واکاوی بحران هویت زنان زیر تیغ داعش در رمان الکافره بر پایه نظریه اریکسون

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس – بوشهر

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس – بوشهر

3 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس – بوشهر

چکیده

هویت تصویری ذهنی است که شخص در پاسخ به «چه کسی بودن؟» و «چگونه زیستن؟» خود می‌دهد. این مقوله که توسط جامعه به افراد اطلاق می‌شود، تدوینی از خویشتن است که نحوة رفتار، اندیشه و احساسات شخص را تبیین می‌کند. این مسئلة روانی- اجتماعی این امکان را به فرد می‌دهد تا بازخورد خود را نسبت به جهان پیرامون و دیگران مشخص کند. به‌عبارت دیگر؛ هویت، پدیده‌ای ثابت نیست، بلکه دارای لایه و ابعادی گوناگون است که همین سیال بودنش، سبب پویایی و قرارگیری‌اش در معرض خطر می‌َشود، و در نهایت خطری که وارد لایه‌های بنیان هویت می‌شود، بحران آن را به وجود می‌آورد. اریک اریکسون اولین کسی است که اصطلاح «بحران هویت» را به‌کار برد و مراحل رشد انسان را به هشت مرحله تقسیم کرد که پنجمین مرحلة آن «هویت» نام دارد. رمان الکافره اثر علی بدر، رمانی اجتماعی با پی‌رنگی فمنیستی است که مؤلفة اصلی آن را بحران هویت زنانی تشکیل می‌دهد که زیر تیغ داعش زندگی می‌کنند و از هویت فردی، اجتماعی و خانوادگی برخودار نیستند. هدف از این پژوهش، آشنایی خوانندگان ایرانی با وضعیت زنان و جامعة تحت سلطة داعش در رمان الکافرهالکافره بر پایة نظریة اریکسون و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. یافتة این پژوهش بیانگر آن است که نویسنده با یک اثر اجتماعی با رویکردی زنانه، افق‌های تازه‌ای را از مسائلی مانند حقوق زنان در چنگال داعش، مردسالاری، نابسامانی اجتماعی و فرهنگی جامعة تحت سلطة داعشیان می‌گشاید و زخم‌ها و جراحت‌هایی را که از رهگذر اشغال عراق بر پیکرة زنان جامعه وارد شده است، ترسیم می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation of Identitiy Crisis in Women under the Domination of ISIS

نویسندگان [English]

  • zahra Mahozi 1
  • rasool Ballawi 2
  • Naser Zare 3
1
2
3
چکیده [English]

Identity is a conceptual image that a person gives to himslef to answer these questions: "Who the person is" and "How the person lives."  In other words, identity is a composition of self that indicates a person's behaviour, thoughts, and feelings. This psycho-social topic enables the person to define his/her reaction toward the world and the people around him/her. Identity is not a fixed phenomenon, it rather has different layers and aspects. This fluidity causes the mobility of identity and exposes it to danger. Finally, the danger enters the basic layers of identity and creates identity crisis. Erikson is the first person that has used the expression "identity crisis." He has classified human growth into eight levels the fifth of which is identity level. Al kafere by Ali Badr, is a social novel with a feministic approach. It's major component is the identity crisis in women who live under the dominance and control of ISIS and don’t have individual, social, and fimilial identity. The aim of this study is to let Iranian readers get familiar with the sistuation of women and the society dominated by ISIS in the novel, Al Kafere based on Erikson's theory, using a descriptive-analytical method. The findings of this study reveal that the author, with a social work and a feministic approach, opens new perspectives to subjects including the rights of women entrapped in the hands of ISIS, patriarchy, social and cultural disorder in a society dominated by ISIS. Furthermore, it illustrates the wounds and pains that have been imposed on women during the occupation of Iraq.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity Crisis in Women
  • Iraq
  • ISIS
  • Erikson
  • Al Kafere
  • Ali Badr
  1. بدر، علی (2015). «الکافره»، میلان: انتشارات المتوسط.
  2. برکت، بهزاد (1387). «هویت و بازتاب آن در رمان»، فصلنامة ادب پژوهی، دانشگاه گیلان، شمارة 5، صص 90-61.
  3. جنگینز، ریچارد (1391ش). هویت اجتماعی. ترجمة تورج یاراحمدی، تهران: انتشارات نشر و پژوهش شیرازه.
  4. حاجی حسینی، حسن (1381ش). «بحران هویت و انحراف اجتماعی»، فصلنامة مطالعات راهبردی زنان، شمارة هفدهم، صص 49-39.
  5. حیدری بیگوند، داریوش (1379ش). «مسئله بحران هویت جوانان»، فصلنامة نامه انجمن جامعه‌شناسی ایران، شمارة چهارم، صص 111-102.
  6. رفعت‌جاه، مریم (1387ش). تأملی در هویت زن ایرانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  7. شرفی، محمدرضا (1380). جوان و بحران هویت. تهران: انتشارات سروش.
  8. شمشیری، بابک (1387). درآمدی بر هویت ملی. شیراز: انتشارات نوید.
  9. طائی، علی (1378).بحران هویت قومی در ایران». تهران: انتشارات شادگان.
  10. عامری/ عمویی، فریده/ ناهید (1395ش). «نقش عملکرد خانواده در میزان تجربه بحران هویت و تمایزیافتگی نوجوانان». فصلنامة خانواده و پژوهش، دانشگاه الزهرا، شمارة سی‌ام، صص 91-77.
  11. عبدالجواد، احمد رافت (1402). مبادی علم الاجتماع. قاهره: مکتبة نهضة الشرق.
  12. علوی‌یزدی، محمدتقی (1382). «تعارض نقش ارزش‌ها در خانه و مدرسه و تأثیر آن بر شکل‌گیری هویت‌های ضد اجتماعی در نوجوانان ایران». فصلنامة مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، شمارة دوم، صص 571-586.
  13. علیخانی، علی اکبر (1383). مبانی نظری هویت و بحران هویت. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  14. گودرزی، حسین (1384). جامعه‌شناسی هویت در ایران. تهران: انتشارات موسسه مطالعات ملی و تمدن ایرانی.
  15. گیدنز، آنتونی (1388). تجدد و تشخیص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. ترجمة ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
  16. مجدآبادی/ فرزاد، زهره/ ولی‌الله (1391). «ساختار عاملی و همسانی درونی زیر مقیاس هویت سیاهة مراحل روانی اجتماعی اریسکون». فصلنامة روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، شمارة سی و چهارم، صص 177-169.
  17. مریدی/ تقی‌زادگان، محمدرضا/ معصومه  (1386). «بررسی بحران هویت در بین دانش‌آموزان نمونه موردی دانش‌آموزان شهر لار در سال تحصیلی 85-1384». فصلنامة مطالعات ملی، شمارة دوم، صص 170-145.
  18. معظم‌پور، اسماعیل (1380). «هویت فرهنگی در عصر رضا شاه». فصلنامة نامه پژوهش فرهنگی، شمارة بیست و دوم و بیست و سوم، صص 51-33.

19. معین، محمد (1378). فرهنگ فارسی. چاپ چهارم، تهران: انتشارات اَدِنا.