نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

بازخوانی بلاغتِ «واو آغازین» در نثر مرسل با تأکید بر قطب مجازی زبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی

2 استاد دانشگاه خوارزمی

چکیده

چکیده
واو آغازین در دورۀ نثر فارسی مرسل بسامد بالایی دارد و با عدول از زبان معیار یک پدیدۀ سبکی به شمار می‌آید. قرار گرفتن این حرف در آغاز جمله‌‌ها، چه نقشِ زیبایی‌شناختی در نثر مرسل دارد؟ این مقاله برای یافتن پاسخ مناسب با روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر سبک شناسی ساختارگرا با تأکید بر علم معانی، آرای بلاغیون و نحویون را مطالعه نموده و با تکیه بر نظریۀ قطب مجازی زبان به شیوۀ استقرایی متون نثر مرسل را تحلیل کرده است. نتایج نشان می‌دهد که واو آغازین در ساختار نثر مرسل تحت تأثیر زبان عربی نبوده، بلکه به عنوان ابزار مهمِ فارسی، درونۀ زبان را متحول کرده و ضمن مجازی کردن زبان از طریق جای‌گردانی نحوی، با کارکرد عاطفی، موسیقایی، ایجاز، انسجام متن، ایجاد توازن نحوی، تحمیل دلالت‌های ثانویه بر متن، آرایش واژگان و تقویت امکانات ادبی به شکل معناداری نثر مرسل را هنری و زیبا کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

RECOUNTING THE RHETORIC OF INITIAL VAV IN SIMPLE PROSE FOCUSING ON THE FIGURATIVE POLE OF THE LANGUAGE

نویسندگان [English]

  • mohsen vesaghati jalal 1
  • Effat Neghabi 2
1 دانشگاه خوارزمی
2 استاد دانشگاه خوارزمی
چکیده [English]

Abstract
Initial Vav is highly frequent in the course of simple prose and with a deviation from the standard language, it is considered to be a methodological phenomenon. What is the aesthetic role of placing this letter in the beginning of the sentences, in the simple prose? To find an appropriate answer and by adopting a descriptive-analytical method, based on structural stylistics, with a focus on semantics, the speculations of rhetoricians and syntacticians have been examined. And the simple prose texts have been analyzed inductively, based on the theory of figurative pole of language. The results show that the initial Vav in the simple prose, was not influenced by the Arabic language, nevertheless as an important tool in Farsi, it transformed the language from within. And while virtualizing the language through syntactic reciprocation. And with emotional, musical, brevity, textual coherence, the creation of syntactic balance, the imposition of secondary implications on the text, the word order, and the reinforcement of literary facilities. It truly transforms and enhances the simple prose

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key word:
  • Mursal prose
  • the virtual pole and metaphor of Jacobson Initial Vav

