فضای واکه‌ای در کودکان دارای شکاف کام و لب ترمیم‌شده و مقایسه آن با کودکان دارای مجرای گفتار طبیعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان‌های خارجی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 کارشناس‌ارشد زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

شکاف کام و لب نوعی ناهنجاری مادرزادی در سقف دهان و لب بالا است و موجب ایجاد اختلال در دستگاه گفتار می‌شود. نوشتار پیش رو با هدف بررسی فضای واکه‌ای در کودکان دارای شکاف کام و لب ترمیم‌شده و کودکان دارای مجرای گفتار طبیعی با توجّه به متغیّرهای بیماری و واک‌داری، واکه‌های زبان فارسی را در کلماتی با الگوی CVC بررسی کرده ‌است. این کلمات به­وسیلة دوازده شرکت‌کننده (شش کودک دارای شکاف کام و لب ترمیم‌شده و شش کودک سالم) خوانده شد و با استفاده از نرم‌افزار پرت ضبط شد؛ سپس، مقادیر بسامد سازه‌های اوّل و دوم اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل آماری شد. نتایج نشان داد که بیماری بر بسامد سازة اوّل واکه‌های [æ, e, u] و بسامد سازة دوم واکه‌های [æ, ɒ, o, u] و واک‌داری بر بسامد سازة اوّل واکه‌های [æ] و [e] تأثیر معناداری دارد؛ همچنین نتایج نشان ‌داد که فضای واکه‌ای در کودکان بیمار ‌پیشین‌تر و افتاده‌تر از فضای واکه‌ای در کودکان سالم است و فضای واکه‌ای در محیط واک‌دار متفاوت از محیط بی‌واک است.
 

کلیدواژه‌ها


ابوالحسنی‌زاده، وحیده؛ انیس معصومی و زینب علیایی (1397). مقایسة فضای واکه‌ای در کودکان سالم و کودکان مبتلا به سندروم داون. مجلّة جستارهای زبانی، 9 (3)، 307-325.
امیری شوکی، یونس؛ سید عبدالله موسوی و مهدی رهگذر (1393). آیا وجود شنوایی برای یادگیری گفتار ضروری است؟. مجلّة مطالعات ناتوانی، 4 (8)، 75-77.
ایزدی بیدانی، اسما (1397). بررسی مقایسه‌ای مشخّصات آکوستیکی واکه‌ها و همخوان‌های انسدادی در کودکان کم­شنوا، کاشت حلزون­شده و دارای شنوایی طبیعی. پایان­نامة کارشناسی­ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
-------------؛ وحیده ابوالحسنی‌زاده و آزاده شریفی مقدم (1399). بررسی مقایسه‌ای فضای واکه‌ای در کودکان دارای سمعک، کاشت حلزون شنوایی و کودکان بدون اختلال شنوایی. مجلّة جستارهای زبانی، 11 (4)، 533-565.
رضایی، پریسا؛ صبا صادقی؛ معصومه سامانی؛ مریم یزدی؛ فاطمه درخشنده و مهرداد معمارزاده (1392). بررسی ارتباط بین پرخیشومی­شدگی گفتار با نوع شکاف و سنّ جراحی اوّلیة کام در کودکان 3 تا 6 سال دچار شکاف کام شهر اصفهان. مجلّة پژوهش در علوم توان­بخشی، 10 (2)، 228-238.
سیدزاده اقدم، مهدیه (1388). بررسی آواهای زبان فارسی در افراد دارای شکاف کام پس از عمل جراحی. پایان­نامة کارشناسی­ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
صالحی، فرانک؛ اکبر بهرامی؛ جمشید پورقریب؛ فرهاد ترابی‌نژاد و محمد کمالی (1387). ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزه­ای واﻛﻪﻫﺎی زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ در داﻧﺶ­آﻣﻮزان 7 تا 9 سالة ﻋﺎدی ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻓﺖ ﺷﻨﻮاﻳﻲ ﻣﺘﻮﺳّﻂ و ﺷﺪﻳﺪ ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن. مجلّة شنوایی­شناسی، 17 (2)، 42-52.
--------------------؛ طاهره کریمی؛ سونیا حسن‌پور و اشرف موسوی (1389). ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزه­ای واﻛﻪ­ﻫﺎی زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ در داﻧﺶ­آﻣﻮزان ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺷﻜﺎف ﻟﺐ و ﻛﺎم در محدودة سنی 7-9 ساله. مجلّة پژوهش در علوم توان­بخشی، 6 (3)، 211-219.
علی‌نژاد، بتول (1395). تأثیر تعداد واکه بر مساحت فضای واکه‌ای زبان فارسی و مازندرانی: پیش‌بینی کلیدی نظریة پراکندگی سازگار یافته. مجلّة پژوهش‌های زبانی، 7 (1)، 97-116.
References
Essner, C. (1947). Recherche sur la structure des voyelles orales. Archives Neerlandaises de Phonetique Experimentale, 20, 40-77.
Fromkin, V., Rodman, R., and Hyams, N. (2007). An introduction to language. Boston: Thomsom Higher Education.
Harrington, J. & Cassidy, S. (1999). Techniques in speech acoustics. The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
Hayward, K. (2013). Experimental phonetics. New York: Routledge.
Joos, M. (1948). Acoustic Phonetics. Language, 24, 1-136.
Kummer, A. W. (2014). Cleft Palate and Craniofacial Anomalies: Effects on Speech and Resonance. 3rd edition. Boston: Cengage Learning.
Neumeyer, V., Harrington, J., and Draxler, C. (2010). An acoustic analysis of the vowel space in young and old cochlear-implant speakers. Journal of clinical linguistics and phonetics, 1-8.
Pulkkinen, J., Haapanen, M. L., Laitinen, J., Paaso, M., and Ranta, R. (2001). Association between velopharyngeal function and dental-consonant misarticulations in children with cleft lip/palate. British Journal of Plastic Surgery, 54, 290–293.
Reetz, H. and Jongman, A. (2011). Phonetics Transcription, Production, Acoustics, and Perception. Second edition. United States: Willy Blackwell.
Saudler, T. (2004). Langmans medical emberiology. 8th ed. Philadelphia: William and Wilkins Co.
Segura-Hernández, M., Valadez-Jiméneza, V. M., Ysunzab, P. A., Sánchez-Valerioa, A. P., Arch-Tiradoc, E., Lino-Gonzáleza, A. L., Hernández-Lópeza, X. (2019). Acoustic analysis of voice in children with cleft lip and palate following vocal rehabilitation. Preliminary report. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 126, 1-5.
Verhoeven, J., Hide, O., De Maeyer, S., Gills, S., and Gills, St. (2016) hearing impairment and vowel production a comparison between normally hearing, hearing aided and cochlear implanted Dutch children. Journal of communication disorders, 59, 24-39.
Vikram, C.M., Kumar Macha, S., Kalita, S., and Prasanna, S. R. M. (2018). Acoustic analysis of misarticulated trills in cleft lip and palate children. Journal of acoustical society of America, 143 (6), 474-480.