نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه شیراز

2 دانشیار گروه فلسفة تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز

چکیده

هدف از این پژوهش ترکیبی اکتشافی متوالی از نوع طبقه‏بندی، تدوین الگویی کاربردی در توسعة توانمندسازی زنان شایسته در جامعة ایران است. در این زمینه، هدف کیفی پژوهش کشف چارچوب مؤلفه‏های کاربردی در توسعة توانمندسازی زنان شایسته و هدف کمی پژوهش اعتباریابی چارچوب تدوین‌شده، سنجش میزان سودمندی و قابلیت تحقق آن است. روش پژوهش در بخش کیفی مطالعة موردی و مشارکت‏کنندگان بالقوة این پژوهش شامل متخصصان و اعضای هیئت علمی و همچنین زنان نمونة استان فارس بودند که با استفاده از روش نمونه‏گیری هدفمند و معیار اشباع نظری 15 نفر از متخصصان و 10 نفر از زنان نمونه و 5 نفر از زنان نمونة شهر، که تصدی مدیریتی داشتند، انتخاب شدند. روش جمع‏آوری داده‏های کیفی مصاحبة عمیق و مطالعة اسناد مرتبط با موضوع پژوهش بود. برای تدوین الگویی کاربردی در توسعة توانمندسازی زنان شایسته در جامعة ایران از روش تحلیل شبکة مضامین استفاده شد. بر‌اساس یافته‏های بخش کیفی پژوهش، الگوی توانمندسازی زنان شایسته در جامعة ایران در قالب پنج مضمون سازمان‏دهندة دانش شخصی، دانش محیطی، نگرش شخصی، نگرش محیطی، مهارت شخصی و مهارت محیطی و 57 مضمون پایه کاوش شد. بر‌اساس یافته‏های بخش اول پژوهش، مقیاسی برای استفاده در بخش کمی طراحی شد. در بخش کمی، با استفاده از روش توصیفی‌ـ پیمایشی اعتبار چارچوب سنجیده شد. جامعة آماری شامل اعضای هیئت علمی متخصص در رشته‏های روان‏شناسی، علوم تربیتی، جامعه‏شناسی و حقوق بودند که با استفاده از رویکرد نمونه‏گیری هدفمند و روش آگاهی‏دهندگان کلیدی 20 نفر انتخاب و مقیاس ذکرشده بین آنان توزیع شد. با استفاده از نرم‌افزارهای لیزرل 8/8 و 21 Spss و روش‏ تحلیل عاملی تأییدی اعتباریابی چارچوب سنجیده شد. نتایج نشان داد که الگوی تدوین‌شده اعتبار لازم را دارد و سودمند و قابل اجراست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Applied Model of Women’s Empowerment Development in Iranian Society: A Mixed Methods Study

نویسندگان [English]

  • fahimeh keshavarzi 1
  • babak shamshiri 2

1 education and psychology department. Shiraz University, Shiraz. Iran

2 education and psychology department. Shiraz University, Shiraz. Iran

چکیده [English]

