Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Prawo do wyrażania sprzeciwu sumienia przez personel medyczny : problemy etyczno-prawne
Alternative title
Right to conscientious objection in healthcare : legal and ethical issues
Author
Pawlikowski Jakub
Institution
Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ
Pages
1-40
Keywords in Polish
klauzula sumienia
koncepcja sumienia
konflikt sumienia
odmowa świadczeń medycznych
problemy etyczne początku życia
etyczne problemy aborcji
autonomia sumienia lekarza
klauzula sumienia prawo polskie
Language
Polish
Abstract in Polish
Klauzula sumienia (nazywana niekiedy "sprzeciwem sumienia") jest prawną propozycją rozwiązania sytuacji, w której dochodzi do kolizji norm prawa stanowionego z normami światopoglądowymi lub religijnymi. Przejawia się w prawnie zagwarantowanej możliwości "odmowy wykonania obowiązku nałożonego zgodnie z prawem z powołaniem się na przekonania religijne lub moralne". Wraz z legalizacją kontrowersyjnych moralnie procedur medycznych prawo to znalazło zastosowanie przede wszystkim do wyrażania sprzeciwu wobec wykonania procedur niezgodnych z sumieniem przez członków personelu medycznego. Autor przedstawia w artykule argumenty za i przeciw sprzeciwom sumienia, kwestie relacji na linii autonomia pacjenta a autonomia lekarza. Opisuje również jak klauzula sumienia przedstawia się w prawodawstwie Polskim.
Downloads
49
Views
2
| cris.lastimport.scopus | 2024-04-30T01:22:49Z | |
| dc.abstract.pl | Klauzula sumienia (nazywana niekiedy "sprzeciwem sumienia") jest prawną propozycją rozwiązania sytuacji, w której dochodzi do kolizji norm prawa stanowionego z normami światopoglądowymi lub religijnymi. Przejawia się w prawnie zagwarantowanej możliwości "odmowy wykonania obowiązku nałożonego zgodnie z prawem z powołaniem się na przekonania religijne lub moralne". Wraz z legalizacją kontrowersyjnych moralnie procedur medycznych prawo to znalazło zastosowanie przede wszystkim do wyrażania sprzeciwu wobec wykonania procedur niezgodnych z sumieniem przez członków personelu medycznego. Autor przedstawia w artykule argumenty za i przeciw sprzeciwom sumienia, kwestie relacji na linii autonomia pacjenta a autonomia lekarza. Opisuje również jak klauzula sumienia przedstawia się w prawodawstwie Polskim. | pl |
| dc.contributor.author | Pawlikowski, Jakub | pl |
| dc.contributor.institution | Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ | pl |
| dc.date.accessioned | 2021-05-07T12:01:15Z | |
| dc.date.available | 2021-05-07T12:01:15Z | |
| dc.date.issued | 2014 | pl |
| dc.date.openaccess | 0 | |
| dc.description.accesstime | w momencie opublikowania | |
| dc.description.physical | 1-40 | pl |
| dc.description.version | ostateczna wersja wydawcy | |
| dc.identifier.doi | 10.26106/qjf9-hw70 | pl |
| dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/270786 | |
| dc.language | pol | pl |
| dc.references | Antommaria A.M. (2008), Adjudicating rights or analyzing interests: ethicists’ role in the debate over conscience in clinical practice, “Theor Med Bioeth” 29(3), 201-212. | pl |
| dc.references | Beauchamp T.L., Childress J.F. (1996), Zasady etyki medycznej, KiW, Warszawa. | pl |
| dc.references | Brzeziński T. (2002), Etyka lekarska, PZWL, Warszawa. | pl |
| dc.references | Bumsted B. (2008), State bill would shield anti-abortion doctors, “Pittsburgh Tribune-Review”. | pl |
| dc.references | Catholic Medical Association (2005), Vaccines Prepared from Cells Derived from Aborted Human Fetuses, Pontifical Academy for Life. | pl |
| dc.references | Charo R.A. (2005), The celestial fire of conscience - refusing to deliver medical care, “N Engl J Med” 352(24), 2471-2473. | pl |
