نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشیار دانشگاه فردوسی

چکیده

ارائه و تحلیل سنت اندیشه اسلامی به زبان فلسفه معاصر می‌تواند ثمربخش باشد. در این پژوهش پس از ارائه نظریه رایل از مبحث «خود»، به سراغ اندیشه ملاصدرا رفته‌ام، و در این سپهر مقایسه‌ای جنبه‌هایی از علم‌النفس ملاصدرا را کاویده‌ام.
به مقتضی تحلیل زبانی رایل، «من» هیچ‌گونه نامی نیست که بخواهد دلالتی خاص داشته باشد بلکه «من»، «واژه فهرستی» است که معادل «قید» در زبان فارسی است و دلالت آن بر گوینده‌ای است که آن را اظهار می‌دارد. رایل براساس تحلیل زبان این نتیجه را گرفته است که در استعمالاتی که «من» قابل جانشینی با «بدن من» نیست، فیلسوفان و غیرفیلسوفان را مجاب ساخته که باید بر «غیربدن» دلالت کند؛ حال آن‌که این پندار اساساً خطاست. نیز پدیده خودآگاهی به‌عنوان مصداقی از عمل «خود» بر «خود» تبیین زبانی می‌شود؛ حال آن‌که در اندیشه ملاصدرا، «من» دلالت دارد بر وجودی که دارای جلوه‌های گوناگون است و در عین بساطت می‌تواند محسوس یا متخیل یا معقول باشد، لذا «من» در هر استعمال خود معنای یگانه‌ای دارد که پرده از هستی برمی‌دارد که در آن مقام محقق شده است و ظهور کرده است بدون این‌که هیچ‌گونه دلالت مجازی در میان باشد. لذا هویدا می‌شود نگاه وجودی ملاصدرا لوازم جالبی به لحاظ تحلیل زبان دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Representing and analysis of Ryle's thesis on "self" and comparing it to Mulla-Sadra thoughts

نویسندگان [English]

  • Hossein Asaadi 1
  • Seyyed Morteza Hosseini Shahroudi 2
  • Ali Haghi 3

1 Department of Philosophy, Ferdowsi university of Mashhad, Iran

2 Null

چکیده [English]

Representing and analyzing of classical islamic thoughts in the language of contemporary philosophy can be very fruitful. In this paper, I review Ryle's thesis on "self" and then explain this idea according to Mulla-Sadra. Ryle believes that "I" is not a name to indicate something, but it is just an "index word" which is somehow equivalent to adverbs and signyfies a person who presents it. By use of linguistic analysis, he finds this supposition that says when "I" cannot be replaced by "my body", then it must refer to "non body", is not true. Besides, self-consciousness is higher order performance above self. On the other hand, Mulla-Sadra sees "I" as an existance which has different aspects and in spite of subtlity can be sensitive, imaginational or reasonable. So "I" in all applications has a unique meaning that shows some reality which occured in that seat without any virtual denotations. As a result, we see that existantial viewpoint of Mulla-Sadra is accompanied by interesing discussions on linguistic analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ryle
  • Mulla-Sadra
  • Linguistic analysis
  • Self
  • existence
  • I