الگوی ارتقاء ظرفیت اجرای خط مشی‌های انرژیهای تجدید پذیر سند چشم انداز 1404 کشور ایران (مورد مطالعه: حوزه تولید برق و انرژیهای تجدیدپذیر)
محورهای موضوعی : مدیریت دولتی
سلمان طالبی پور فرسنگی
1
(دانشجوی دکتری گروه مدیریت، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران.)
محمد ضیاءالدینی
2
(استادیار گروه مدیریت، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران.)
امیر رجبی بهجت
3
(استادیار گروه کامپیوتر، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران.)
کلید واژه: روش دلفی, انرژیهای تجدید پذیر, سند چشم‌انداز 1404, خط‌مشی عمومی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای ظرفیت اجرای خط‌مشی‌های انرژیهای تجدید پذیر سند چشم‌انداز 1404 بود. روش پژوهش کیفی و با روش دلفی فازی انجام شد و از نظر هدف نیز کاربردی بود. جامعه آماری شامل متخصصان خط‌مشی‌گذاری و اجرای خط‌مشی‌های وزارت نیرو و سازمان‌های مربوطه از جمله توانیر و ساتبا و شرکت‌های برق منطقه‌ای بود که نمونه پژوهش بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند 21 نفر انتخاب شدند. همچنین، تعداد نمونه بر اساس قاعده اشباع نظری صورت گرفت. تحلیل اطلاعات طی سه مرحله با روش دلفی فازی، روش تحلیل حالات شکست و دیمتل فازی انجام پذیرفت. یافته‌ها نشان داد شش عامل تدوین خط‌مشی، مجریان خط‌مشی، عوامل مدیریتی، عوامل ساختاری، عوامل مالی و عوامل محیطی از اهمیت زیادی برخوردارند. همچنین، ابعاد تدوین خط‌مشی شامل پنج بعد شفاف بودن مفهوم، روشن بودن، پویایی و انعطاف و اهداف خط‌مشی؛ ابعاد مجریان خط‌مشی شامل اعتماد سیاسی، رویه‌ها و توزیع عادلانه، وابستگی سیاسی و مشارکت؛ ابعاد عوامل مدیریتی شامل تعهد و تجربه سازمان‌های مجری، ارزیابی خط‌مشی در بازه‌های زمانی مناسب؛ ابعاد عوامل ساختاری شامل ساختار سازمانی مناسب، زیرساخت‌های اجرائی خط‌مشی، دستورالعمل‌های اجرایی برای خط‌مشی، سیستم نظارتی مناسب؛ و ابعاد عوامل مالی شامل منابع مالی، سرمایه‌گذاری و پشتیبانی در خط‌مشی بودند. در نهایت می‌توان نتیجه‌گیری کرد که خط‌مشی‌ها از طریق تغییرات تدریجی یا از طریق تغییرات اساسی و بنیادی به‌مرور زمان تکامل می‌یابند و اتخاذ خط‌مشی یک نقطه پایان فرایند خط‌مشی و یا راه‌حل قطعی یک مشکل اساسی نیست.
The purpose of this research was to identify the effective factors in the improvement of the capacity of implementation of the renewable energy policies of vision document 1404. The qualitative research method was carried out with the fuzzy Delphi method, and it was practical in terms of the goal. The statistical population included policymaking and policy-implementation specialists of the Ministry of Energy and related organizations, including Tavanir and Satba, and regional power companies, and 21 people were selected as the research sample based on the purposeful sampling method. Also, the number of samples was based on the rule of theoretical saturation. Data analysis was done in three stages with the fuzzy Delphi method, failure mode analysis method, and fuzzy Dimetal method. The findings showed that six factors of policy development, policy implementers, management factors, structural factors, financial factors, and environmental factors are very important. Also, the dimensions of policy development include the five dimensions of concept clarity, clarity, dynamism and flexibility, and policy goals; The dimensions of policy implementation include political trust, procedures, fair distribution, political affiliation, and participation; The dimensions of management factors include the commitment and experience of executive organizations, policy evaluation in appropriate time frames; The dimensions of structural factors include appropriate organizational structure, policy implementation infrastructure, policy implementation instructions, appropriate monitoring system; And the dimensions of financial factors included financial resources, investment and policy support. Finally, it can be concluded that policies evolve over time through gradual changes or through fundamental and fundamental changes, and adopting a policy is not an endpoint of the policy process or a definitive solution to a fundamental problem.