| dc.references | Curlin F.A. et al. (2007), Religion, Conscience, and Controversial Clinical Practices, “N Engl J Med” 356(6), 593-600. | pl |
| dc.references | Freeman M. (2007), Prawa człowieka, Warszawa, Sic!. | pl |
| dc.references | Gambino G., Spagnolo A.G. (2002), Ethical and juridical foundations of conscientious objection for health care workers, “Med Etika Bioet” 9(1-2), 3-5. | pl |
| dc.references | Grześkowiak A. (2007), Sprzeciw sumienia w odniesieniu do różnych kategorii zawodów związanych z ochrona życia, “Naturalne Planowanie Rodziny” 1(2), 20-24. | pl |
| dc.references | Haberko J. (2008), Sumienie medycyny i litera prawa w obronie życia i zdrowia ludzkiego [w:] J. Haberko, R. Kocyłowski, B. Pawelczyk (red.), Lege Artis. Problemy prawa medycznego, Poznań. | pl |
| dc.references | Jan Paweł II (1998), Encyklika Evangelium vitae [w:] K. Szczygieł (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Biblos, Tarnów, 41-136. | pl |
| dc.references | Jan XXIII (1963), Encyklika „Pacem in terris”, Watykan. | pl |
| dc.references | Johann W., Lewaszkiewicz-Petrykowska B. (1999), Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie konstytucyjnym – status jednostki, Biul. TK. | pl |
| dc.references | Kennedy I., Grubb A. (2000), Medical Law, Butterworths, London-Dublin. | pl |
| dc.references | Kongregacja Nauki Wiary (1998a), Questio de abortu. Deklaracja o przerywaniu ciąży [w:] K. Szczygieł (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Biblos, Tarnów, 303-315. | pl |
| dc.references | Kongregacja Nauki Wiary (1998b), Donum Vitae. Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania [w:] K. Szczygieł (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Biblos, Tarnów, 360-385. | pl |
| dc.references | Kubicki L. (1999), Sumienie lekarza jako kategoria prawna, “PiM” 4. | pl |
| dc.references | Kuniński T. (2008), Stosunek Sokratesa do prawa w świetle Obrony i Kritona, “Diametros” 17, 30-44. | pl |
| dc.references | Martinez K. (2007), Medicina y objeción de conciencia, “An Sist Sanit Navar” 30(2), 215-223. | pl |
| dc.references | Mason J.K., McCall Smith R.A. (1994), Law and Medical Ethics, Butterworths, London-Dublin. | pl |
| dc.references | Naczelna Izba Lekarska (2004), Kodeks etyki lekarskiej, Warszawa. | pl |
| dc.references | Nesterowicz M. (2005), Prawo medyczne, TNOiK, Toruń. | pl |
| dc.references | Nowicka W., Zielińska A. (2000), Badanie ankietowe federacji wśród lekarzy, pielęgniarek i położnych na temat skutków ustawy antyaborcyjnej [w:] W. Nowicka (red.), Ustawa antyaborcyjna w Polsce. Funkcjonowanie, skutki społeczne, postawy i zachowania. Raport - Wrzesień 2000, Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, Warszawa. | pl |
| dc.references | Oniszczuk L. (1998), Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w latach 1986-1996, Wyd. Sejmowe, Warszawa, 279-280. | pl |
| dc.references | Papieska Akademia Życia (2000), Komunikat dotyczący wprowadzenia do powszechnej sprzedaży pigułki „dzień po” na terenie Republiki Włoskiej (2000) [w:] A.J. Katolo (red.), Bezdroża antykoncepcji, Gaudium, Lublin, 13-17. | pl |
| dc.references | Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (1998), Karta Pracowników Służby Zdrowia [w:] K. Szczygieł (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Biblos, Tarnów, 549-627. | pl |
| dc.references | Pawlikowska K. (b.d), Klauzula sumienia: rozważania prawno-moralne, “Prawo i medycyna”. | pl |
| dc.references | Pellegrino E.D. (2000), Commentary: value neutrality, moral integrity and physician, “J. Law Med. Ethics” 28(1), 78-80. | pl |
