بازآفرینی پایدار محلات مساله دار شهرهای مرزی با تاکید بر اصول نوشهرسازی (نمونه موردمطالعه محله بابائیان زاهدان)

نوع مقاله : مقالات مستقل پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 استادیار و عضو هیأت علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه زابل، زابل،ایران.

3 کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

عدم توجه به فرسودگی بافت‌ها به ویژه در شهرهای مرزی موجب کاهش سطح کیفی زندگی، زیست‌پذیری و در نتیجه نارضایتی شهروندان گردیده است. محله بابائیان به‌عنوان یکی از بافت‌های فرسوده‌ی شهر مرزی زاهدان، با مشکلات گوناگونی مواجه است. مرور منابع نشان می‌دهد، بازآفرینی و تجدید حیات شهری از جمله راه‌‌‌‌حل‌های مطرح از سوی محققان در این زمینه است که امروزه تحت تأثیر اندیشه‌های مختلفی نظیر نوشهرسازی، قرار گرفته است. از این‌رو هدف مطالعه حاضر، ارائه راهبردهایی جهت بازآفرینی بافت‌های فرسوده با تاکید بر رویکرد نوشهرسازی در محله بابائیان شهر مرزی زاهدان است. روش پژوهش براساس هدف از نوع کاربردی و استقرایی است، اما براساس ماهیت توصیفی-تحلیلی مبتنی بر پرسشنامه است. جامعه آماری جمعیت ساکن در محله بابائیان زاهدان است. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری کوکران با سطح اطمینان ۹۵ درصد، ۳۷۸ نفر محاسبه شد. برای این منظور ابعاد و شاخص‌های بازآفرینی پایدار از مبانی نظری استخراج و سپس بر اساس شرایط محدوده مورد مطالعه بومی‌سازی شدند. ابعاد و شاخص‌های مستخرج، با استفاده از روش‌های تحلیل آماری آزمون تی، کارت امتیاز متوازن، فریدمن و همچنین تحلیل SWOT، بررسی شدند. پرسشنامه‌های تهیه شده توسط ساکنین محله به ‌صورت تصادفی با نرخ بازگشت 88% تکمیل گردید. نتایج تحلیل‌ها نشان می‌دهد، شاخص‌های نوشهرسازی در شرایط نامطلوبی قرار دارند. میزان تحقق اصول نوشهرسازی در بازآفرینی در سطح ضعیف و حدود 06/36% است. برپایه نتایج تحلیل‌ها، راهکارهایی جهت ارتقا کیفیت زندگی در محله و بازآفرینی با تأکید بر نوشهرسازی ارائه شد. نتایج این پژوهش می‌تواند به عنوان راهکارهایی عاجل برای محلات با ویژگی‌های فرسودگی مطلق و محلاتی که از فشارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ناشی از مرزی بودن شهرها متأثر هستند کاربرد داشته باشد. اما به طور خاص نتایج این تحقیق برای مدیران سازمان‌های مرتبط با بازآفرینی بافت‌های فرسوده در شهر زاهدان حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sustainable Regeneration of Problematic Neighborhoods of Border Metropolises with an Emphasis on New Urbanism and its Promotion Strategies: A Case Study

نویسندگان [English]

  • Morteza Golshahi 1
  • Sharifeh Sargolzaei 2
  • Reza Ghazi 3
1 M.A. in Urban planning, Urban Planning Department, Faculty of Architecture, Urmia University, Iran
2 Assistant Professor of Urban Planning, Urban Planning Department, Faculty of Art and Architecture, University of Zabol, Iran
3 M.A. in Urban planning, Urban Planning Department, Faculty of Architecture and Urban Planning, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Lack of attention to worn-out contexts, especially in border cities, has reduced the quality of life. Babaian neighborhood of Zahedan Border Metropolis has various problems. Urban regeneration is one of the solutions proposed by researchers, influenced by new urbanism. The aim of the study is to present strategies for regenerating worn-out and border contexts with an emphasis on the new urbanization approach in Babaian Neighborhood. With this purpose, dimensions of sustainable regeneration were localized based on the boundary conditions of the case study. The dimensions were analyzed using statistical analysis methods such as t-test, balanced scorecard method, Friedman test method and SWOT. 378 questionnaires prepared based on the research indicators were completed by randomly selected residents with a return rate of 88%. The results show that in the case studied, the indicators of new urbanism are in unfavorable conditions. Also, the rate of realization of the principles of new urbanism in the regeneration of the case studied is at a low level and about 36.06%, according to which, the social and cultural dimension with 40.92% has the highest realization while the environmental dimension with 28.30% has the lowest realization. According to the analysis, creating mixed land uses to have a lively environment, organizing land use systems especially at night to increase visibility and promote pedestrian and cycling are among the most identified strategies to promote regeneration with an emphasis on new urbanism in Babaian Neighborhood. The results of this study can be used as urgent solutions for neighborhoods with characteristics of absolute erosion.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Border Cities
  • Worn-out texture
  • New Urbanism
  • Sustainable Urban Regeneration
  • Babaian Neighborhood of Zahedan