نقش حافظه سیستم در اجرای صحیح قرارداد مشارکت بانکی در نظام بانکداری اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 استاد دانشگاه الزهراء، تهران، ایران.

چکیده

گر چه در ادبیات نظری بانکداری اسلامی، عقود مشارکت جایگاه ویژه‌ای دارند اما در عمل سهم این نوع قراردادها از کل قراردادهای بانک­های اسلامی ناچیز است. محققین وجود مشکل عدم تقارن اطلاعات که منجر به انتخاب مضر (کژگزینی) و مخاطره اخلاقی (کژمنشی) می‌شود را به عنوان یکی از مهم­ترین موانع بکارگیری این قرارداد برمی‌شمارند. یکی از راهکارهای پیشنهادی برای کاهش آسیب‌های ناشی از عدم تقارن اطلاعات در این نوع عقود، ایجاد حافظه در نظام بانکی (رتبه‌بندی پیشینی و پسینی عملکرد طرح‌ها و پروژه‌های سرمایه‌گذاری و مجریان آنها) است. این مقاله در چارچوب نظریه بازی‌ها و با استفاده از بازی‌های تکرارشونده نشان داده است که وجود حافظه در نظام بانکداری اسلامی باعث می‌شود مشکل مربوط به عدم تقارن اطلاعات در عقود مشارکت به حداقل رسیده و تعادل در استفاده از این عقود باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of System Memory in Proper Implementation of PLS Banking Contract in Islamic Banking System

نویسندگان [English]

  • AMIR AHMAD ZOLFAGHARI 1
  • RAMAZAN ALI MARVI 2
  • IRAJ TOUTOUNCHIAN 3

1 PhD in Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

3 Professor, Faculty of Social Science & Economics, Alzahra University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Despite the prominent role of profit-loss sharing (PLS) contracts in theoretical literature of Islamic banking, the share of these contracts in Islamic banks is still very small. Studies identify the agency problem as the most important barriers to use such contracts in practice. Using a repeated game model, in this paper we show how the existence of a system memory (keeping the history of investment proposals and projects, agents´performance and their ratings) in Islamic banks might alleviate the asymmetric information problem and facilitate the implementation of PLSs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • PLS contracts
  • Moral Hazard
  • System Memory
  • Repeated Games
توتونچیان، ایرج(1379). پول و بانکداری اسلامی و مقایسه آن با نظام سرمایه­داری. تهران: انتشارات توانگران.
احمدی حاجی‌آبادی، سید روح­الله و بهاروندی، احمد(1389). راهکارهای اجرای صحیح عقدهای مشارکتی در نظام بانکی ایران. فصلنامه اقتصاد اسلامی. 10. 119-146.
بهاروندی، احمد و احمدی حاجی‌آبادی، سید روح­الله(1390). خطر اخلاقی و ارائه الگوی کاربردی کاهش آن در عقود مشارکتی. جستارهای ‌اقتصادی. 17. 59-85.
صدر، سید محمدباقر(1388ق). بانک بدون ربا در اسلام. (سید یحیی علوی، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
طالبی، محمد و کیائی، حسن(1391). ریشه‌یابی چالش‌های استفاده از عقود مشارکتی در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران. تحقیقات مالی اسلامی. 2 (2). 55 -93.
قحف، منذر(1385). مسائل کنونی پول، بانک و مشارکت در شرکت­ها. (غلامرضا مصباحی‌مقدم، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه امام‌صادق(ع).
قوامی، سیدحسن(1390). رویکردی نوین در بانکداری اسلامی (انطباق نظریه بازی‌ها در عقود مشارکتی). تهران: انتشارات دانشگاه امام‌صادق(ع).
نصرآبادی، داود و شعبانی، احمد(1387). چالش­های بانک در اجرای قرارداد مشارکت در سود و زیان و راهکارهای آن. دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی. 1. 77-112.
نظرپور، محمدنقی و لطفی‌نیا، یحیی(1393). اجرای صحیح تسهیلات مشارکتی در بانکداری اسلامی به کمک صندوق‌های پروژه‌ محور. مجله تحقیقات مالی اسلامی. 4 (7). 107-134.