| dc.references | Pellegrino E.D. (2006), Toward a reconstruction of medical morality, “American Journal of Bioethics” 6(2), 65-71. | pl |
| dc.references | Pieniążek-Samek M. (2007), Serce ma swój porządek, rozum ma swój. Kilka pytań do mojego sumienia [w:] J. Jagiełło, W. Zuziak (red.), Sumienie w świecie wolności, Znak, Kraków, 52-61. | pl |
| dc.references | Platon (2004), Obrona Sokratesa, tłum. W. Witwicki, Unia Wydawnicza Verum, Warszawa. | pl |
| dc.references | Rhodes R. (2006), The ethical standard of care, “American Journal of Bioethics” 6(2), 76-78. | pl |
| dc.references | Ricken F. (2001), Etyka ogólna, Antyk, Kęty. | pl |
| dc.references | Savulescu J. (2006), Conscientious objection in medicine, “BMJ” 332, 294-297. | pl |
| dc.references | Sobór Watykański II (1965), Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, Watykan. | pl |
| dc.references | Sofokles (2000), Antygona, przeł. K. Morawski, Tower Press, Gdańsk. | pl |
| dc.references | Stammers T.G. (2006), Six objections to Savulescu's salvos. (Rapid responses to: Savulescu J. Conscientious objection in medicine), “BMJ” 332, 294-297. | pl |
| dc.references | Stanisz P. (2008), Klauzula sumienia [w:] A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Prawo wyznaniowe, C.H. Beck, Warszawa, 104-111. | pl |
| dc.references | Styczeń T. (1995), Wprowadzenie do etyki, TN KUL, Lublin. | pl |
| dc.references | Sulmasy D. (2008), What is conscience and why is respect for it so important?, “Theor Med Bioeth” 29(3), 135-149. | pl |
| dc.references | Szumowski W. (2007), Filozofia medycyny, Wyd. Marek Derewiecki, Kęty. | pl |
| dc.references | Świderska M. (2007), Zgoda pacjenta na zabieg medyczny, TNOiK, Toruń. | pl |
| dc.references | Wenger N.S., Carmel S. (2004), Physicians’ Religiosity and End-of-Life Care Attitudes and Behaviors, “Mt Sinai J Med” 71(5), 335-343. | pl |
| dc.references | Wicclair M. (2008), Is conscientious objection incompatible with a physician’s professional obligations?, “Theor Med Bioeth” 29(3), 171-185. | pl |
| dc.references | Zielińska E. (2003), Klauzula sumienia, “PiM” 1. | pl |
| dc.rights | Dozwolony użytek utworów chronionych | * |
| dc.rights.licence | OTHER | |
| dc.rights.uri | http://ruj.uj.edu.pl/4dspace/License/copyright/licencja_copyright.pdf | * |
| dc.share.type | otwarte repozytorium | |
| dc.subject.pl | klauzula sumienia | pl |
| dc.subject.pl | koncepcja sumienia | pl |
| dc.subject.pl | konflikt sumienia | pl |
| dc.subject.pl | odmowa świadczeń medycznych | pl |
| dc.subject.pl | problemy etyczne początku życia | pl |
| dc.subject.pl | etyczne problemy aborcji | pl |
| dc.subject.pl | autonomia sumienia lekarza | pl |
| dc.subject.pl | klauzula sumienia prawo polskie | pl |
| dc.subtype | ReviewArticle | pl |
| dc.title | Prawo do wyrażania sprzeciwu sumienia przez personel medyczny : problemy etyczno-prawne | pl |
| dc.title.alternative | Right to conscientious objection in healthcare : legal and ethical issues | pl |
| dc.type | WorkingPaper | pl |
| dspace.entity.type | Publication |
cris.lastimport.scopus
2024-04-30T01:22:49Z dc.abstract.plpl
Klauzula sumienia (nazywana niekiedy "sprzeciwem sumienia") jest prawną propozycją rozwiązania sytuacji, w której dochodzi do kolizji norm prawa stanowionego z normami światopoglądowymi lub religijnymi. Przejawia się w prawnie zagwarantowanej możliwości "odmowy wykonania obowiązku nałożonego zgodnie z prawem z powołaniem się na przekonania religijne lub moralne". Wraz z legalizacją kontrowersyjnych moralnie procedur medycznych prawo to znalazło zastosowanie przede wszystkim do wyrażania sprzeciwu wobec wykonania procedur niezgodnych z sumieniem przez członków personelu medycznego. Autor przedstawia w artykule argumenty za i przeciw sprzeciwom sumienia, kwestie relacji na linii autonomia pacjenta a autonomia lekarza. Opisuje również jak klauzula sumienia przedstawia się w prawodawstwie Polskim. dc.contributor.authorpl
