بررسی رابطه گردشگری با هویت اجتماعی جوانان روستایی شهرستان اردبیل، مطالعه موردی: دهستان سردابه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف این مقاله بررسی رابطه گردشگری با هویت اجتماعی جوانان روستایی شهرستان اردبیل می‌باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع علی-مقایسه‌ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه جوانان روستایی ساکن در دهستان «سردابه» می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه مناسب برای این تحقیق 385 نفر بدست آمد؛ از سویی، برای برابری در آزمون و نتیجه، 385 از جوانان روستایی ساکن در دهستان فاقد گردشگری «بالغلو» به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. این تحقیق به روش پیمایشی با استفاده از پرسش‌نامه انجام گردیده است. روایی صوری پرسش‌نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش‌نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS، کرونباخ برای بخش‌های مختلف پرسش‌نامه 84/0 الی93/0 محاسبه شد. نتایج آزمون t در ارتباط با متغیر هویت اجتماعی دو گروه نشان می‌دهد بین متغیرهای هویت فردی و هویت گروهی با متغیر مستقل(توسعه گردشگری) رابطه معنی‌داری وجود ندارد. اما بین متغیرهای هویت مذهبی، هویت ملی، هویت خانوادگی و هویت جنسیتی با متغیر مستقل رابطه معنی‌داری وجود دارد.  در نهایت، با توجه به نتیجه پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


  1.  ابوالحسن تنهایی، حسین و کتایون حبیبی (1391)، بررسی تطبیفی رابطه بین مفهوم عدالت و هویت اجتماعی در قرن معاصر از دیدگاه هربرت بلومر (تفسیرگرا) و آنتونی گیدنز (ساخت‌گرا)، فصلنامه توسعه اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره 2: 54-41.
  2. احمدی، سیروس (1387). آشنایی با انواع هویت، رشد مشاور مدرسه، دوره سوم، شماره 4: 15-1.
  3. آزادارمکی، تقی و حسن چاوشیان (1381). بدن به مثابه هویت، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره چهارم، شماره4: 75-57.
  4. ایمان، محمدتقی طاهره، کیذقان (1381). بررسی عوامل مؤثر بر هویت اجتماعی زنان، فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، سال دوازدهم و سیزدهم، شماره 44و 45: 107-79  .
  5. بشیریه، حسین (1382). ایدئولوژی سیاسی و هویت اجتماعی در ایران، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
  6. بشیریه، حسین (1383). عقل در سیاست، تهران: نشر نگاه معاصر.
  7. توسلی، غلامعباس (1380). جامعه‌شناسی دین، تهران: انتشارت سخن.
  8. توسلی، غلامعباس و یارمحمد قاسمی (1383). هویت‌های جمعی و جهانی شدن، نامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 4: 26-1.
  9. جعفری، حسنعلی و حسین مهرداد (1391). بررسی رابطه بین ترجیحات نظام ارزشی و هویت اجتماعی دانشجویان، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناسی جوانان، سال 3، شماره 7: 24-9.

10. حاجیانی، ابراهیم (1379). تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه، فصلنامه مطالعات ملی، شماره5: 228- 193.

11. حسین‌زاده، علی حسین و شجراوی ، محمد (1392). بررسی تاثیر و میزان استفاده از ماهواره بر هویت اجتماعی دینی و ملی جوانان، فصلنامه دانش انتظامی استان خوزستان، شماره5: 32-3.

12. حیدری ساربان، وکیل و ملکی، ابوذر (1394). ارزیابی نقش گردشگری روستایی در توانمندسازی اجتماعی روستایی (مورد مطالعه: روستای ده زیارت، شهرستان بوانات، استان فارس)، فصلنامه توسعه روستایی، دوره 6، شماره2: 298-279.

13. دوران، بهزاد و توسلی ،غلامعباس (1382). هویت، رویکردها و نظریه‌ها، مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، شماره اول: 25-10.

14. دورکیم، امیل (1368). قواعد و روش جامعه‌شناسی، ترجمه علی محمد کاردان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

15. ریتزر، جرج (1374). نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

16. شجری قاسم خیلی، رضا و فضلی نژاد، احمد (1393). ارزیابی آثار گردشگری در تقویت هویت ملی، برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری،  سال 3، شماره 9: 87-74.

17. شریفی، سعید، رشیدپور، علی، طلایی، مرتضی و فکوهی ، ناصر (1393). هویت (مساله هویت و سبک زندگی)، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

18. شیانی، ملیحه و هاشمی، سمیه (1392). تجربه گردشگری و هویت ملی، مورد مطالعه: شهروندان شیراز، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره 4، شماره 2: 78- 57.

