عوامل اجتماعی مرتبط با نگرش به رابطۀ بین گردشگری و توسعۀ اجتماعی (مطالعۀ موردی شهروندان شهر چِلگرد)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه یزد

2 عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه یزد

چکیده

امروزه صنعت گردشگری در صورتی که به درستی مدیریت و هدایت شود، می تواند ابعاد مختلف توسعه، از جمله توسعۀ اجتماعی مناطق میزبان را به ارمغان آورد. نگرش و ادراک ساکنان محلی به گردشگری عامل مهمی در شناخت اولویت ها و استراتژی های مدیریت گردشگری در هر منطقه ای می باشد و برنامه ریزی های آتی را تحت تأثیر خود قرار می دهد. هدف این مقاله بررسی رابطۀ متغیر های اجتماعی با نگرش شهروندان نسبت به رابطۀ بین گردشگری و توسعۀ اجتماعی می باشد. روش تحقیق حاضر پیمایشی است. جامعۀ آماری تحقیق، شهروندان بالای 15 سال شهر چِلگرد می باشد. بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونۀ مناسب برای این تحقیق 324 نفر بدست آمد. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری گردیده اند. یافته ها نشان داد بین متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت شهروندی و دلبستگی به مکان با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود دارد اما بین متغیر سرمایه فرهنگی با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود ندارد. تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت شهروندی و دلبستگی اجتماعی در مجموع توانستند 11/3 رصد از واریانس نگرش نسبت به رابطه بین گردشگری و توسعه اجتماعی را تبیین کنند.

کلیدواژه‌ها


امیرکافی، مهدی. فتحی، شکوفه (1390). بررسی عوامل مؤثر بر دلبستگی به محلۀ مسکونی «مطالعۀ موردی: شهر کرمان»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ پنجم، شمارۀ1: صص41-5.
آزاد ارمکی، تقی. مبارکی، مهدی. شهبازی، زهره (1390). بررسی و شناسایی شاخص های کاربردی توسعه اجتماعی (با استفاده از تکنیک دلفی)، فصلنامه مطالعات توسعۀ اجتماعی-فرهنگی، سال اول، شماره اول: صص 30-9.
تقدیسی، احمد. تقوایی، مسعود. پیری، سیامک (1391). تحلیلی بر نگرش جامعۀ میزبان به اثرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری شهرستان دالاهو، مجلۀ علمی تخصصی برنامه ریزی فضایی، سال دوم، شماره اول(پیاپی5): صص140-121.
حسام، مهدی (1395). سنجش نگرش جامعۀ میزبان به تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی توسعه گردشگری، مطالعه موردی: روستاهای بخش لاریجان شهرستان آمل، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال ششم، شماره مسلسل21: صص 59-45.
حیدری ساربان، وکیل (1396). بررسی اثرات گردشگری در توسعۀ اجتماعی مناطق روستایی. مورد مطالعه: شهرستان مشکین شهر، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال هفتم، شماره مسلسل بیست و پنجم: صص 186-171.
روحانی، حسن (1388). درآمدیبرنظریهسرمایهفرهنگی، فصلنامه راهبرد، سال هجدهم، شماره 53: صص 35-7.
سلیمانی هارونی، خدیجه. خسروی­پور، بهمن. برادران، مسعود. غنیان، منصور (1389). نگرش ساکنان مناطق گردشگری روستایی نسبت به پیامدهای گردشگری روستایی، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-41، شماره2: صص218-213.
سیمپسون، ل، ریچارد. (1370). نظریه­های مبادله اجتماعی، فرهنگ، شماره9، ترجمه سعید ذکایی: صص 142-117.
شمعدانی حق، علی (1380). ابعاد روش شناختی توسعه اجتماعی (شاخص­های کمی و کیفی)، مجموعه مقالات همایش توسعه اجتماعی، تهران، علمی و فرهنگی: صص 276-249.
ظهیری نیا، مصطفی. نیکخواه، هدایت الله (1394). بررسی نگرش ساکنان شهر بندرعباس نسبت به تأثیرات گردشگری، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال دهم، شماره 32: صص65-43.
عادلی، سمیرا (1391). بررسی نگرش جامعه میزبان نسبت به گردشگری و پیامدهای آن در یک بافت زنده تاریخی، پژوهش موردی: بافت تاریخی فهادان یزد، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، دوره17، شماره4: صص94-81.
علی­پور، پروین. زاهدی، محمد جواد. شیانی، ملیحه (1388). اعتماد و مشارکت (بررسی رابطۀ بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در شهر تهران)، مجله جامعه شناسی ایران، دورۀ دهم، شمارۀ 2: صص 135-109.
علیقلی زاده فیروزجایی، ناصر. رمضانی زاد لسبوئی، مهدی. اسمعیلی، مجید (1393). سنجش نگرش و گرایش جامعه میزبان به توسعه گردشگری در نواحی روستایی مناطق بیابانی و کویری (مطالعه موردی نواحی روستایی شهرستان خور و بیابانک)، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال پنجم، شماره هجدهم: صص53-37.
فاخر، حسنعلی. حسینی گل افشانی، احمد (1396). بررسی رابطۀ بین شاخص­های ذهنی مبتنی بر درک و نگرش جامعۀ محلی و بهبود کیفیت صنعت گردشگری (مورد مطالعه: استان البرز)، گردشگری شهری، دورۀ 4، شمارۀ4: صص106-91.
کریمی، یوسف، (1387)، نگرش و تغییر نگرش، تهران، انتشارات ویرایش، چاپ ششم.
محمدی، جمال. ودادهیر،ابوعلی. محمدی، فردین (1391). مناسبات سرمایه فرهنگی و سبک زندگی: پیمایشی در میان شهروندان طبقه متوسط شهر سنندج، مجله جامعه شناسی ایران، دوره سیزدهم، شمارۀ 4: صص 23-1.
مرادی، گلمراد (1393). تهیه­ی ابزار مشارکت شهری و برآورد پایایی و روایی آن (مورد مطالعه: شهرکرمانشاه)، مطالعات جامعه شناختی شهری، سال چهارم، شماره­ی یازدهم: صص180-149.
نادعلی­پور، زهرا. روزرخ، وحیده (1393). بررسی نگرش جامعه محلی نسبت به اثرات اجتماعی فرهنگی گردشگری، مطالعه موردی شهرستان تویسرکان، فصلنامه گردشگری علم و فرهنگ، سال پنجم، شماره هشتم: 87-68.
نوغانی، محسن (1382). آموزش و پرورش و بازتولید فرهنگی، رشدآموزش علوم اجتماعی، دوره جدید، شماره3: صص 21-12.
وثوقی، لیلا. خانی، فضیله. مطیعی لنگرودی، حسن. رهنمایی، محمدتقی (1390). ارزیابی نگرش جامعه روستایی به گردشگری، بر مبنای مدل معادلات ساختاری(مطالعه موردی: منطقه کوهستانی رودبار قصران، شهرستان شمیران)، پژوهش­های روستایی، سال دوم، شماره چهارم: صص 88-63.
هاتفی، حمیده (1384). بررسی نگرش زنان در مورد تفاوت­های جنسیتی (زیستی، اجتماعی، اقتصادی)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم اجتماعی.
زرافشانی، کیومرث. خالدی، خوشقدم. غنیان، منصور (1388). تبیین جایگاه زنان روستایی در برنامه­های آموزشی- ترویجی بر اساس نربان مشارکت شری آرنستین، پژوهش زنان، دوره­ی 7، شماره­ی 3: صص128-107.
 
