نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمود فیروزی مقدم ¹
• مهیار علوی مقدم ²
• حمید خصلتی ³

¹ گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه،دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران

² دانشگاه حکیم سبزواری

³ دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه ، ایران

چکیده

در زبان شناسی شناختی،استعاره مفهومی سازوکاری است که بر اساس آن امور انتزاعی و ذهنی بر پایۀ امور عینی تعریف، فهمیده وتوصیف می‌شود. اندیشیدن به شیوۀ استعاری، یعنی تجسم بخشیدن به مفاهیم ذهنی و انتزاعی؛ مفاهیمی مانند مرگ، زندگی، وهم، عشق حیرت، مهربانی، خشم و صداقت اموری انتزاعی هستند که با استفاده از مفاهیمی عینی قابل‌درک و فهم می‌شوند.درشعربیدل که به‌واسطه زبان خاص و سبک ویژه‌اش، در بین شاعران سبک هندی متمایز است نیز از این واژه ها ومفاهیم کم نیست. در غزلیات بیدل دهلوی بعضی واژه‌ها بسامد بالایی دارندکه به‌صورت یک موتیف و بن‌مایه شناخته می‌شوند و نماینده نگرش او به جهان هستند. یکی از واژه‌های کلیدی پربسامد در شعر بیدل، مفهوم انتزاعی «جنون» است. این پژوهش، استعاره‌های جهتی بن-‌مایۀ «جنون» را با تکیه ‌بر نظریه معناشناسیِ شناختی و کار-کرد استعاره مفهومی، تحلیل می‌کند. این مقاله توصیفی تحلیلی، با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و روش استدلالی از نوع استقرایی (جزء به-‌کل) به تحلیل کیفی و گاه کمّیِ مفهوم انتزاعی «جنون» در غزل‌های بیدل بر پایۀ تحلیل استعاره‌های جهتی می‌پردازد. استعاره‌های جهتی در شعر بیدل با الگو‌های جهتیِ حرکت دورانی، بالا و پایین، درون و بیرون، حدفاصل، مرکز و حاشیه، پیش و پس و استعاره اینجاوآنجا قابل‌بیان است. در بسیاری از ابیات بیدل، جنون با سرگشتگی یا حرکت دورانی و گاه با گردش و چرخش و حرکتی رو به بالا و پایین، مفهوم-‌سازی شده است. همخوانی استعاره‌های به‌کاررفته برای مفهوم‌-سازی مضامین استعاری، بر قدرت شاعری بیدل دهلوی و استفاده وی از تجربه‌های محیطی در بیان اندیشه‌های عرفانی‌اش دلالت دارد.

کلیدواژه‌ها

• بیدل دهلوی
• جنون
• مفهوم انتزاعی
• استعاره مفهومی جهتی

عنوان مقاله [English]

An Analyzing of Conceptual Directional Metaphors from madness motif in a selection Bidel Dehlavi's Ghazals

نویسندگان [English]

• Mahmoud Firouzimoghaddam ¹
• Mehyar Alavi Moghaddam ²
• Hamid Kheslati ³

¹ Department of Persian Literature and Language,Torbat-e-Heydariyeh Branch,Islamic Azad University,Torbat-e-Heydariyeh, Iran

² Hakim Sabzevari University

³ Phd students Department of Persian Literature and Language, Torbat-e-heydariye Branch, Islamic Azad University, Torbat-e-heydariye, Iran.

چکیده [English]

Biedl Dehlavi is one of the poets who distinguish himself among the poets of Indian style due to his special language and style. His poem is complex and mysterious, full of deep fantasy material and deep philosophical and mystical thoughts, and a special look at the world. In His poems, some words have a high frequency that is known as a motif and represents a kind of attitude toward the world. One of the high frequency words in Biedl’s poems is the abstract concept of "madness", which is a key word. In this paper, directional metaphors of "madness" are analyzed based on cognitive semantic theory and conceptual metaphor function. Biedl’s poetry is rich in complex concepts that can be described, and analyzed using the conceptual metaphor function in objectifying the abstract realms. This analytical and descriptive article, a collection of information from library method, inductive method of reasoning (except all) and qualitative data analysis and sometimes quantitative method, examines the abstract concept of "madness" in Biedl Dehlavi's sonnets based on metaphorical analysis Directions. Directional metaphors are expressed in Biedl’s poems with directional motions of rotation, up and down, inward and outward, the distance, the center of the antichrist, before and after this Java. However, in many passages, the madness is conceptualized as perplexity or occasional movement with the upward and downward motions of movement. The congruence of the metaphors used to conceptualize the metaphorical themes implies Biedl’s poetic power and his use of environmental experiences in expressing his mystical thoughts.

کلیدواژه‌ها [English]

• Bidel Dehlavi
• madness
• abstract concept
• directional conceptual metaphor