نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجید بهاری غازانی ¹
• اکبر زارع ²

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد، واحد تسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران (نویسنده مسئول)

² دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل عمومی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

سوء استفاده از اضطرار، وضعیّتی است که در آن، قراردادی غیر عادلانه به فردی که در شرایط اضطراری واقع شده است تحمیل می شود و مضطرّ به واسطه همین شرایط اضطراری، برخلاف میل و رضای خود، تعهّد گزافی را قبول می کند یا از حقّ خود نسبت به طرف مقابل می گذرد. در حقوق اکثر کشورهای متمدّن، عقود مبتنی بر سوء استفاده از اضطرار را متمایز از معاملات اضطراری دانسته و برای آنها احکام جداگانه ای قائلند. در قانون کشور ما ماده 179 قانون دریائی که از قانون کشور فرانسه اقتباس شده است، به این موضوع پرداخته و در اینگونه موارد برای مضطرّ، حقّ تعدیل قرارداد را درنظر گرفته است. اما اکثر حقوقدانان عقیده دارند که این ماده، مختصّ به امور کشتیرانی و  دریایی است و نمی توان آن را به همه موارد سوء استفاده از اضطرار تعمیم داد. از همین رو، نظریات متفاوتی از جمله صحّت، بطلان، حقّ فسخ، عدم نفوذ و حقّ تعدیل بیان شده است. به عنوان یکی از نتایج این پژوهش می توان گفت که نظریه تعدیل قرارداد، دارای مزایایی است که سایر نظرات از آن برخودار نیستند. همچنین این نظریّه را می توان با توجه به مبنای سوء استفاده از حقّ در حقوق ایران مبتنی بر «قاعده لاضرر» تأیید نمود.

کلیدواژه‌ها

• مسئولیّت مدنی
• ضمانت اجراء
• سوء استفاده از حقّ
• اضطرار

عنوان مقاله [English]

Effects of Civil Liability Abuse of Emergency Rule in Iranian and French Law

نویسندگان [English]

• Majid Bahari Ghazani ¹
• Akbar Zare ²

¹ M.A, Tasouj Department, Islamic Azad University, Shabestar, Iran: Correspondence author

² PhD, Public International Law, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

An abuse of emergency is a situation in which an unfair contract is made to a person in an emergency Is imposed and the distressed person, due to these emergency conditions, accepts an excessive commitment against her/his will and consent or waives his right to the other party. In the law of most civilized countries, contracts based on the abuse of urgency are considered distinct from emergency transactions and are subject to separate provisions. In our country's law, Article 179 of the law, which is adapted from the law of France, deals with this issue and in such cases, for the distressed, the right to amend the contract is considered. But most jurists believe that this article is specific to shipping and maritime affairs and cannot be generalized to all cases of emergency abuse. Therefore, different theories have been expressed, including validity, invalidity, right of termination, non-influence and right of adjustment. As one of the results of this research, it can be said that contract modification theory has advantages that other opinions do not have. This theory can also be confirmed by the basis of the abuse of rights in Iranian law, which is the "no harm rule".

کلیدواژه‌ها [English]

• Civil Liability
• Enforcement Guarantee
• Abuse of right
• Urgency