Pawlikowski, Jakub dc.contributor.institutionpl
Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ dc.date.accessioned
2021-05-07T12:01:15Z dc.date.available
2021-05-07T12:01:15Z dc.date.issuedpl
2014 dc.date.openaccess
0 dc.description.accesstime
w momencie opublikowania dc.description.physicalpl
1-40 dc.description.version
ostateczna wersja wydawcy dc.identifier.doipl
10.26106/qjf9-hw70 dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/270786 dc.languagepl
pol dc.referencespl
Antommaria A.M. (2008), Adjudicating rights or analyzing interests: ethicists’ role in the debate over conscience in clinical practice, “Theor Med Bioeth” 29(3), 201-212. dc.referencespl
Beauchamp T.L., Childress J.F. (1996), Zasady etyki medycznej, KiW, Warszawa. dc.referencespl
Brzeziński T. (2002), Etyka lekarska, PZWL, Warszawa. dc.referencespl
Bumsted B. (2008), State bill would shield anti-abortion doctors, “Pittsburgh Tribune-Review”. dc.referencespl
Catholic Medical Association (2005), Vaccines Prepared from Cells Derived from Aborted Human Fetuses, Pontifical Academy for Life. dc.referencespl
Charo R.A. (2005), The celestial fire of conscience - refusing to deliver medical care, “N Engl J Med” 352(24), 2471-2473. dc.referencespl
Curlin F.A. et al. (2007), Religion, Conscience, and Controversial Clinical Practices, “N Engl J Med” 356(6), 593-600. dc.referencespl
Freeman M. (2007), Prawa człowieka, Warszawa, Sic!. dc.referencespl
Gambino G., Spagnolo A.G. (2002), Ethical and juridical foundations of conscientious objection for health care workers, “Med Etika Bioet” 9(1-2), 3-5. dc.referencespl
Grześkowiak A. (2007), Sprzeciw sumienia w odniesieniu do różnych kategorii zawodów związanych z ochrona życia, “Naturalne Planowanie Rodziny” 1(2), 20-24. dc.referencespl
Haberko J. (2008), Sumienie medycyny i litera prawa w obronie życia i zdrowia ludzkiego [w:] J. Haberko, R. Kocyłowski, B. Pawelczyk (red.), Lege Artis. Problemy prawa medycznego, Poznań. dc.referencespl
Jan Paweł II (1998), Encyklika Evangelium vitae [w:] K. Szczygieł (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Biblos, Tarnów, 41-136. dc.referencespl
Jan XXIII (1963), Encyklika „Pacem in terris”, Watykan. dc.referencespl
Johann W., Lewaszkiewicz-Petrykowska B. (1999), Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie konstytucyjnym – status jednostki, Biul. TK. dc.referencespl
Kennedy I., Grubb A. (2000), Medical Law, Butterworths, London-Dublin. dc.referencespl
Kongregacja Nauki Wiary (1998a), Questio de abortu. Deklaracja o przerywaniu ciąży [w:] K. Szczygieł (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Biblos, Tarnów, 303-315. dc.referencespl
Kongregacja Nauki Wiary (1998b), Donum Vitae. Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania [w:] K. Szczygieł (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Biblos, Tarnów, 360-385. dc.referencespl
Kubicki L. (1999), Sumienie lekarza jako kategoria prawna, “PiM” 4. dc.referencespl
Kuniński T. (2008), Stosunek Sokratesa do prawa w świetle Obrony i Kritona, “Diametros” 17, 30-44. dc.referencespl
Martinez K. (2007), Medicina y objeción de conciencia, “An Sist Sanit Navar” 30(2), 215-223. dc.referencespl
Mason J.K., McCall Smith R.A. (1994), Law and Medical Ethics, Butterworths, London-Dublin. dc.referencespl
Naczelna Izba Lekarska (2004), Kodeks etyki lekarskiej, Warszawa. dc.referencespl
Nesterowicz M. (2005), Prawo medyczne, TNOiK, Toruń. dc.referencespl
