بررسی تطبیقی صفت در شعر احمد شاملو و شعر شاعران نهضت مقاومت فرانسه
محورهای موضوعی : شعر
زهره ساکیان
1
(زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.)
محمد طاهری
2
(گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بو علی سینا)
کلید واژه: واژگان نشاندار, آراگون, صفت, شاملو, الوار,
چکیده مقاله :
یکی از شیوه‌های بررسی متن، سبکشناسی لایهای است. با بررسی سبکشناسی لایهای متن، پژوهشگران متن را به لایههای کوچکتر و مجزا تقسیم می‌کنند و بر اساس پربسامدترین ویژگی‌ها به مطالعه سبک می‌پردازند؛ در جستار حاضر پژوهندگان برآنند با بررسی لایه واژگانی متن و بویژه بررسی صفات در مجموعه هوای تازه از احمد شاملو و بررسی تطبیقی لایه مذکور در مجموعه اشعار لویی آراگون (چشمهای الزا) و مجموعه اشعار پل الوار (با نیروی عشق) دو شاعر فرانسوی میزان تأثیرپذیری شاملو را در این لایه از سبکشناسی بررسی کرده و به نحوه تأثیرپذیری، اقتباس و تعمیم صفت‌ها و به تبع نشاندار ساختن واژگان شعری شاعر بپردازند.بر اساس یافته‌های این پژوهش، کاربرد تکراری صفت‌هایی مشابه در شعر شاملو و شیوه مشابه او در به‌کارگیری این صفت‌ها با صفت‌های موجود در شعر شاعران فرانسوی بیانگر تأثیرپذیری بسیار شاملو از دو شاعر مذکور فرانسوی و بویژه پل الوار در این بخش از لایه واژگانی است؛ از جمله این صفت‌ها می‌توان به روشن، تیره، زمینی، گنگ، دوردست و ... اشاره کرد. اقتباس در این بخش از لایه واژگانی، سبک شعری شاملو را به سمت و سوی حسی و انتزاعی شدن کشانده و درک مخاطب را از شعر او ملموس‌تر ساخته است. اقتباس شاملو و تعمیم صفت‌ها در تصاویر مختلف، ایدئولوژی و جهان‌بینی شعری شاملو را گاه به موازات و گاه منطبق بر ایدئولوژی این دو شاعر فرانسوی پیش برده است.
One of the methods of text analysis is layered stylistics. By examining the layered stylistics of the text, researchers divide the text into smaller and separate layers and study the style based on the most frequent features. In the present research, the researchers studying the lexical layer of the text and especially the adjectives in the "havaye tazeh" by Ahmad Shamlou and the comparative analysis of the mentioned layer in the collection of poems (Les Yeux d'Elsa) by Louis Aragon and (De La Force de l'Amour) by Paul Elard, try to examine the affectability of Shamlou in this layer of stylistics. In the following, they look at the way of influence, adaptation, and generalization of adjectives and consequently mark the poetic words of the poet. According to the findings of the research, the repeated use and similar method of Shamlu in the use of these adjectives, which is the same as the adjectives in the poems of French poets, shows the immense influence of Shamlu on the two mentioned French poets and especially Paul Elurad in this part of the vocabulary layer. Some adjectives are bright, dark, earthy, dumb, distant, etc. The adaptation in this part of the Lexical layer has drawn Shamlou's poetic style towards sensuality and abstraction and made the audience more concrete in understanding. Shamlou's adoptation and the generalization of adjectives in different images have advanced Shamlou's poetic ideology and worldview in parallel and sometimes with the ideas of these two French poets.
الوار، پل (1400) با نیروی عشق، ترجمه جواد فرید، تهران: نگاه.
براهنی، رضا (1371) طلا در مس، چاپ اول، تهران: نویسنده.
پورعظیمی، سعید (1396) بام بلند همچراغی، تهران: هرمس.
شفیعیکدکنی، محمدرضا (1390) با چراغ و آینه، تهران: سخن.
ـــــــــــــ ، ــــــــــ (1387) تاریخ ادوار شعر فارسی(از مشروطیت تا سقوط سلطنت)، تهران: ا نتشارات سخن.
فتوحی، محمود، (1391) سبکشناسی، نظریهها و رویکردها، چاپ اول، تهران: نشر سخن.
شمیسا، سیروس (1372) کلیات سبکشناسی، تهران: فردوس.
زرینکوب، حمید (1358) چشمانداز شعر نو فارسی، تهران: توس.
اپلی، ارنست (1371) رؤیا و تعبیر رؤیا، تهران.
لوشر، ماکس (1375) روانشناسی رنگها، تهران: مترجم.
محمدیافشار، هوشنگ؛ شایان مهر، کبری (1396) «سبکشناسی لایهای مجموعه اشعار قیصر امینپور»، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه باهنر کرمان، سال نهم، شماره شانزدهم، صص 259-281.
محمدی، اویس؛ اسماعیلی، مراد (1399) « تأثیر فرم شعر پل الوار بر شعر احمد شاملو» فصلنامه پژوهشهای ادبیات تطبیقی، دوره هشت، شماره یک، بهار 99، صص 24-55.
آراگون، لویی (1393) چشمهای الزا ؛ ترجمه جواد فرید، تهران: نگاه.
ساجدیصبا، طهمورث (1383) «از ادبیات تطبیقی»، نشریه پژوهش زبانهای خارجی، دوره 17، صص 21-28.
شاملو، احمد (1382) آیدا در آینه، تهران: نگاه.
ـــــــ ، ـــــ (1393) هوای تازه ؛ تهران: نگاه.
خیام، مسعود. احمد شاملو، نمای نزدیک. گردآوری پورعظیمی، سعید (1396) من بامدادم سرانجام، تهران: هرمس.
شوالیه، ژآن؛ گربران، آلن (1384) فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
سلاجقه، پروین (1384) امیرزادهی کاشیها، تهران: مروارید.
پورنامداریان، تقی(1381) سفر در مه، تهران: نگاه.
میرزامحمدنیا، فریبا؛ گذشتی، محمدعی؛ یوسففام، عالیه (1398) «سبکشناسی انتقادی شعر شاملو» (بررسی لایههای بلاغی و کاربردشناختی)، نشریه زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز، سال 72، شماره 240، صص 335-356.
Sinha, M. (2021). literary influence: a pivotal aspect in the domain of comparative literature. PalArch's Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 18(4), 5267-5272.
Aragon, Louis (1981) Le voyage de hollande et autres poémes, Seghers.
_||_