امکان‌سنجی تعهد به نفع ثالث در عقد ازدواج و آثار آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.

چکیده

عقد ازدواج، مانند سایر قراردادها مشمول قاعدۀ عمومی تعهد به نفع ثالث شده و می‌توان در آن تعهدی به نفع ثالث نمود. ولی با توجّه به ویژگی این عقد تعهد به نفع ثالث در آن مانند سایر قراردادها نبوده و احکام ویژۀ خود را دارد. بر این اساس موضوع پژوهش حاضر مطالعۀ امکان سنجی تعهد به نفع ثالث در عقد ازدواج و آثار آن است. براساس نتایج آن هر چند تعهد به نفع ثالث در نکاح مجاز است، لکن ماهیّت آن بایستی به گونه‌ای باشد که با قواعد امری ازدواج تعارض نداشته باشد. تعهداتی که در ضمن عقد ازدواج به نفع ثالث ممکن است صورت بگیرد یا در ارتباط با آثار عقد ازدواج مانند نفقه و مهریه است و یا در ارتباط با مسائلی خارج از نکاح. مبانی نظری تعهد به نفع ثالث در عقد ازدواج نظریه انصراف از اصل نسبیّت در قراردادها در مرحلۀ آثار عقد و نظریه انشاء مشترک ایقاء می‌باشد. ضمانت اجرای نقض تعهد به نفع ثالث در عقد ازدواج، ضمانت اجراهای عمومی مذکور در قواعد عمومی قراردادها می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feasibility study of the obligation in favor of a third party in the marriage contract and its effects

نویسنده [English]

  • Rasoul Ahmadi Far
Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Literature and Humanities, Malayer University, Malayer, Iran.
چکیده [English]

The law accepts the obligation to a third party as one of the general rules of contracts. Marriage contracts, like other contracts, are subject to this general rule. It is possible, under this contract, to commit in favor of a third party. Due to the characteristics of this contract, the commitment in favor of a third party is not like other contracts and has its own special rules. Accordingly, the subject of this inquiry is to study the commitment of the third party in the marriage contract and its effects. Based on the findings of this study, the privity of contract rule within a marriage contract differs between stages of formation and work. In a maiden marriage that has grown (ripe and wise) the father's permission is a condition of marriage validity. In the effects stage, the privity of the contract is not absolute and the marriage contract is due to a relative relationship among couples with the relative counterpart. This contract allows you to commit in favor of a third party, but this commitment does not affect the original contract. Law or custom or an agreement by the parties can prescribe the guarantee of breach of a third-party commitment in a marriage contract.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commitment to the third party
  • Marriage
  • Commitment to a third party in the marriage contract
  • Third-party and Marriage
  • Marriage effect

