بررسى اسناد بین المللى و منطقه اى دربارة پیشگیری از آلودگی های ‏نفتی دریایی و جبران خسارت های ناشی از آن

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دکترى حقوق نفت و گاز دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ‏

2 استاد حقوق گروه حقوق عمومی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران‏

3 دکتری حقوق خصوصی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

چکیده

     هرچند نتایج بررسى­ هاى انجام­ شده دربارة میزان آلودگی­ های نفتی حکایت از این دارد که روند آلودگی ­های نفتی کاهشی است، اما همچنان خسارت­ هاى ناشی از آلودگی نفتی در محیط زیست ادامه دارد. پیش­بینى استثناهاى مربوط به عدم شمول اسناد بین­ المللى و منطقه ­اى بر  آب­ هاى داخلى و استثناهاى مربوط به عدم اعمال بخشى از مواد کنوانسیون­ ها بر کشتى­ ها و هواپیماهایى که داراى مصونیت حاکمیتى هستند و اجازة تخلیة مقادیر مشخصى از مواد نفتى کشتى­ ها در بیشتر اسناد بین ­المللى و منطقه ­اى، کلى و غیرفنى بودن الزامات کشورهاى متعاهد در پاره­ای از این اسناد، نبود  ضمانت­ هاى اجرایى مؤثر در اغلب اسناد بین ­المللى و منطقه ­اى و موکول شدن مسئلة تعیین ضمانت ­هاى اجرایى به کشورهاى عضو، عدم پیش­بینى قواعد مسئولیت و جبران خسارت ناشى از آلودگى در بعضى از اسناد بین­ المللى و منطقه ­اى و  پیش­بینى نکردن مسئلة تأسیس سازمان­ هاى تخصصى برای نظارت بر پایبندى طرف­ هاى این اسناد به تعهدات آن­ها و بعضى از مسائل لجستیکى مانند کمبود امکانات بنادر در زمینة تخلیة مواد زائد کشتى­ ها، مهم­ترین دلایل ادامة آلودگى دریایى به وسیلة نفت هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Review of International and Regional ‎Documents in Connection with Prevention of ‎Marine Oil Pollution and Damage Compensation

نویسندگان [English]

  • Youssef Ali 1
  • Seyed Fazlullah Mousavi 2
  • Ahmad Amiri 3
1 PhD of Oil and Gas Law, School of Law and Political Sciences of ‎The University of Tehran, Tehran, Iran. ‎
2 Professor, Department of Public Law, School of Law and Political ‎Science, University of Tehran, Tehran
3 PhD of Private Law, School of Law and Political Sciences, Shiraz ‎University, Shiraz
چکیده [English]

Although a lot of credible studies show that the trend of oil pollution of the marine environment is going down, unfortunately, the said pollution still continues. The most important reasons for the continuation of marine pollution by oil are the following: the exceptions concerning the internal waters of states and concerning the ships and aircraft that have sovereign immunity, discharge of specified quantities of oil and garbage by most international and regional documents, a lot of international and regional documents having only general and non-technical obligations and lack of effective guarantees that ensure the respect of the rules of the international and regional documents by the member states. Lack of liability and compensation rules in some of the international and regional documents, non-existence of observing organizations to monitor the consistency of the states’ behaviors with the conventions, in addition to the logistical problems like lack of port facilities in connection with discharging ship’s wastes are other reasons why the maritime pollution by oil is still unresolved. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marine Damage Due to Oil Pollution
  • International Responsibility
  • Damages ‎Compensation
  • Internal Waters of States
  • International and Regional ‎Documents. ‎

مراجع

  1.  

    منابع

    الف) فارسی و عربی

    1. البراهمى، سفیان (٢٠١٩). «فعالیه المبادی العامه التی تحکم استغلال البحر الوارده فی اتفاقیه الأمم المتحده لقانون البحار لعام ١٩٨٢ فی حمایه البیئه البحریه من التلوث». المجله الجزائریه للقانون البحری والنقل، المجلد ٦، العدد ١، ص150-139. در:

    https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/553/6/1/101286  (٢٥ اردیبهشت ١٤٠٠).

    1. پورهاشمى، سید عباس؛ سحر زارعى؛ یلدا خلعتبرى (١٣٩٢). «بررسى جایگاه اصل همکارى در حقوق بین ­الملل محیط زیست». فصلنامة پژوهش حقوق عمومى، سال پانزدهم، شمارة ٣٩، ص90-61. در:

     https://qjpl.atu.ac.ir/article_2331_d1b5aac9cac131806b282a9a9a88056c.pdf (٤اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. حلایمیمه، مریم (٢٠١٧). «الحمایه القانونیه لبیئه البحر المتوسط من التلوث فی ضوء أحکام اتفاقیه برشلونه لعام ١٩٧٦ وبروتوکولاتها وفقاً للتعدیلات». مجله الفکر القانونی والسیاسى، العدد الثالث، ص141-25. در:

        https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/445/2/1/73841 (٢٥ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. حیدری، قاسم (1399). «بررسی مسئولیت مدنی ناشی از بهره­ برداری از منابع هیدروکربوری در قبال خسارات زیست­ محیطی با رویکرد حقوق شهروندی». نشریة مطالعات تطبیقی حقوق شهروندی، دورة یکم، شمارة 2، ص89-73. در:

     http://www.flc-journal.ir/article_243093.html (١ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. دبیری، فرهاد؛ سید عباس پورهاشمی؛ فخرالضحی روستا (١٣٨٨). «بررسی اصول و مفاهیم حقوق بین ­الملل محیط زیست با نگاهی به توسعة پایدار». فصلنامة علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورة یازدهم، شمارة 3، ص٣١٣-٢٢٥. در:

    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=144081 (١٢ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. دبیری، فرهاد؛ سید عباس پورهاشمی؛ مریم ­السادات موسوى (١٣٨٩). «بررسی جبران خسارت وارده بر محیط زیست ناشى از آلودگى­ هاى فرامرزى و تخریب بین ­المللى محیط زیست». مجلة انسان و محیط زیست، شمارة 12، ص50-43. در:

    https://he.srbiau.ac.ir/article_6323_34cc2fec5747b81c22cc218126e74426.pdf(١٥اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. رضائیان­ مهر، مصطفی؛ جواد کاشانی (١٣٩٥). «برچیدن تأسیسات نفت و گاز دریایی از منظر حقوق بین­ الملل». فصلنامة پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، شمارة 50، ص93-59. در: https://dx.doi.org/10.22054/qjpl.2016.3966

       (٤ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. رضوى­ راد، محمد (١٣٩٩). «وضعیت حقوقى الزامات زیست ­محیطى کنوانسیون مارپل براى دولت­ هاى عضو کنوانسیون ١٩٨٢ حقوق دریاها». مجلة مطالعات حقوق انرژى، دورة ششم، شمارة ١، ص١٣١-١١٥. در:

     https://www.doi.org/10.22059/jrels.2020.278740.274 (٦ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. زمانی، سید قاسم؛ مهرداد محمدی؛ سیدعلى حسینى آزاد (١٣٩٤). «تحول رژیم حقوقی بین ­المللى حفاظت از محیط زیست دریایی در مقابل آلاینده ­های مستقر در خشکی؛ از مونتگوبی تا کارتاگنا». مجلة اقیانوس ­شناسی، سال ششم، شمارة ٢١، ص٤٨- ٣٧. در: http://joc.inio.ac.ir/article-1-715-fa.pdf (١ اردیبهشت ١٤٠٠)
    2. سلامه، احمد عبدالکرم (١٩٩٢). قانون حمایه البیئه دراسه تأصیلیه فی الأنظمه الوطنیه والاتفاقیه. الریاض، النشر العلمی والمطابع جامعه الملک سعود.
    3. سیدی، مهرداد (١٣٦٨). «مسئولیت مدنی خسارت آلودگی نفتی در دریای آزاد». مجلة حقوقی بین­ المللی، شمارة ١٠، ص20-5. در: http://ensani.ir/fa/article/124981(١ اردیبهشت ١٤٠٠)
    4. صالحى، جواد(1398). «مسئولیت جبران خسارت به محیط زیست منطقة اعماق دریاها در حقوق بین ­الملل عرفى و رویکرد متناقض شعبة حل اختلاف بستر دریاها». فصلنامة حقوق عمومى، دورة ٤٩، شمارة ١، ص211-195. در:

    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=360440(٩ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. ___ (١٣٩٣). «پیشگیری و جبران خسارات ناشی از آلودگی زیست­ محیط دریاها و صید غیرمجاز منابع زندة آن». مجلة ایمنی زیستی، دورة هفتم، شمارة ٢، ص20-11. در: http://journalofbiosafety.ir/article-1-89-fa.pdf (٢ اردیبهشت ١٤٠٠)
    2. عیاشى، فاطمه؛ على بودفع (٢٠٢٠). «النظام القانونی لحمایه البیئه من التلوث النفطی حاله البحر الأبیض المتوسط». مجله العلوم القانونیه و السیاسیه، المجلد ١١، العدد ٣، ص101-74. در:

    https://www.asjp.cerist.dz/en/downArticle/110/11/3/145468  (٢٥ اردیبهشت ١٤٠٠)  

    1. فیروزپور، کوثر (١٣٩٠). «ارزیابى اثرات زیست­ محیطى در مناطق دریایى خارج از حوزة صلاحیت ملى». مجلة اقیانوس­ شناسی، سال یازدهم، شمارة ٤٤، ص١2٥-١1٥. در:

    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=319568 (٧ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. قادری حاجت، مصطفى؛ سهراب عسکری (١٤٠٠). «جایگاه ژئوپلیتیکى تنگة هرمز در راهبرد دفاع دریای ایران». فصلنامة مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، سال سوم، شمارة 7، ص146-113. در:

     http://journal.iiwfs.com/article_134815_d8e316f6154c201f7ec217dfa1a50315.pdf (١ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. محمود امل، احمد (١٩٩٨). حمایه البیئه البحریه من التلوث فی ضوء التشریعات والوطنیه والاتفاقیه والمعادات الدولیه. الاسکندریه، منشأت المعارف.
    2. مشیرپور، فریبا (١٣٩٣). «عملکرد سازمان بین­ المللى دریایی در زمینة مسئولیت و جبران خسارت زیست ­محیطی». فصلنامة تحقیقات حقوقی آزاد، شمارة 11، ص198-173. در:

    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=212991 (٧ اردیبهشت ١٤٠٠).

    1. ممتاز، جمشید (١٣٨٨). «حمایت و توسعة محیط زیست دریایى خلیج فارس و دریاى عمان». مجلة حقوقى، شمارة 11،ص49-1. در: http://www.cilamag.ir/article_18357_25aab690f50b9db720eda15a2798f394.pdf

    (١٨ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. منصور الشیوى، عبدالسلام (٢٠١٠). الحمایه الدولیه للبیئه المائیه من التلوث. القاهره، دار النهضه العربیه.
    2. نجفى اسفاد، مرتضى؛ دارابى ­نیا، مرتضى (١٣٩١). «بررسى عملکرد کنوانسیون منطقه ­اى کویت بر محیط زیست دریایى خلیج فارس». مجلة دانشگاه علوم پزشکى مازندران، دورة بیست­ودوم، شمارة ٩٦، ص77-71. در:

    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=179901  (٨ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. ___ (١٣٩٠). «بررسى روند آلودگى نفتى با وجود کنوانسیون­هاى بین ­المللى مبنى بر جلوگیرى و رفع آن­ها طى سال­هاى ١٩٩٢-٢٠٠٩». مجلة دانشگاه علوم پزشکى مازندران، دورة بیست­ویکم، ویژه­نامة ١ اسفند، ص101-94. در:

    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=158188  (٣ اردیبهشت ١٤٠٠)

    1. نوری یوشانلوئى، جعفر؛ مونا آقاسیدجعفر کشفی (١٣٩٣). «حقوق و تکالیف دولت­ ها به پیشگیرى و جبران آلودگى دریایى ناشى از حمل ­ونقل نفت در پرتو اسناد و آراى بین­ المللى». فصلنامة پژوهش حقوق عمومى، سال شانزدهم، شمارة ٤٤، ص198-175. در: http://ensani.ir/file/download/article/20151111163504-9902-30.pdf (١٢ اردیبهشت ١٤٠٠)
    2. نوری یوشانلوئى، جعفر؛ عبدالحسین ایرانى فتح­آباد (١٣٩٧). «الزامات داخلی و بین ­المللیِ حمل­ونقل دریایی مواد هیدروکربورى». مجلة مطالعات حقوق انرژى، دورة پنجم، شمارة ١، ص٢٤٩-٢٢٣. در:

    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=507859  (١٧ اردیبهشت ١٤٠٠).

    ب) خارجی

    25. Aladwani Talal (2020). “The Role of the International and Regional Conventions in Protecting Kuwait Marine Environment from Ships Oil Pollution”. Kilaw Journal, Vol 8 - Special Supplement - Issue 4 – Part 2, p31-67. https://journal.kilaw.edu.kw/wp-content/uploads/2021/07/31-68-Dr.-Talal-Aladwani.pdf (Accessed 1 March 2021).

    26. Becker, Rebecca (1998). “MARPOL 73/78: An Overview in International Environmental Enforcement”. Georgetown International Environmental Law Review, Vol. 10, no. 2, p625-642.https://heinonline.org/HOL/PrintRequest?collection=usjournals&handle=hein.journals/gintenlr10&div=28&print=section&format=PDFsearchable&submit=Print%2FDownload&id=633 (Accessed 2 April 2021).

    27. Bodansky, Daniel (2010). The Art and Craft of International Environmental Law. USA: Harvard University Press (Accessed 10 June 20210.

    28. Brown, Lester R )1996(. State of the World. London: World watch Institute (Accessed 18 June 2021).

    29. Chen-Ju Chen (2012). “The Liability and Compensation Mechanism under International Marine Environmental Law”. LOSI Conference Papers, p1-36.  https://www.law.berkeley.edu/files/Chen-final.pdf (Accessed 7 March 2021).

    30. Chircop Aldo (2020). “The Regulation of Ship Emissions in Canadian Northwest Atlantic and Arctic Waters: Is There a Need for Consistency and Equity?. Governance of Arctic Shipping Rethinking Risk, Human Impacts and Regulation, UK: Springer Polar Sciences, p246-264.https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2F978-3-030-44975-9.pdf (Accessed 13 June 2021).

    31. Craik, Neil (2008). The International Law of Environmental Impact Assessment Process, Substance and Integration. USA: Cambridge University Press (Accessed 13 June 2021).

    32. Curtis, Jeff B (1985). “Vessel-Source Oil Pollution and Marpol 73/78: An International Success Story”. Environmental Law Journal, Vol. 15, no. 4, 1985, p679-710. https://heinonline.org/HOL/PDFsearchable?handle=hein.journals/envlnw15&collection=journals&section=37&id=691&print=section&sectioncount=1&ext=.pdf&from=qrcode (Accessed 11 April 2021).

    33. H. Almutairi, Yousef (2016). Protection Of The Marine Environment Under International Law and Kuwaiti Criminal Law. PhD dissertation, New York: Pace University School of Law.https://digitalcommons.pace.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1017&context=lawdissertations (Accessed 13 June 2021).

    34. International convention of the prevention of pollution from ships (Marpol 1973). http://library.arcticportal.org/1699/1/marpol.pdf (Accessed 19 April 2021).

    35. International convention on civil liability for oil pollution damage 1969. https://cil.nus.edu.sg/wp-content/uploads/2019/02/1969-CLC.pdf (Accessed 16 April 2021).

    36. International convention on the establishment of an International fund for compensation for oil pollution damage1971. https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%201110/volume-1110-I-17146-English.pdf (Accessed 12 April 2021).

    37. Koivurova Timo (2014). Introduction to International Environmental Law. USA: Routledge (Accessed 20 June 2021).

    38. Kuwait Regional Convention for Co-operation of the Marine Environment from Pollution https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/29652/KuwaitMarine.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Accessed 22 April 2021).

    39. Mukherjee, Kumar (2011). Liability and Compensation Regime for Oil Pollution Damage under International Conventions, Master thesis, Faculty Of Law, Sweden: Lund University, https://lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=1974126&fileOId=1977590 (Accessed 11 June 2021).

    40. Ntambirweki J (1991). “The Developing Countries in the Evolution of an International Environmental Law”. Hastings International and Comparative Law Review, Vol.14(4), p905-928.https://repository.uchastings.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1308&context =hastings_international_comparative_law_review (Accessed 17 March 2021).

    41. Ranasinghe.P; Abenarayana.K; Karunagaran.N (2021). “An Impact Analysis of Marpol Annex 1, Legislative Developments on Oil Spills From Tankers”. CINEC Academic Journal, Volume 5 (1), p1-14. https://caj.sljol.info/articles/abstract/10.4038/caj.v5i1.69/ (Accessed 6 March 2021).

    42. Sands Philippe; Peel Jacqueline; Fabra Adriana; MacKenzie Ruth (2012). Principles of International Environmental Law. Third Edition, USA: Campridge University Press (Accessed 17 June 2021).

    43. Şihmantepe Aydın; Asan Cihat (2018). “Protocol On Preparedness Response And Cooperation To Pollution Incidents BY Hazardous And Noxious Substances 2000 (OPRC-HNS Protocol) And Its Effects In Turkey”. Oil Spill Along The Turkish Straits Sea Area; Accidents, Environmental Pollution, Socio -Economic Impacts And Protection, İstanbul: Turkey Marine Research Foundation, p392-407. http://tudav.org/wp-content/uploads/2018/12/Oil_Spill_Book_2018_TUDAV.pdf (Accessed 17 June 2021).

    44. Teclaff L. A; Teclaff. E (1991). “Transfers of Pollution and the Marine Environment Conventions”. Natural Resources Journal, Vol. 31(1), p187-212. https://digitalrepository.unm.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1945&context=nrj (Accessed 19 April 2021).

    45. ÜLKER Duygu (2018). “Ship Born Oil Pollution In Turkish Straits Sea Area And Marpol 73/78”. Oil Spill Along The Turkish Straits Sea Area; Accidents, Environmental Pollution, Socio -Economic Impacts And Protection, İstanbul: Turkey Marine Research Foundation, p363-370. http://tudav.org/wp-content/uploads/2018/12/Oil_Spill_Book_2018_TUDAV.pdf (Accessed 13 June 2021).

    46.United Nations Convention on the Law of the Sea 1982.  https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/unclos_e.pdf  (Accessed 16 April 2021).

    47. Ved P. Nanda; George, Pring (2013). International Environmental Law and Policy for the 21st Century. 2nd Revised Edition, USA: Martinus Nijhoff. Accessed 11 June 2021 .https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/31970/bcp2019_web_eng.pdf (Accessed 15 April 2021).

     

     

مطالعات حقوق انرژی
دوره 7، شماره 2
اسفند 1400
صفحه 355-373

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار