بررسی وتحلیل عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه - سال 2011 تا 2020 م

شایانفر, خطیب; منتظری, بهرام

doi:10.30495/pir.2023.1952854.3459

کد مقاله : PIR-2202-3459 (R4) بازدید : 80 صفحه: 14 - 28

10.30495/pir.2023.1952854.3459

نوع مقاله: پژوهشی

بررسی وتحلیل عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه - سال 2011 تا 2020 م

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

خطیب شایانفر ¹ (دانشگاه آزاد شهرضا)
بهرام منتظری ² (علوم سیاسی. ازاد شهرضا. شهرضا. ایران)

تاریخ دریافت : 1400/11/27 تاریخ پذیرش : 1402/03/02 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: جمهوری اسلامی ایران, ترکیه, ژئوپلیتیک, روابط سیاسی, ژئوکالچر, ژئواکونومیک, عوامل واگرایی,

چکیده مقاله :

یکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئوپلیتیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده و شاید بتوان آن را از معدود کشورهای دارای تأثیرات منطقه ای پیرامونی ایران یاد کرد کشور ترکیه می باشد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه کدامند؟بررسی عوامل واگرایی درروابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه براساس سه دسته عوامل ژئوپولیتیک، عوامل ژئواکونومیک و عوامل ژئوکالچر به عنوان اهداف این پژوهش محسوب می شوند.این پژوهش که از نوع کاربردی – توسعه ای بوده و به روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتیجه حاصل از این واکاوی و تجزیه و تحلیل نشان می دهد در هر سه مولفه ژئوپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواکونومیک به ترتیب اولویت ذکر شده باعث ایجاد واگرایی شده و در مجموع 15 عامل مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه و در پاسخ به سوالات فرعی مهمترین عوامل ژئوپلیتیکی، مسأله کردها در سوریه و حضور نظامی ترکیه به بهانه مبارزه با آنها در سوریه و مهمترین عوامل ژئوکالچری، پرچمداری نظام اسلامی در منطقه توسط ایران و مهمترین عوامل ژئو اکونومیکی، رقابت دو کشور جهت نفوذ در بازارهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی مشخص گردید.

چکیده انگلیسی:

Turkey is one of the neighboring countries of Iran that has many advantages in terms of geopolitics and perhaps it can be mentioned as one of the few countries with regional influences around Iran. Therefore, the present study seeks to answer the question of what are the factors of divergence in the political relations of the Islamic Republic of Iran and Turkey?The objectives of this study are to investigate the divergence factors in the political climate of the Islamic Republic of Iran and Turkey based on three categories of geopolitical factors, geoeconomic factors and geocalcher factors.This research is applied-developmental and descriptive-analytical and survey method. The results of this analysis show that in all three components of geopolitics, geocalchery and geoeconomics, the mentioned priority caused divergence and a total of 15 factors were confirmed.In response to sub-questions, the most important geopolitical factors, the Kurdish question in Syria and turkey's military presence under the pretext of fighting them in Syria and the most important geocalcular factors, the flagship of the Islamic system in the region by Iran and the most important geoeconomic factors, the competition of the two countries to influence the markets of the Caucasus and Central Asia were determined.

منابع و مأخذ:

-قرآن کریم، عثمان طه، قرآن کریم

-ایزدی، بیژن، سیاست خارجی ج. ا. ا.، دفتر تبلیغات اسلامی، قم: 1371.

-رمضانی، روح اله، سیاست خارجی ج. ا. ا.، ترجمه علیرضا طیب، نشر نی، تهران: 1380.

-بخشایشی، احمد، سیاست خارجی ج. ا. ا.، انتشارات آوای نور، تهران: 1375.

-امـیـنـی، ابـراهـیم، سیاست خارجی حکومت اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، تهران: 1360.

-کاظمی، علی اصغر، دیپلماسی نوین، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران: 1367.

-قـوام، عـبـدالعـلی، اصـول سـیـاسـت خـارجـی و سـیـاسـت بـیـن الملل، انتشارات سمت، تهران: 1372

-منصوری، جواد، اصول سیاست خارجی ج. ا. ا.، انتشارات امیر کبیر، تهران: 1365.

-محمدی، منوچهر، اصول سیاست خارجی ج. ا. ا.، انتشارات امیر کبیر، تهران: 1365.

-لاریـجـانـی مـحـمـد جـواد، مـقـولاتی در استراتژی ملی، مرکز ترجمه و نشر، تهران: 1369.

-حقیقت، صادق، مسئولیت‌های فراملی در سیاست خارجی دولت اسلامی، مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری، تهران: 1367.