نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• لیلا ایمانی راد ¹
• احمد باقری ²

¹ دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

² استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از ادلّه ای که مقنّن برای  اثبات دعاوی در نظر گرفته، سوگند است. این مهم در قوانین مدوّن حقوقی به گونه ای مطرح است که گویی سوگند در نظام حقوقی )مدنی و جزایی( از جایگاه اثباتی محض برخوردار است؛ حال آن که واکاوی در آموزه­های فقهی و حقوقی نشان می­دهد که نمی­توان به طور مطلق چنین جایگاهی را برای سوگند قائل شد. برای بررسی اعتبار سوگند در اثبات دعاوی، باید میان دعاوی حقوقی و کیفری از یک سو، و دعاوی دارای شاکی خصوصی و عدم آن از سوی دیگر  تفصیل قائل شد. بر این اساس، در این جستار به شیوه توصیفی - تحلیلی، اعتبار سوگند در حدود و تعزیرات مورد پژوهش قرار گرفته است.
بر اساس یافته ­های این تحقیق، مستند به ادلّه­ای چون روایت «لا یمین فی ­الحدّ»، حقّ ­الله بودن حدود و فاقد شاکی خصوصی بودن برخی از حدود،حقیقت و ماهیّت اسقاطی داشتن سوگند (جز در موارد استثنایی در برخی مسائل مدنی)، بنای شارع بر تخفیف و تسامح در مسأله حدود و سختگیری در اثبات حدّ، نیز اصرار و ترغیب به توبه و بزه پوشی و جلوگیری از اشاعه فحشا و قبح­زدایی جرایم حدّی، عدم اعتبار سوگند در حدود به اثبات رسیده است. با ملاحظه ادلّه یاد شده و اشتراک حدود و تعزیرات در حیثیّات فوق، سوگند در تعزیرات نیز فاقد جنبه اثباتی است و نمی­تواند دلیل معتبری در اثبات جرم تعزیری محسوب شود. بدیهی است  در مواردی مانند سرقت که حدّ و تعزیر علاوه بر حیثیّت عمومی، از جنبه مالی هم برخوردار باشند سوگند ضمیمه می تواند معتبر بوده و صرفاً جنبه مالی جرم را اثبات کند.

کلیدواژه‌ها

• سوگند
• حدود
• تعزیرات
• حق‌الله
• حق‌الناس. سوگند ضمیمه

عنوان مقاله [English]

Validation of Oath in Hudud and Ta’zir

نویسندگان [English]

• Lila Imanirad ¹
• Ahmad Bagheri ²

¹ Payamnoor University

² Tehran University

چکیده [English]

The oath is one of the evidence considered by the legislature for proving claims and is so addrecodified legal laws as if it has a purely positive place in the legal system, both civil and criminal, while the analysis of the jurisprudential and legal teachings shows that that it cannot be completely such a position was given to the oath. n order to check the validity of the oath in proving the claims, it is necessary to detail between the legal and criminal claims on the one hand, and the claims with a private plaintiff and the lack thereof on the other hand. Accordingly, this descriptive-analytical study investigates the validity of oath in hudud and ta’zir.
According the findings of this study, based on the arguments such as the narration "there is no oath in hudud", the fact that hudud are due god and some of them lack private plaintiff, the denial nature of the oath (except in exceptional civil cases), the tendency of legislator to mitigation and tolerance in the issues related to hudud and strictness in proving them hudud, as well as insisting on repentance and not disclosing the crime by execution of hudud and preventing the spread of prostitution and retaining the indecency of crimes subject to hudud, the invalidity of the oath in hudud has been proven.
Considering the above-mentioned arguments and the commonalities of hudud and ta'zir in the above aspects, the oath also has no positive place in ta'zir and cannot be considered as a valid reason in proving the crime subject to ta'zir. Obviously, in cases where hudud and ta'zir have a financial aspect in addition to public status, such as robbery, the attached oath can be valid and only prove the financial aspect of the crime.

کلیدواژه‌ها [English]

• .Attached Oath
• Oath
• Hudud
• Ta’zir
• due God
• due men
• attached oath