بررسی تطبیقی دو مؤلفه جاهلیت اولی، تبرج و خشونت علیه زن، با جاهلیت مدرن از منظر قرآن
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات قرآنی
علی صالحی ارمکی
1
(دانشجوی علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی یزد ، ایران)
محمدرضا ابویی
2
(استادیار گروه علوم قرآن و حدیث ،واحد یزد،دانشگاه آزاد اسلامی یزد، ایران)
کمال خواجه پور بنادکی
3
(استادیار گروه علوم قرآن و حدیث ،واحد یزد،دانشگاه آزاد اسلامی یزد، ایران)
کلید واژه: خودنمایی, جهل, جامعه انسانی, گفتمان, امنیت,
چکیده مقاله :
جاهلیت دارای مؤلفه‌های ویژه‌ای است و محدود به زمان و مکان معینی نمی‌باشد و محورهای گوناگون آن در قرآن مطرح و نقد شده است. یکی از این محورها، نماد و ویژگی‌های جاهلیت می‌باشد. از جمله مؤلفه‌های فرهنگی مهم دوران جاهلیت که همچنان به اشکال دیگر در زمان حاضر در جوامع مختلف از جمله جوامع مسلمان دیده می‌شود، دو موضوع تبرّج و خشونت علیه زنان است. لذا ضروری است با تأسی به قرآن جهت شناخت چهره واقعی جاهلیت، این مؤلفه‌ها بررسی و تحلیل شود تا با نگرشی اصلاح‌گرایانه در دوران معاصر به کار برده شود. در پژوهش حاضر که با رویکرد توصیفی– تحلیلی و گردآوری مطالب از منابع معتبر صورت پذیرفته، می‌توان دریافت که رذائل اخلاقی در جاهلیت مدرن بر اساس تحولات فرهنگی، اجتماعی و دیدگاه‌های مادی گرایانه، جایگاه جدیدی پیدا کرده و مشابه جاهلیت اولی، همچنان ادامه دارد.
Ignorance has special components and is not limited to a specific time and place, and its various fields have been discussed and criticized in the Qur'an. One of these fields is the symbol and characteristics of ignorance. Among the important cultural components of the pre-Islamic era that are still seen in other forms in the present time in various societies, including Muslim societies, are the two issues of abortion and violence against women. Therefore, it is necessary to study and analyze these components by relying on Qur'an to identify the real face of ignorance, so that it can be used with a reformist attitude in the contemporary era. In the present study, which has been done with a descriptive-analytical approach and collecting materials from reliable sources, it can be seen that moral vices in modern ignorance have found a new place based on cultural, social and materialist views and continue like the prior ignorance.
قرآن کریم.
ابن اثیر، محمد الطاهر بن محمد، 1984ق، النهایة فی غریب الحدیث، تحقیق طاهر احمد الزاوی محمود و محمد الطنطاخی، قم: موسسه اسماعیلیان.
ابن هشام، عبدالملک. 1364، السیرة النبویة، ترجمه هاشم رسولی، تهران: انتشارات اسلامیه.
ابی داود، سلیمان بن اشعش. 1369ق، سنن ابی داود، قاهره: مکتبه التجاریه الکبری.
اکبری، محمدرضا. 1380، حجاب در عصر ما، تهران: انتشارات پیام آزادی.
جاحظ، عمرو بن بحر. 1996ق، المحاسن والاضداد، بیروت: دار ومکتبه الهلال.
حاج حسن، حسین. 1426ق، حضارة العرب فی عصر الجاهلیة، بیروت: انتشارات مجد.
حر عاملی. 1314ق، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، بیروت: مؤسسه آل بیت.
حسینی زبیدی، محمد مرتضی. 1414ق، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق علی شیری، بیروت: دار الفکر.
رازی، جمال الدین شیخ ابوالفتوح. 1352، تفسیر روض الجنان وروح الجنان، تهران: اسلامیه.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1423ق، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، دمشق: دار القلم.
ری شهر، محمد. 1416ق، میزان الحکمة، چاپ دوم، قم: دار الحدیث.
زمخشری، محمد بن عمر. 1417ق، الفائق فی غریب الحدیث، بیروت: دار الکتب العلمیه.
سالم، عبدالعزیر. 1380ش، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمه باقر صدری نیا، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
سبحانی، جعفر. 1374ش، فروغ ابدیت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ستوده، امیررضا. 1373ش، پا به پای آفتاب، تهران: نشر پنجره.
سروش، عبدالکریم. 1358ش، دانش و ارزش، بی جا: انتشارات یاران.
سیوطی، جلال الدین عبدالرحمان بن ابی بکر. 1413ق، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، بیروت: دار الفکر.
شفیعی سروستانی، اسماعیل. 1389ش، جاهلیت مدرن در رویاروئی با امام زمان(عج)، تهران: موعود عصر(عجل الله).
صابونی، محمد علی. 1409ق، معانی القرآن، جامعة امّ القری.
صادقی تهرانی، محمد. 1365ش، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی.
طباطبایی، سید محمد حسین. 1356، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی، بی جا: انتشارات محمدی.
طبرسی، فضل بن حسین. 1360، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات فراهانی.
طریحی، فخر الدین. 1375ش، مجمع البحرین، تهران: کتاب فروشی مرتضوی.
فرنچ، مارلین. 1373، جنگ علیه زنان، ترجمه توراندوخت تمدن، بی جا: نشر علمی.
قطب، محمد. 1358، سینای جهل در غرب، ترجمه سید خلیل خلیلیان، تهران: نشر کتابخانه ارشاد.
مجلسی، محمدباقر. 1403ق، بحار الأنوار، چاپ دوم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مصطفوی، حسن. 1360، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
نهج الفصاحه. 1360، مجموعه کلمات قصار حضرت رسول(ص)، مترجم: ابوالقاسم پاینده، تهران: نشر جاویدان.
_||_
References:
Holy Qur’an
Ibn Athir, Muhammad al-Tahir ibn Muhammad, 1984 AH, The End in the Strange Hadith, research by Tahir Ahmad al-Zawi Mahmud and Muhammad al-Tantakhi, Qom: Ismaili Institute.
Ibn Hisham, Abdul Malik 1985, Prophetic biography, translated by Hashem Rasooli, Tehran: Islamic Publications.
Abi Dawood, Sulayman bin Ash'ash. 1369 AH, Sunan Abi Dawood, Cairo: Al-Kubra Business School.
Akbari, Mohammad Reza 2001, Hijab in Our Age, Tehran: Payam Azadi Publications.
Jahez, Amr bin Bahr. 1996 AH, Al-Mahasin Wal-Zaddad, Beirut: Dar and Maktab Al-Hilal.
Haj Hassan, Hussein 1426 AH, Arab Presidency in the Age of Ignorance, Beirut: Majd Publications.
Ameli, Horr: Shiite means to study Sharia issues, Beirut: Al-Bayt Foundation.
Hosseini Zubeidi, Mohammad Morteza 1414 AH, the crown of the bride from the jewel of the dictionary, research by Ali Shiri, Beirut: Dar al-Fikr.
Razi, Jamaluddin Sheikh Abu al-Futuh. 1352, Tafsir Rawd al-Jannan wa Ruh al-Jannan, Tehran: Islamieh.
Ragheb Isfahani, Hussein bin Mohammad. 1423 AH, the contents of the words of the Qur'an, research of Safwan Adnan Davoodi, Damascus: Dar al-Qalam.
Reyshahr, Mohammad 1416 AH, Mizan al-Hikma, second edition, Qom: Dar al-Hadith.
Zamakhshari, Muhammad ibn Umar. 1417 AH, Al-Faeq Fi Gharib Al-Hadith, Beirut: Dar Al-Kitab Al-Almiyeh.
Salem, Abdul Azir 2001, Arab history before Islam, translated by Baqer Sadrinia, Tehran: Scientific and cultural publications.
Sobhani, Jafar 1995, Forough Eternity, Qom: Islamic Propaganda Office.
Sotoudeh, Amir Reza 1994, At the Foot of the Sun, Tehran: Panjereh Publishing.
Soroush, Abdul Karim 1979, Knowledge and Value, Yaran Publications.
Siouti, Jalaluddin Abdul Rahman bin Abi Bakr. 1413 AH, Al-Dar Al-Manthur Fi Tafsir Al-Mathur, Beirut: Dar Al-Fikr.
Shafi'i Sarvestani, Ismail. 2010, Modern Jahiliyyah in Confrontation with Imam Zaman (AS), Tehran: The Promised Age (AS).
Sabuni, Mohammad Ali 1409 AH, the meanings of the Qur'an, the community of the nation of the Qur'an.
Sadeghi Tehrani, Mohammad 1986, Al-Furqan Fi Tafsir Al-Quran by Quran, Qom: Islamic Culture Publications.
Tabatabai, Seyed Mohammad Hussein 1977, Tafsir Al-Mizan, translated by Seyyed Mohammad Baqir Mousavi, Mohammadi Publications.
Tabarsi, Fadl Ibn Hussein 1981, Majma 'al-Bayan fi Tafsir al-Quran, Tehran: Farahani Publications.
Tarihi, Fakhruddin 1996, Bahrain Assembly, Tehran: Mortazavi Bookstore.
French, Marlin. 1994, War on Women, translated by Turandokht Tamadon, Scientific publication.
Qutb, Muhammad 1979, Sinai of Ignorance in the West, translated by Seyed Khalil Khalilian, Tehran: Ershad Library Publishing.
Majlisi, Mohammad Baqir 1403 AH, Sea of Lights, second edition, Beirut: Dar Al-Ahya Al-Tarath Al-Arabi.
Mustafavi, Hassan 1981, Research in the words of the Holy Quran, Tehran: Book Translation and Publishing Company.
Approach to eloquence. 1981, A collection of short words of the Holy Prophet Translator: Abolghasem Payende, Tehran: Javidan Publishing.