19. علیخانی، علی‌اکبر (1386). مبانی نظری هویت و بحران هویت، انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی.

20. غفاری، سیدرامین و ترکی هرچگانی، معصومه (1388). نقش گردشگری در توسعه اجتماعی-اقتصادی مناطق روستایی استان چهارمحال بختیاری مطالعه موردی: بخش سامان، فصلنامه روستا و توسعه، سال 12، شماره2: 126- 113.

21. فیروزآبادی، سید احمد و حسنوند ، حمید (1393). بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی ورود گردشگران به نواحی روستایی کهمان از توابع شهرستان سلسله، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 6، شماره 3: 48- 33 .

22. کاستلز، مانوئل (1385). عصر اطلاعات، تهران: انتشارات طرح نو.

23. کوزر، لوئیس (1379). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات اعلمی.

24. گیدنز، آنتونی (1382) . تجدد و تشخص:  جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمة ناصر موفقیان ، نشر نی، تهران، چاپ دوم.

25. گیدنز، آنتونی (1383). چشم اندازهای جهانی شدن، ترجمه محمد رضا جلایی پور، تهران: انتشارات طرح نو.

26. محسنی تبریزی، علیرضا و هاشمی ، محمدرضا (1390). تاثیر اینترنت بر هویت اجتماعی دانش آموزان (مطالعه موردی: دبیرستان‌های شهر اراک  در سال 1378)، مطالعات توسعه اجتماعی ایران،  سال 3، شماره2: 179- 158.

27. مشکینی، ابوالفضل، زیاری، کرامت الله و حیاتی ،عقیل (1392). ارزیابی هویت اجتماعی در محله های شهری (مطالعه موردی: محله اوین شهر تهران)، پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 47، شماره4 : 607-589.

28. مقدس، علی اصغر و خواجه نوری ، بیژن (1384). جهانی شدن و تغییر اجتماعی زنان، مطالعات زنان، سال3، شماره7: 32-5 .

  1. Addis, R. (2014). The Influence of social identity on rural consumers’ Intent to Shop Locally, New England Journal of Entrepreneurship, 17(1): 1-8.
  2. Afridi, F., Xin Li, Sh. and Ren, Y. (2012). Social identity and inequality: The impact of China’s Hukou System, Sociological Studies, 4 (5):42-52.
  3. Banini , T. and Pollice, F . (2015). Territorial identity as a strategic resource for the development of rural areas, Semestrale di Studi e Ricerche di Geografia, 6(5): 7-16.
  4. Barnes, H. and Nobel, T. (2009). Tourism, social and cultural identities, Social Identities 1(1): 21-34. Carfax, Oxford.
  5. Brown, R. (1985). Social identity, in: Adam and Jessica Kuppre, The Social Science Encyclopedia, London: R.K.P.
  6. Espinosa, A., Ferrándiz,J.,  Cueto, R and Pain, O. (2013). Social identity and emotional climate in a rural community of Peru: an empirical study, Psicologia & Sociedade hjournal, 25(2): 20-35.
  7. Gergen, Kenneth J. (1996). Technology and the self: From the essential to the sublime constructing the self in a mediated world, Sage Pub.
  8. Graham, B. (1998). Modern Europe: Place, Culture and Identity, New York: Oxford Uniuersity Press.
  9. Hall, S. (1996). The Question of Cultural Identity, Cambridge: polity.
  10. Hall, S.(1996). The Question of Cultural Identity, Cambridge: Polity Press.
  11. Kanning, M. (2008). Influence of Overseas Travel Experiences on the Worldviews of U.S. Backpackers, A Dissertation presented to the Graduate School of Clemson University.
  12. Marcia, J. (1980). Identity in Adolescence, In J. Adelson (Ed.), Handbook of adolescent psychology, New York: Wiley Interscience.
  13. Mukherjee, P. (2015). The effects of social identity on aspirations and learning outcomes: A field experiment in rural India, Economic and Social Development,12: 106-109.
  14. Nijman, J. (1999). Cultural globalization and the identity of place: the reconstruction of Amsterdam, Cultural Geographies, 1(6): 146- 164.
  15. Pearce, D. (1999). Tourist Development, Longman, Harlow.
  16. Pitchford, M. (2002).  Tourism and Identity, London: Mac Gibbon & kee.
  17. Reed, M.B. (2007). The relationship between social Identity, normative information, and college student drinking, Social Influence, 2(4) :264-294. www. Informaworld.com
  18. Xu, Ch. (2014). Research on the Identity Construction of the Disabled Elderly in Rural Areas of China, S S Web of Conferences, published by EDP Sciences.
  19. Brown, R. (1990). Social identity, In Adam and Jessica Kupper (eds) The Review of Social Science Encyclopedia, London: R. K. P.