The purpose of this sequential exploratory mixed method research of the type of classification is a formulation of a practical model for development of empowering mothers in Iranian society. In this regard, the qualitative purpose of the research is to explore the framework of applied components in the development of empowered mothers and the quantitative purpose of the research is to validate the developed framework, to measure its usefulness and feasibility. Research method in qualitative part, case study and potential research participants included experts and faculty members as well as sample women in Fars province. The sample mothers and 5 women from the sample city with managerial tenure were selected. The method of collecting qualitative data was in-depth interview and study of documents related to the research subject. The content analysis method was used to develop a practical model for developing empowering mothers in Iranian society. Based on the findings of the qualitative part of the research, the model of empowering mothers in Iranian society was explored in 5 themes of organizing personal knowledge, environmental knowledge, personal attitude, environmental attitude, personal skill and environmental skill and 57 basic themes. Based on the findings of the first part of the study, a scale was designed for use in the quantitative section. In the quantitative section, the validity of the framework was measured by the descriptive-survey method. The statistical population consisted of faculty members specializing in psychology, educational sciences, sociology and law, which were selected through purposeful sampling approach and key informants were selected and distributed among them. The framework was validated using Lisrel 8.8 and Spss 21 software and confirmatory factor analysis. The results showed that the model was valid, useful and applicable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Empowerment
  • Development
  • Competence
  • Women
  • . Society
  • Iran
[1]  قرآن کریم
 [2] به‌پژوه، احمد (1395). «نقش‌های زن»، همایش ملی جایگاه و نقش زن، انتشارات بین‌المللی نوید شیراز، تابستان.
 [3] تاج‌الدین، م؛ رحمتی والا، ل (1393). «رسانة ملی و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار (مورد مطالعه: زنان سرپرست خانوار منطقة 18 تهران)»، مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان)، دورۀ 17، ش 65، ص 119ـ161.
 [4] حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق
 [5] خراسانی، ا (1386). تشریح عناصر و الزامات مدیریت فرایند آموزش: استاندارد بین‏المللی IWA2-2004، تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
 [6]شیدایی آشتیانی، کاظم (1388). «تأثیر توانمندسازی بر توسعة اجتماعی»، ادارة کل برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات، گروه برنامه‌ریزی.
 [7]شکوری، علی؛ رفعت‌جا، مریم؛ جعفری، معصومه (1386). «مؤلفه‏های توانمندسازی زنان و تبیین عوامل مؤثر بر آن‌ها»، نشریة پژوهش زنان، س 5، ش 11، ص1ـ26.
 [8] فلاح‏حقیقی، نگین (1394). «میکروکارآفرینی و توانمندسازی زنان روستایی: چالش‏های پیش‏رو»، نشریة کارآفرینی در کشاورزی، ج 2، ش 1، ص 125ـ145.
 [9] قلی‏پور، آرین؛ رحیمیان، اشرف (1388). «رابطة عوامل اقتصادی، فرهنگی و آموزشی با توانمندسازی زنان سرپرست خانوار»، رفاه اجتماعی، دورۀ 11، ش 40، ص 29ـ62.
 [10] کرسول، جان (1391)، طرح پژوهش: رویکردهای کمی، کیفی و ترکیبی، ترجمة حسن دانایی‏فرد و علی صالحی، تهران: مهربان نشر.
 [11] کلینی، محمد بم یعقوب (1365)، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه، جلد شماره 5، صفحه 537.
 [12]کرمانی، مهدی؛ مظلوم‌خراسانی، محمد؛ بهروان، حسین؛ نوغانی، محسن (1392). «عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مورد مطالعه: زنان شاغل در مراکز کوثر شهرداری تهران در سال 1391»، جامعه‌شناسی ایران، س 14، ش 3، ص 148ـ116.
 [13] کیانی قلعه‏سرد، سروش؛ ارسلان‌بد، محمدرضا (1392). «توانمندسازی اقتصادی زنان با نگاهی به تجربة ژاپن»، همایش ملی زن و توسعة پایدار روستایی، مشهد.
 [14] محمدپور، ا؛ صادقی، ر؛ رضایی، م (1389). «روش‌های تحقیق ترکیبی به‎‌عنوان سومین جنبش روش‏‏شناختی: مبانی نظری و اصول عملی»، جامعه‌شناسی کاربردی (مجلة پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، دورۀ 21، ش 2 (پیاپی 38)، ص 77ـ100.
 [15] مجلسی، محمد (1361). بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، جلد 100 و 103.
 [16] متقی هندی، علی بن حسام الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، بیروت، مؤسسة الرسالة، جلد 16، ص 371.
[17] نوابخش، مهرداد؛ ازکیا، مصطفی؛ وثوقی، منصور؛ سادات‌مشیر، زهرا (1394). «ارزیابی عوامل مؤثر بر توانمندی اقتصادی (مطالعة موردی: زنان آسیب‏پذیر در شهر تهران)»، اقتصاد و مدیریت شهری، دورۀ 3، ش 12، ص 1ـ20.
[18] هومن، حیدرعلی (1395). شناخت روش علمی در علوم رفتاری، تهران: سمت.
 [19] Aiken, L. R. & Marnat, G. (2005). “Psychological Testing and Assessment. 12 The Edition” Allyn & Bacon, Icn Mathematics Nxiety, Personality and Individual Difference. 40: PP 325-1335.
[20] Alsop, R., & Heinsohn, N. (2005). Measuring empowerment in practice: Structuring analysis and framing indicators. The World Bank publications.
[21] Alvarez, M. L. (2013). From Unheard Screams to Powerful Voices: A Case Study of Women’s Political Empowerment in the Philippines. In 12th National Convention on Statistics (NCS) EDSA, Mandaluyong City (PP 1-2).
[22] Attride-Stirling, J. (2001). “Thematic networks: an analytic tool for qualitative research", Qualitative research, 1(3), PP 385-405.
[23] Brown, S. S., & Clarke, I. C. (2006). “A review of lubrication conditions for wear simulation in artificial hip replacements. Tribology transactions, 49(1), PP 72-78.
[24] Creswell, J. W. (2007). Five qualitative approaches to inquiry. Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches, 2, PP 53-80.
[25] Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2006). “Understanding mixed methods research”, Designing and conducting mixed methods research, PP 1-19.
[26] Misra, R. N. (Ed.). (2010). Women education and development. Discovery Publishing House.
[27] Fetterman, D. M. (2008). “Emic/etic distinction”, The SAGE encyclopedia of qualitative research methods, 1, P 249.
[28] Flann, DK., Oldham, L. (2007). Women’s economic activities in research findings on women’s participation in micro enterprise, and the Formal Sector, A project report submitted to the office of Women in Development, Bureau for Global Programmes, Field Support and Research, U.S. Agency for International Development.
[29] Gollub, E. L. (2000). “The female condom: tool for women's empowerment”, American Journal of Public Health, 90(9), 1377.
[30] Grown, C., Gupta, G. R., & Pande, R. (2005). “Taking action to improve women's health through gender equality and women's empowerment”, The Lancet, 365(9458), PP 541-543.
[31] Handy, F., & Kassam, M. (2004). “Women’s empowerment in rural India” Paper presented as the ISTR conference. Toronto Canada, July.
[32] Islam, N., Ahmed, E., Chew, J., & D'Netto, B. (2012). “Determinants of empowerment of rural women in Bangladesh”, World Journal of Management, 4(2).
[33] Kabeer, N (2001) “Reflections on the Measurement of Women’s Empowerment.' In: Discussing Women’s Empowerment: Theory and Practice. Stockholm: SIDA: Swedish International Development Cooperation Agency.
[34] Kumar, H. (2005). Women's empowerment, issues, challenges, and strategies: a source book. Daya Books.
[35] Laverack, G. (2006). “Improving health outcomes through community empowerment: a review of the literature”, Journal of Health, Population and Nutrition, PP 113-120.
[36] Malhotra, A (2009). Innovation for Women's Empowerment and Gender Equality. International Center for Research on Women (ICRW). North Washington, D.C.
[37] Malhotra, A., & Schuler, S. R. (2005). “Women’s empowerment as a variable in international development”, Measuring empowerment: Cross-disciplinary perspectives, 1(1), PP 71-88.
[38] Mehra, R. (2007). “Global public health problem of sudden cardiac death”, Journal of electrocardiology, 40(6), PP 118-122.
[39] Moonzwe Davis, L., Schensul, S. L., Schensul, J. J., Verma, R. K., Nastasi, B. K., & Singh, R. (2014). “Women's empowerment and its differential impact on health in low-income communities in Mumbai, India”, Global public health, 9(5), PP 481-494.
[40] Pandey, S., & Lee, H. N. (2012). “Determinants of child immunization in Nepal: The role of women’s empowerment” Health Education Journal, 71(6), PP 642-653.
[41] Papanastasiou, C. (2000). “Effects of Attitudes and Beliefs on Mathematics Achievement”, Studies in educational evaluation, 26(1), PP 27-42.
[42] Shettar, D. R. M. (2015). A Study on Issues and Challenges of Women Empowerment in India. IOSR Journal of Business and Management (IOSRJBM), 17(4).
[43] Sharma, A. (2012). “Aggressive Behavior in University Students: The Role of Family Environment”, Advances in Asian Social Science, 3, PP 622-628.
[44] Suwana, F. (2017). Empowering Indonesian women through building digital media literacy. Kasetsart Journal of Social Sciences.
[45] Sundström, A., Paxton, P., Wang, Y. T., & Lindberg, S. I. (2017). “Women’s Political Empowerment: A New Global Index”, 1900–2012. World Development94, PP 321-335.
[46] Taylor, S. E., Peplau, L. A, & Cears, D. O. (2000). Social psychology. Tenth edition. NJ: Prantice-Hall Inc.
[47] World Bank (2012). World Development Indicators. Washington, DC: World Bank.