بررسی انتخاب نام فرزندان ازدیدگاه زبان شناسی اجتماعی شناختی در دهه های (1366) تا (1395)؛ مطالعه موردی: بخش کلاترزان در شهرستان سنندج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای ، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 دانشیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

4 استادیار گروه زبان‌ وادبیات کردی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی روند نام­گذاری فرزندان در طول سه دهۀ اخیر در بخش کلاترزان سنندج است. ﻧﺎم، ﭘﺪﻳﺪة ﻣﻬﻢّ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺎورﻫﺎی دﻳﻨﻲ، ﻣﻠّﻲ، ﻓﻜﺮی و ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ رﻳﺸﻪ دارد؛ بنابراین با تغییر نام­ها، ضرورت­های جدید فرهنگی مردم، خود را در چگونگی نام­گذاری نمایان می­سازند. به­دلیل چندبعدی­بودن عنصر زبانی نام، نوشتار پیش رو در چارچوب زبان­شناسی اجتماعی شناختی انجام گرفته است؛ زیرا جامعه­شناسی زبان و زبان­شناسی شناختی، هیچ‌یک به­تنهایی قادر به تبیین جنبه­های گوناگون نام­گذاری نیستند. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. در این راستا 8325 نام پسر و دختر به‌صورت تمام‌شماری گردآوری شد. نام­ها به‌لحاظ جنسیت، تفاوت گونه­های سورانی و هورامی زبان کردی و همچنین میزان استفاده از نام‌های الهام­گرفته از طبیعت بررسی شده است. براساس یافته‌های پژوهش، میانگین نام­های سه دهه برآمده از خاستگاه هویت ملّی بالاترین فراوانی (2628) را داشته‌ و نام­های قومی (2440) و نام­های مذهبی (2353) به­ترتیب رتبة دوم و سوم فراوانی را دارد. نام‌های با هویت ملّی و مذهبی، روندی کاهشی داشته و‌ گرایش به‌ نام‌های قومی و فراملّی، سیری افزایشی داشته‌ است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، بهزاد (1396). بررسی نام‌های خاص در کردی سورانی برمبنای جامعه­شناسی شناختی زبان. پایان­نامة دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه پیام­نور تهران مرکز.
اﺷﻤﻴﺖ، رودﻳﮕﺮ(١٣٨٣). راهنمای زبان­های ایرانی. جلد دوم: زبان­های ایرانی نو. مترجم: آرمان بختیاری؛ عسکر بهرامی؛ حسن رضائی باغ­بیدی و نگین صالحی­نیا. تهران: ققنوس.
تابانی، حبیب­الله (1380). وحدت قومی کرد و ماد: منشأ، نژاد و تاریخ تمدن کردستان. تهران: گسترده.
زندی، بهمن و بهزاد احمدی (1395)، نام­شناسی اجتماعی­شناختی؛ حوزة نوین مطالعات میان­رشته­ای. فصلنامة مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی، 9 (1)، 99-127.
--------- و منیژه میرمکری (1396). روند نام­گذاری در شهر مهاباد ازدیدگاه زبان­شناسی اجتماعی. فصلنامة مطالعات زبان­ها و گویش­های غرب ایران، 5 (19)، 1-18.
زنگنه، پری (1374). فرهنگ آوای نام­ها از ایران. تهران: کتابسرا.
معین، محمد (1376). فرهنگ فارسی. جلد 6، تهران: امیرکبیر.
ﻣﻨﺼﻮرى، ﻣﻬﺮزاد (١٣٨٩). تحلیل بسامدی هجا در اسامی زنان و مردان در ایران. پژوهش­های زبان­شناسی، 2 (1)، 81-96.
مینورسکی، ولادیمیر فئودوویج (1381). کردها نوادگان مادها. مترجم: جلال جلالی‌زاده. سنندج: نشر ژیار.
ﻧﺠﺎﺗﻲ ﺣﺴﻴﻨﻲ، ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﻮد و ﺳﻤﻴﻪ اﻓﺸﺎر (١٣٨٨). تحوّل نام­گذاری فرزندان در شهر تهران. پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، (3)، 141-158.
References
Agyekum, K. (2006). The sociolinguistic of Akan Personal Names.University of Ghana, Legon. Nordic Journal of African Studies, 15 (2), 206-235.
Algeo, J. & K. Algeo (2000). Onomastics as an interdisciplinary study. Names, 48 (3/4), 265-274.
Andryuchshenko, O. K., G. S. Suyunova, & S. S. Tkachuk (2015) The Cognitive Aspects of the Study of Regional Onomastics. Indian Journal of Science and Technology, 1-8.
Cameron, D. (2006). Gender and the English Language. In: B. Aarts & A. McMahon (Eds.), The Handbook of English Linguistics. (pp. 724-741). Oxford: Blackwell.
De Stefani, E. (2016). Names and discourse. In: C. Hough (Ed.), The Oxford Handbook of Names and Naming, Chapt. 4. (pp. 52-66). Oxford: OxfordUniversity Press.
Elchardus, M. & J. Siongers (2011). First Names as Collective Identifiers: An Empirical Analysis of the Social Meanings of First Names. Cultural Sociology, 5 (3) 403-422. DOI: https://doi.org/10.1177/1749975510390748.
Hollmann, W. B. (2013). Nouns and verbs in Cognitive Grammar: where is the 'sound' evidence. Cognitive Linguistics, 24 (2), 275-308.
Hudson, R. A. (2010). Sociolinguistics. 2nd edn. Cambridge: Cambridge University Press.
Lyons, J. (1977). Semantics. Vol. 1, Cambridge: Cambridge University Press.
Mackenzie, D. N. (2003) “Gurāni”, ENCYCLOPAEDIA IRANICA. ed. E. Yarshater. New York: Encyclopaedia Iranica foundation. volume XI. P. 401.
MPhande, L. (2006). Naming and linguistic Africanisms in Africa American Culture. New York: Appleton-Century-Crafts.
Sadiq, F. T. (2003). The Kurdish culture: some samples and brief Descriptions Kurdistan- Sulaimani. Theoretical cognitive approaches. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamin.
Tirosh, Y. (2010). A Name of One's Own: Gender and Symbolic Legal Personhood in the European Court of Human Rights. Harvard Journal of Law & Gender, 33, 247-307.
Wardhaugh, R. & J. M. Fuller (2015). An Introduction to Sociolinguistics. 7thedn. Oxford: John Wiley & Sons, Inc.