌ها در آزادی دین در پرتو رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر»، پژوهش حقوق عمومی، ش 55.

ب) پایان‌نامه

4. متولی‌زاده، سید عبدالحمید (1395). تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر سودآوری بانک‌ها در ایران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ اقتصاد و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

2. انگلیسی

A) Books

1. Kuijper, Pieter Jan, Jan Wouters, Frank Hoffmeister, Geert de Baere, and Thomas Ramopoulos (eds.), (2013), The Law of EU External Relations: Cases, Materials, and Commentary on the EU as an International Legal Actor, Oxford University Press.

2. Van Vooren, Bart, Ramses Wessel, Ramses A. Wessel (eds.), (2014), EU External Relations Law: Text, Cases and Materials, Cambridge University Press.

B) Articles

3. Chachko, Elena (2019), "Foreign Affairs in Court: Lessons from CJEU: Targeted Sanctions Jurisprudence", Yale Journal of International Law, pp 1-51.

4. Danwitz, Thomas (2014), "The Rule of Law in the Recent Jurisprudence of the ECJ", Fordham International Law Journal, Vol. 37, pp.1311-1346.

5. Eckes, C. (2018), "The Law and Practice of EU Sanctions", in S. Blockmans, & P. Koutrakos (Eds.), Research Handbook on the EU’s Common Foreign and Security Policy, Edward Elgar.

6. Heupel, Monika (2017), "EU Sanctions Policy and the Protection of Due Process Rights: Judicial Law making by the Court of Justice of the EU", in, Protecting the Individual from International Authority: Human Rights in International Organizations, Cambridge University Press.

7. Peihani, Maziar, (2017), "From Kadi to Bank Mellat: Iran Sanctions and the Revival of the Due Process Dilemma", Harvard International Law Journal, online Journal, Vol. 58. pp 45-58.

8. Rahbar, N., Narimani, M. (2019), Compensation for Damages Sustained Due to Illegal Imposition of Sanctions against Persons by the European Union. International Law Review, Vol. 36, No. 60, pp. 211-236 (in Persian).

9. Zamani, M., Niyakuei, S. (2019), A Survey on the Factors Affecting the Exit of the United States from the JCPOA. Research Letter of International elations, Vol. 12, Issue 45, pp. 85-110 (in Persian).

10. zamani, S. (2017), Margin of Appreciation in Religious Freedom in Light of the Jurisprudence of European Court of Human Rights. Public Law Researsh, Vol. 19, Issue 55, pp. 61-82 (in Persian).

C) Cases

11. ECHR, 2007, Islamic Republic of Iran Shipping Lines v Turkey, 40998/98.

12. ECJ, 2012, Bank Sina v Council of the European Union, v European Commission T 15/11.

13. ECJ, 2012, Manufacturing Support& Procurement Kala Naft Co.v. Council of the European Union, T‑509/10.

14. ECJ, 2013, Bank Mellat v Council of the European Union, v European Commission, T 496/10.

15. ECJ, 2013, Bank Saderat Iran v Council of the European Union, T-494/10.

16. ECJ, 2013, Council of the European Union v. Manufacturing Support& Procurement Kala Naft Co., C‑348/12.

17. ECJ, 2014, Central Bank of Iran vs. Council of the European Union, Case T‑262/12.

18. ECJ, 2016, Bank Mellat v Council of the European Union, T-160/13.

19. ECJ, 2016, Bank of Industry & Mine, v Council of the European Union, C-358/15.

20. ECJ, 2016, Bank Refah Kargaran v Council of the European Union, T-65/14.

21. ECJ, 2016, Export Development Bank of Iran v Council of the European Union, T-89/14.

22. ECJ, 2016, Sina Bank v Council of the European Union, T-418/14.

23. ECJ, 2016, Tose'e Ta'avon Bank v Council of the European Union, T-435/14.

24. ECJ, 2017, Bank Tejarat v Council of the European Union, T-346/15.

25. ECJ, 2018, Bank Mellat v Council of the European Union, C-430/16.

26. ECJ, 2018, Bank Tejarat v Council of the European Union, C-248/17.

27. ECJ, 2018, Post Bank Iran v Council of the European Union, T-559/15.

28. ECJ, 2019, Bank Saderat plc v. Council of the European Union, T 433/15.

29. ECJ, 2019, Bank Tejarat v Council of the European Union, T-37/17.

30. ECR, 2006, Organisation des Modjahedines du peuple d’Iran v Council, T 228/02.

31. ECR, 2009, Case Bank Melli Iran v Council, T 390/08.

32. United States Court of Appeals for the Second Circuit, 2014, Peterson v. Islamic Republic of Iran.

D) Laws and regulation of the European Union

33. Consolidated versions of the Treaty on European Union and the Treaty on the Functioning of the European Union - Consolidated version of the Treaty on the Functioning of the European Union - Protocols - Annexes - Declarations annexed to the Final Act of the Intergovernmental Conference which adopted the Treaty of Lisbon, signed on 13 December 2007.

34. Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, signed at Rome on 4 November 1950.

35. Council Regulation (EU), Regulation No 267/2012.

36. Council Regulation (EU), Regulation No 423/2007.

37. Council Regulation (EU), Regulation No 961/2010.

38. Declaration on Articles 75 and 215 of the Treaty on the Functioning of the European Union.

39. The Charter of Fundamental Rights of the European Union.

E) Websites

40. http://ec.europa.eu

41. http://eur-lex.europa.eu

42. http://europeansanctions.com

43. http://www.bbc.com

44. http://www.hm-treasury.gov.uk