Ajzen I (1991). the theory of Planned Behavior, Organizational Behavior and Human Decision Processes; 50(2): 179-211.
Ajzen. I, Fishbein, M (1980). Understanding Attitudes and Predicting Social Behavior. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Amy Diedrich, Shankar Aswani (2016). Exploring the Potential Impacts of Tourism Development on Social and Ecological Change in the Solomon Islands, Ambio, 45:808–818.
Ashok Kumar, D. Antony (2016). Role of Tourism in Social Development - A Case Study of Mahabalipuram, Tamilnadu, international Journal of Social Science and Economics invention (Ijessi), Volume 02 Issue, Pp: 77-81.
Bagri. S.C, Kala. Devkant (2016). Residents’ Attitudes Toward Tourism Development and Impacts in Koti‑Kanasar, indroli, Pattyur Tourism Circuit of Uttarakhand State, india, Revista De Turismo Y Patrimonio Cultural, Vol. 14 N.O 1. Págs. 23-39.
Bandura, A. (1998). Health promotion from the perspective of social cognitive theory. Psychology and Health, 13, 623-649.
Debarr  Kathy  A (2004). A Review  of  Current  Health  Education  theorie, Californian  J  Health Promot, 2(1): 74-78.
Ebrahimi Meimand Sajad, Khalifah Zainab, Edmundas Kazimieras Zavadskas, Mardani Abbas, Najafipour Amir Abbas and Ungku Norulkamar Ungku Ahmad (2017). Residents’ Attitude Toward Tourism Development: A Sociocultural Perspective, Sustainability, 9, 1170; Doi:10.3390/Su9071170.
Groos, R. D (1992). Psychology, London: Holder/Stoughton.
Jurowski, C.A. (1998) A Study of Community Sentiments in Relation To Attitudes Toward Tourism Development, Tourism Analysis, 8, 17-34.
Lankford, S. V & Howard, D. R (1994). Developing A Tourism Impact Attitude Scale, Annals of Tourism Research, 21, 121-139.
Lim Poh Ling, Shaharudin Jakpar, Anita Johari, Khin Than Myint, Nazatul Shima Abdul Rani (2011). An Evaluation on the Attitudes of Residents in Georgetown Towards the Impacts of Tourism Development, international Journal of Business and Social Science Vol. 2 No. 1.
Mccool, S. F., & Martin, S. R. (1994). Community Attachment and Attitudes Toward Tourism Development, Journal of Travel Research, 32(2), 29–34.
Mcgehee, N.G and andereck, K. (2004). Factors influencing Rural Resident’ssupport of Tourism, Journal of Travel Research, 43(2): 131-140.
Moyle Brent, Croy Glen and Weiler Betty (2010). Tourism interaction on Islands: the Community and Visitor Social Exchange, international Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, Vol. 4 No. 2 2010, Pp. 96-107.
Perdue, R. Richard, Long, T. and Allen, L. (1990). Resident Support for Tourism Development, Annals of Tourism Research, 17: 586–599.
S. Sánchez Cañizares, J. M. Núñez Tabales, F. Fuentes García (2014). Local Residents’ Attitudes Towards the Impact of Tourism Development in Cape Verde Actitudes De La Población Residente Hacia El Impacto Del Desarrollo Turístico En Cabo Verde, Tourism & Management Studies, 10(1).
Soontayatron Somruthai (2013). Thai interpretation of Socio-Cultural Impacts of Tourism Development in Beach Resort, American Journal of Tourism Management, 2(2): 29-35.
Xiaoming (Rose) Liu and Jun (Justin) Li (2018). Host Perceptions of Tourism Impact and Stage of Destination Development in A Developing Country, Sustainability, 10, 2300; Doi:10.3390/Su10072300.