مراجع

  1.    فهرست منابع

    الف)کتاب­ها

    1. ابوالقاسمی،  محسن. (1383). دستور تاریخی زبان فارسی. تهران: سمت.
    2. احمدی، بابک. (1390). ساختار و تاویل متن. چاپ چهاردهم. تهران: انتشارات مرکز.
    3. بلعمی، ابوعلی. (1379). تاریخ بلعمی. تصحیح محمد تقی بهار. تهران: انتشارات زوار.
    4. بهار، محمد تقی. (1381). سبک شناسی نثر. جلد دوم. تهران: انتشارات زوار.
    5. تاریخ­سیستان (1366). تصحیح محمد تقی بهار. چاپ دوم. تهران: انتشارات پدیدۀ خاور.
    6. جرجانی، عبدالقاهر. (1368). دلایل الاعجاز فی­القران. ترجمۀ محمد رادمنش. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
    7. حق­شناس، علی­محمد. (1390). مقالات ادبی و زبان­شناختی. چاپ دوم. تهران: انتشارات نیلوفر.
    8. حق­بین، فریده. (1392). زبان شناسی ایرانی، نگاهی تاریخی از دورۀ باستان تا قرن دهم. تهران: نشر مرکز.
    9. خطیب­رهبر، خلیل. (1367). حروف ربط و اضافه. تهران: انتشارات سعدی.
    10. خطیبی، حسین. (1390). فن نثر در ادب فارسی. چاپ چهاردهم. تهران: انتشارات زوار.
    11. خیام، عمر بن ابراهیم. (1933). نوروزنامه. تصحیح مجتبی مینوی. تهران: کتابخانۀ کاوه.
    12. دولت­آبادی، محمود. (1380). جای خالی سلوج. تهران: نشر چشمه.
    13. روانی­پور، منیرو. (1369).  سنگ­های شیطان. چاپ چهارم. تهران:  نشر مرکز.
    14. سید قاسم، لیلا. (1396). بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی. تهران: انتشارات هرمس.
    15. شریعتی، علی. (1359). هبوط. تهران: انتشارات سروش.
    16. شمیسا، سیروس. (1387). سبک­شناسی نثر. چاپ چهاردهم. تهران: نشر میترا.
    17. شفیعی­کدکنی، محمدرضا. (1386). موسیقی شعر. چاپ دهم. تهران: آگه.
    18. صفوی، کوروش. (1390). از زبان­شناسی به ادبیات. جلد اوّل. چاپ سوم. تهران: انتشارات سورۀ مهر.
    19. غلامرضایی، محمد. (1394). سبک شناسی نثر پارسی. تهران: انتشارات سمت.
    20. فتوحی، محمود. (1390). سبک­شناسی، نظریه­ها، رویکردها­ و روش­ها. تهران:  اتنشارات سخن. 
    21. ناتل خانلری، پرویز. (1391). تاریخ زبان فارسی. تهران: فرهنگ نشر نو.
    22. یاکوبسن، رومن. ( 1369). زبان­شناسی و نقد ادبی. ترجمۀ مریم خوزان و حسین پاینده. تهران: نشر نی.

     

    ب)مقاله­ها

    1. احمدی، بهیه و قاری، محمدرضا. (1394). «نقش بلاغی و هنری و معناآفرینی حروف در زبان شعر». فصلنامۀ پژوهش­های زبان و ادب فارسی. سال 94. شمارۀ 38. صص197-173.
    2. تقی­پور، ابوالفضل. (1395). «بررسی تطبیقی کارکردهای واو در فارسی و عربی با محوریت اشعار سعدی». دوماهنامۀ جستارهای زبانی. دورۀ دوم. شمارۀ 3. صص34-19.
    3. حق­شناس، علی­محمد. (1383). «آزادی و رهایی در زبان و ادبیات». فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات ادبی دانشگاه تربیت معلم. دورۀ 1. شمارۀ3و4. صص58-39.
    4. خرمشاهی، بها الدین. (1374). «نکات قرانی». فصلنامۀ بیّنات. سال 3. شمارۀ 9. صص37-26.
    5. ذوالفقاری، داریوش و همکاران. (1391). «دو نوع واو نویافته در علم معانی با تکیه بر شاهنامه». فصلنامۀ تخصصی سبک­شناسی نظم و نثر فارسی. سال 5. شمارۀ 2. صص227-217.
    6. صیادکوه، اکبر و رئیسی، آسیه. (2017). «کارکردهای گستردۀ حرف واو در گلستان سعدی». فصلنامۀ هنر زبان. دورۀ2. شمارۀ1. صص32-5.
    7. عمران­پور، محمدرضا. (1384). «ساخت­های هم­پایه و نقش زیباشناختی آن در کلیله­و دمنه».پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شمارۀ5. صص146-121.
    8. فقیه ملک، نسرین. (1386). «شور عطف، بررسی نشانۀ واو عطف در صد غزل سعدی». فصلنامۀ علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزّهرا. دورۀ17. شمارۀ 68-67. صص168-147.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار