O znaczeniu korekcyjnego wymiaru sprawiedliwości karnej – uwagi w kontekście nowej penologii i paradygmatu ryzyka

Zarządzanie ryzykiem recydywy uznawane jest za jedną z podstawowych tendencji we współczesnym podejściu do karania i kontroli przestępczości także w pracach innych kryminologów i penologów. Jest ono jednocześnie traktowane jako element szerszego fenomenu, polegającego na wykorzystywaniu przez władze publiczne informacji o ryzyku do rozwiązywania problemów społecznych. Przewidywanie ryzyka i zarządzanie nim wydaje się immanentną cechą współczesnych społeczeństw, określanych przez niektórych badaczy jako „społeczeństwa ryzyka” (risk society). W wymiarze sprawiedliwości karnej zdominowanym przez paradygmat ryzyka przestępczość spostrzegana jest jako ryzyko możliwe do oszacowania i kontrolowania. Z kolei przestępca traktowany jest jak podmiot odpowiedzialny za swoje zachowanie oraz za kontrolowanie zagrożenia, jakie stanowi dla innych, czyli za zarządzanie własnym ryzykiem. Sprawcy przestępstw stanowią populację ryzyka, którą można podzielić na grupy o różnym poziomie tego ryzyka oraz skutecznie nią zarządzać. Wyniki szacowania ryzyka recydywy oraz ocena możliwości kontrolowania tego ryzyka w warunkach wolnościowych stają się istotnymi czynnikami wpływającymi na rodzaj i wymiar orzekanych sankcji karnych, jednocześnie przesuwając na drugi plan stopień zawinienia jednostki i ciężar popełnionego przestępstwa.