حاجی پور، ابراهیم؛ فروزنده، لطف اله؛ دانایی فرد، حسن و فانی، اصغر. (1394). طراحی الگو آسیب شناسی اجرای خط‌مشی عمومی در ایران، فصلنامه مدیریت نظامی، 15(58)، 1-23.
حسین پور، داوود؛ شریف زاده، فتاح؛ نوری، روح الله و کریمیان، امید. (1397). تدوین الگوی نظارت بر خط‌مشی‌های عمومی مصوب مجلس شورای اسلامی با تاکید بر حوزه امور اقتصادی، فصلنامه مجلس و راهبرد، (94)، 369-392
دانایی فرد، حسن؛ شکری، زینب؛ خیرگو، منصور و فانی، علی اصغر. (1397). چگونگی ارزشیابی کیفیت خط مشی های عمومی در ایران: پژوهشی اکتشافی مبتنی‌بر روش شناسی ترکیبی. فصلنامه علمی مدیریت سازمان‌های دولتی، 6(شماره 2 (پیاپی 22))، 79-94.
رنگریز، حسن؛ خیراندیش، مهدی و لطیفی جلیسه، سلیمه. (1397). بررسی موانع اجرای خط‌مشی‌های عمومی در سازمان‌های دولتی با استفاده از روش فراترکیب، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، 4(1)، 123-138.
صفری دشتکی، محمد؛ زارع، رضا و نیک بخش، محمد علی. (1397). تبیین عوامل ساختاری مؤثر بر شکل گیری شبکه‌‌های خط‌مشی، فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، 10 (1)، 109-136.
عباسی، عباس؛ معتضدیان، رسول و میرزایی محمد قاسم. (۱۳۹۵)، بررسی موانع اجرای خط مشی‌های عمومی در سازمان‌های دولتی. پژوهش های مدیریت منابع سازمانی، ۶ (۲) :۶۹-۴۹
غفاری، رحمان؛ مقیمی، محمد و پور عزت، علی اصغر. (1395). الگوی مناسب خط‌مشی‌گذاری حکومت‌‌‌های اسلامی مبتنی بر آینده موعود، 24(2)، 11-34.
گرجی پور، حسن؛ خاشعی، وحید؛ اسلامبولوچی، علیرضا و اصغری صارم، علی. (1398). الگوی ارزشیابی فرایند خط‌مشی‌گذاری فرهنگی با رویکرد مطالعه کیفی اسناد فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مدیریت دولتی، 11 (1)، صص47-72.
گل‌وردی، مهدی؛ داناییفرد، حسن؛ رحمتی، محمدحسین و باباشاهی، جبار. (1397). بررسی وجود بیگانگی مجریان از خط‌مشی‌های مالیاتی. سیاستگذاری عمومی، 4(1)، 78-95. doi: 10.22059/ppolicy.2018.66850
Alwani, S., & Sharifzadeh, F. (2011). Public policy making process (8 ed.). Allameh Tabatabai University, Tehran.
Birkland, T. A. (2015). An Introduction to the Policy Process Theories, Concepts, and Models of Public Policy Making. Routledge, New York.
Carpenter, D., & Moss, D. A. (2014). Preventing Regulatory Capture: Special Interest Influence and How to Limit It. Cambridge University Press, New York.
Dye, T. (2013). Understanding Public Policy (14 ed., Vol. ). NJ: Prentice Hall, Englewood Cliffs.
Howlett, M. (2019). Designing public policies: Principles and instruments. Abingdon, Oxon, Taylor & Francis Group, New York.
Innes, A. (2014). The Political Economy of State Capture in Central Europe. Journal of Common Market Studies, 52(1), 88-104.
Park, J. (2018). Korea’s Government reform in public policy and management. Asian Education and Development Studies, 7(3), 256-265. https://doi.org/10.1108/AEDS-11-2017-0117
Smith, K. B., & Larimer, C. W. (2009). The public policy theory primer. Westview Press.
Thomann, E. (2015). Is output performance all about the resources? A fuzzy‐set qualitative comparative analysis of street‐level bureaucrats in Switzerland. Public Administration Review, 93(1), 177-194.
Tummers, L. (2013). Policy alienation and the power of professionals: Confronting new policies. Edward Elgar Publishing.
Van der Voet, J., Steijn, B., & Kuipers, B. S. (2017). What’s in it for others? The relationship between prosocial motivation and commitment to change among youth care professionals. Public Management Review, 19(4), 443-462.
_||_Abbasi, A., Motazadian, R., & Mirzaei, M. G. (2015). Investigating the obstacles to the implementation of public policies in government organizations. Organizational Resource Management Research, 6(5), 49-69. (In Persian)
Alwani, S., & Sharifzadeh, F. (2011). Public policy making process (8 ed.). Allameh Tabatabai University, Tehran.
Birkland, T. A. (2015). An Introduction to the Policy Process Theories, Concepts, and Models of Public Policy Making. Routledge, New York.
Carpenter, D., & Moss, D. A. (2014). Preventing Regulatory Capture: Special Interest Influence and How to Limit It. Cambridge University Press, New York.
Danai Fard, H., Shukri, Z., Khairgo, M., & A., F. (2017). How to evaluate the quality of public policies in Iran: an exploratory research based on combined methodology. Quarterly Journal of Government Organization Management, 6(2), 79-91. (In Persian)
Dye, T. (2013). Understanding Public Policy (14 ed., Vol. ). NJ: Prentice Hall, Englewood Cliffs.
Ghafari, R., Moghimi, M., & Pour Ezzat, A. A. (2015). The appropriate model of Islamic governments. policy-making based on the promised future, 24(2), 11-34. (In Persian)
Golverdi, M., Danaee Fard, H., Rahmati, M. H., & Babashahi, J. (2018). Consideration of alienation of implementers from tax policies. Journal of Public Policy, 4(1), 78-95. https://doi.org/10.22059/ppolicy.2018.66850 (In Persian)
Gurjipour, H., Khashai, V., Islamboluchi, A., & Asghari Sarem, A. (2018). The evaluation model of the cultural policy making process with the approach of qualitative study of cultural documents of the Islamic Republic of Iran. State Administration, 11(1), 47-72. (In Persian)
Hajipour, E., Faruzandeh, L., Danaei Fard, H., & Fani, A. (2014). Designing a pathology model of public policy implementation in Iran. Military Management Quarterly, 15(58), 1-23. (In Persian)
Hosseinpour, D., Fattah Sharifzadeh, R., & Karimian, O. (2017). Compilation of the model for monitoring the public policies approved by the Islamic Council with an emphasis on economic affairs. Majlis and Strategy Quarterly, 94, 369-392. (In Persian)
Howlett, M. (2019). Designing public policies: Principles and instruments. Abingdon, Oxon, Taylor & Francis Group, New York.
Innes, A. (2014). The Political Economy of State Capture in Central Europe. Journal of Common Market Studies, 52(1), 88-104.
Park, J. (2018). Korea’s Government reform in public policy and management. Asian Education and Development Studies, 7(3), 256-265. https://doi.org/10.1108/AEDS-11-2017-0117
Rangriz, H., Khairandish, M., & Salima, L. J. (2017). Investigation of obstacles to the implementation of public policies in government organizations using metacomposition method. Public Policy Quarterly, 4(1), 123-138. (In Persian)
Safari Dashtaki, M., Zare, R., & Nik Bakhsh, M. A. (2017). Explanation of structural factors affecting the formation of policy networks. State Administration Mission Quarterly, 10(1), 109-136. (In Persian)
Smith, K. B., & Larimer, C. W. (2009). The public policy theory primer. Westview Press.
Thomann, E. (2015). Is output performance all about the resources? A fuzzy‐set qualitative comparative analysis of street‐level bureaucrats in Switzerland. Public Administration Review, 93(1), 177-194.
Tummers, L. (2013). Policy alienation and the power of professionals: Confronting new policies. Edward Elgar Publishing.
Van der Voet, J., Steijn, B., & Kuipers, B. S. (2017). What’s in it for others? The relationship between prosocial motivation and commitment to change among youth care professionals. Public Management Review, 19(4), 443-462.