مراجع

آلوسی، محمود شکری (1314). بلوغ الارب فی معرفه احوال العرب، بیروت: المکتبه الاهلیه.
ایزانلو، محسن و ترکمان، حسین (1395). ضمانت اجرای قراردادی تعهد به فعل ثالث. تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل، سال نهم، (34)، صص. 83-100.
بدرالعینی، محمود بن احمد (بی‌تا). عمده القاری شرح صحی البخاری، بیروت: دارالفکر.
پیرهادی، محمدرضا (1400)، تحولات تعهد به نفع ثالث در حقوق نوین نظام‌های غربی و حقوق ایران. فصلنامه علمی مطالعات بین‌المللی پلیس، 12(45)، صص. 62-85.
تقی‌زاده، ابراهیم؛ فلاح یخدانی، محمدحسین و سربازیان، مجید (1396). بازپژوهش مقابله با نقض فرضی قرارداد بر مبنای راهکارهای الزام به اجرای عین تعهد در نظام حقوق عرفی (انگلیس و آمریکا) و حقوق اسلام. فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال چهارم، (12)، صص. 63-87.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1425ق). معجم الصحاح. بیروت: دار المعرفه.
خادمی ‌مجومرد، علی؛ غفوری، اکبر و شایق، علیرضا (1393). مطالعه تطبیقی اصل نسبی بودن قراردادها در حقوق ایران و انگلیس. ماهنامه کانون، (136 و 137)، ص. 131.
خمینی، روح‌الله (1370). تحریرالوسیله، قم: مؤسسه انتشارات دارالعلم.
دهقان دهنوی، نادر و سلطانی، محمدرضا (1397). نگاهی تحلیلی به ایفاء تعهد توسط ثالث به‌عنوان استثنایی بر اصل نسبی بودن قراردادها. فصلنامه علمی ـ حقوقی قانون‌یار، 2(7)، صص. 411-430.
روشن، محمد و صادقی، محمد (1395). دانشنامه حقوق خانواده. تهران: انتشارات جنگل.
زاهدی، عبدالرضا و رمضانی‌اسفندن، رضا (1393). بررسی معنا شناختی تاریخی و توصیفی واژه «مقت». دو فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهش‌های زبان شناختی قرآن»، سال سوم، (2)، صص. 19-38.
شعاریان، ابراهیم و ترابی، ابراهیم (1391). اصول حقوق قراردادهای اروپا و حقوق ایران (مطالعه تطبیقی). تبریز: انتشارات فروزش.
شهیدی، مهدی (1382.الف). حقوق مدنی، آثار قراردادها و تعهدات. جلد سوم، تهران: انتشارت مجد.
شهیدی، مهدی (1382.ب). حقوق مدنی، اصول قرادادها و تعهدات، تهران: انتشارات مجد.
صفایی، سید حسین و امامی، اسدالله (1386): مختصر حقوق خانواده. تهران: نشر میزان.
طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم (1424ق). عروۀ الوثقی. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم (1382). عروۀ الوثقی، ترجمه عباس قمی، قم: مؤسسه انتشاراتی صبح پیروزی.
علی، جواد (1427ق). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسالم. تهران: ناشر آوند دانش.
قنواتی، جلیل؛ وحدتی شبیری، سید حسن و عبدی‌پور، ابراهیم (1379). حقوق قراردادها در فقه امامیه. تهران: انتشارات سمت.
کاتوزیان، ناصر (1379). حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها. تهران: چاپخانه بهمن.
کاتوزیان، ناصر (1380.الف). حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، اجرای عقد و عهد شکنی، مسئولیت قراردادی. جلد چهارم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1380.ب). قوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، آثار قرارداد نسبت به دو طرف و نسبت به اشخاص ثالث. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1381). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. تهران: نشر میزان.
کاتوزیان، ناصر (1382).  الزام‌های خارج از قرارداد: ضمان قهری، مسئولیت مدنی، غصب و استیفاء. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کاتوزیان، ناصر (1385.الف). حقوق مدنی، خانواده، نکاح و طلاق، روابط زن و شوهر. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1385.ب). دوره مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی، قرارداد ـ ایقاع. تهران: شرکت سهامی انتشار.
محقق داماد، سید مصطفی (1384). بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
محقق داماد، سید مصطفی (1388). نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
محقق ‌داماد، سید مصطفی و صادقی، محمود (1379). «مبانی و آثار حقوقی تعهد به نفع شخص ثالث در فقه امامیه». مدرس، (17)، صص. 75-94.
محمدی، سام (1388). ماهیت حقوقی تعهد به نفع شخص ثالث. فصلنامه حقوق، 39(1)، بهار، صص. 271-288.
مقصودی، رضا (1390). تعدیل وجه التزام و نتایج آن در حقوق فرانسه، انگلیس و ایران. پژوهشنامه حقوقی کیفری، (4)، صص. 103-130.
Garner, Bryan (1398). Black’s Law Dictionary. 2th Edition, Tehran, Nashr.
Beatson, Sir Jack; Burrows, Andrew and Cartwright, john (2010). Anson’s law of contract. 29th Edition, UK, Oxford University press.
Furmston, Michael (2001). Principles of Commercial Law. 2 th Edition, UK, Cavendish Publishing Limited.
Furmston, Michael (2007). Law of contract. 15th Edition, London, Published by Oxford university press.
Marsh, P. D. V. (1994). Comparative Contract Law. English, France, Germany, 2 th Edition, UK, Gower Publishing.
Stone, Richard (2009). The Modern law Of Contract. 8th edition, London And New York, published by Routledge-Cavendish, 2008.
Turner, Chris (2007). Contract Law. 2th Edition, UK, HODDER, EDUCTION, and Hachette UK Company.
Virgo, Graham (2015). The Principle of the Law of Restitution. 3th Edition, UK, Oxford.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 20 اردیبهشت 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار