نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• روح اله دهقانی ¹
• مهدی شیدائیان آرانی ²
• سیدمحمود میرخلیلی ³
• شهرداد دارابی ⁴

¹ دانش آموخته دکتری حقوق جزا و جرمشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

² استادیار حقوق دانشگاه تهران (پردیس فارابی)، قم، ایران (نویسنده مسئول)

³ دانشیار حقوق دانشگاه تهران (پردیس فارابی)، قم، ایران

⁴ استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

چکیده

امروزه شبکه های اجتماعی مجازی ، قوی ترین رسانه­ برخطّ به شمار می روند؛ به همان میزانی که این شبکه ها جریان آزاد اطلاعات را برای کاربران بهنجار آسان نموده، گردش اطلاعات خرابکارانه و شیوه های نوین ارتکاب بزه نیز از این بستر، تسهیل شده است. هرگونه مقابله با جرایم مرتبط با شبکه های اجتماعی، نیازمند کاربست سیاست کیفری سنجیده و مدوّنی می باشد. گمنامی کاربران، صعوبت دسترسی به مجرمین حرفه ای این فضا به دلیل نظارت ناپذیری شبکه های اجتماعی غیر بومی و آسیب پذیری شدید آماج به ویژه کودکان، ضرورت پیشگیری رشدمدار از جرائم ارتکابی در این فضا را دو چندان ساخته است.
 در این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی تلاش شده است با توصیف نظریات متفکّران جرم شناسی به تحلیل این مفهوم در عرصه­ پیشگیری از جرم، پرداخته شود. منابع جمع آوری شده در این پژوهش به روش کتابخانه ای است که با استفاده ازکتب، مقالات وگزارش های علمی داخلی و خارجی مرتبط و تحقیقات به عمل آمده در این حوزه، جمع بندی نهایی صورت گرفته است. یافته ها مبیّن این موضوع است که استفاده از نهادهای جامعه پذیرکننده، تقویت ساز و کارهای خودکنترلی، برنامه های حمایتی فردمدار، خانواده مدار، مدرسه مدار و بهره گیری از ظرفیّت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جهت ایجاد بسترهای لازم در راستای مانع سازی در گرایش اطفال و نوجوانان به بزهکاری حائز اهمیت می باشد. از دیگر سو، آموزه های فقهی نیز حکایت از آن دارد که کودکان و نوجوانان جزو آسیب پذیرترین اقشار جامعه از لحاظ جسمانی، روانی و اجتماعی به شمار می روند. متأسفانه به دلیل محدودیّت های پژوهشگران در دسترسی به پرونده های قضایی، هیچگاه به درستی ابعاد مختلف این جرائم، مورد کنکاش واقع نمی شوند و هر روز بر دامنه­ این بزه ها  و بزهکاری ها افزوده می شود؛ بنابراین ایجاد سامانه های هوشمند و یکپارچه برای ثبت دقیق آمار و اطلاعات مربوط به جرائم این حوزه و فراهم کردن امکان دسترسی پژوهشگران به این داده ها، تقویت شبکه های اجتماعی بومی با چاشنی خلاقیّت و ابتکار، توجه ویژه به موضوع ارتقای سواد رسانه ای با تهیه و تدارک امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای آموزش نوجوانان، جوانان و والدین آنها، به عنوان راهکارهای عملی برون رفت از این شرایط پیشنهاد می شود. هم افزایی مجموعه­ ارکان حاکمیّت با مشارکت شهروندان و نهادهای مدنی در این مسیر خطیر، ضرورتی انکارناپذیر است.

کلیدواژه‌ها

• بزهکاری اطفال و نوجوان
• جرائم مرتبط با شبکه های اجتماعی
• پیشگیری رشدمدار

عنوان مقاله [English]

Growth-oriented prevention of crimes related to social networks

نویسندگان [English]

• Roohollah Dehghani ¹
• Mahdi Sheidaeian Arani ²
• SeyedMahmoud Mirkhalili ³
• Darabi Shahrdad ⁴

¹ Islamic Azad University, Qom Branch

² Assistant Professor, University of Tehran, Faculty of Law, Farabi Campus, Iran (Corresponding Author)

³ Associate Professor, Tehran University, Faculty of Law Campus Farabi, Iran (Corresponding Author)

⁴ Assistant Professor of Law, Islamic Azad University, Qom Branch, Iran

چکیده [English]

Today, virtual social networks are the most powerful online media; To the extent that these networks facilitate the free flow of information to normal users; The circulation of sabotage information and new ways of committing crime has also been facilitated from this context. Any confrontation with crimes related to social networks requires the application of prudent and codified criminal policy. The anonymity of users, the difficulty of accessing professional criminals in this space due to the uncontrollability of non-native social networks and the severe vulnerability of the target, especially children, have doubled the need for growing prevention of crimes committed in this space. In this research, descriptively and analytically, an attempt has been made to analyze the concept in the field of crime prevention by describing the theories of criminological thinkers. The sources collected in this research are library method which has been finalized by using books, articles and related domestic and foreign scientific reports and researches in this field. Findings indicate that the use of community-based institutions, strengthening self-control mechanisms, individual-centered, family-oriented, school-based support programs and utilizing economic, cultural and social capacities to create the necessary conditions to prevent the tendency Children and adolescents are important to delinquency.On the other hand, jurisprudential teachings indicate that children and adolescents are among the most vulnerable sections of society physically, mentally and socially. Unfortunately, due to the limitations of researchers in accessing court cases, no case is properly investigated for the various dimensions of these crimes, and the scope of these crimes and delinquencies is increasing every day.Therefore, creating intelligent and integrated systems for accurate recording of statistics and information related to crimes in this field and providing researchers with access to this data, strengthening local social networks with a spark of creativity and initiative, paying special attention to promoting media literacy by providing And the provision of hardware and software facilities for educating adolescents, young people and their parents, as practical solutions to get out of this situation is suggested.The synergy of the set of governance pillars with the participation of citizens and civil society organizations in this dangerous path is an undeniable necessity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Juvenile delinquency
• Social network related crimes
• Growth prevention