Nowicka W., Zielińska A. (2000), Badanie ankietowe federacji wśród lekarzy, pielęgniarek i położnych na temat skutków ustawy antyaborcyjnej [w:] W. Nowicka (red.), Ustawa antyaborcyjna w Polsce. Funkcjonowanie, skutki społeczne, postawy i zachowania. Raport - Wrzesień 2000, Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, Warszawa. dc.referencespl
Oniszczuk L. (1998), Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w latach 1986-1996, Wyd. Sejmowe, Warszawa, 279-280. dc.referencespl
Papieska Akademia Życia (2000), Komunikat dotyczący wprowadzenia do powszechnej sprzedaży pigułki „dzień po” na terenie Republiki Włoskiej (2000) [w:] A.J. Katolo (red.), Bezdroża antykoncepcji, Gaudium, Lublin, 13-17. dc.referencespl
Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (1998), Karta Pracowników Służby Zdrowia [w:] K. Szczygieł (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Biblos, Tarnów, 549-627. dc.referencespl
Pawlikowska K. (b.d), Klauzula sumienia: rozważania prawno-moralne, “Prawo i medycyna”. dc.referencespl
Pellegrino E.D. (2000), Commentary: value neutrality, moral integrity and physician, “J. Law Med. Ethics” 28(1), 78-80. dc.referencespl
Pellegrino E.D. (2006), Toward a reconstruction of medical morality, “American Journal of Bioethics” 6(2), 65-71. dc.referencespl
Pieniążek-Samek M. (2007), Serce ma swój porządek, rozum ma swój. Kilka pytań do mojego sumienia [w:] J. Jagiełło, W. Zuziak (red.), Sumienie w świecie wolności, Znak, Kraków, 52-61. dc.referencespl
Platon (2004), Obrona Sokratesa, tłum. W. Witwicki, Unia Wydawnicza Verum, Warszawa. dc.referencespl
Rhodes R. (2006), The ethical standard of care, “American Journal of Bioethics” 6(2), 76-78. dc.referencespl
Ricken F. (2001), Etyka ogólna, Antyk, Kęty. dc.referencespl
Savulescu J. (2006), Conscientious objection in medicine, “BMJ” 332, 294-297. dc.referencespl
Sobór Watykański II (1965), Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, Watykan. dc.referencespl
Sofokles (2000), Antygona, przeł. K. Morawski, Tower Press, Gdańsk. dc.referencespl
Stammers T.G. (2006), Six objections to Savulescu's salvos. (Rapid responses to: Savulescu J. Conscientious objection in medicine), “BMJ” 332, 294-297. dc.referencespl
Stanisz P. (2008), Klauzula sumienia [w:] A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Prawo wyznaniowe, C.H. Beck, Warszawa, 104-111. dc.referencespl
Styczeń T. (1995), Wprowadzenie do etyki, TN KUL, Lublin. dc.referencespl
Sulmasy D. (2008), What is conscience and why is respect for it so important?, “Theor Med Bioeth” 29(3), 135-149. dc.referencespl
Szumowski W. (2007), Filozofia medycyny, Wyd. Marek Derewiecki, Kęty. dc.referencespl
Świderska M. (2007), Zgoda pacjenta na zabieg medyczny, TNOiK, Toruń. dc.referencespl
Wenger N.S., Carmel S. (2004), Physicians’ Religiosity and End-of-Life Care Attitudes and Behaviors, “Mt Sinai J Med” 71(5), 335-343. dc.referencespl
Wicclair M. (2008), Is conscientious objection incompatible with a physician’s professional obligations?, “Theor Med Bioeth” 29(3), 171-185. dc.referencespl
Zielińska E. (2003), Klauzula sumienia, “PiM” 1. dc.rights*
Dozwolony użytek utworów chronionych dc.rights.licence
OTHER dc.rights.uri*
http://ruj.uj.edu.pl/4dspace/License/copyright/licencja_copyright.pdf dc.share.type
otwarte repozytorium dc.subject.plpl
klauzula sumienia dc.subject.plpl
koncepcja sumienia dc.subject.plpl
konflikt sumienia dc.subject.plpl
odmowa świadczeń medycznych dc.subject.plpl
problemy etyczne początku życia dc.subject.plpl
etyczne problemy aborcji dc.subject.plpl
autonomia sumienia lekarza dc.subject.plpl
klauzula sumienia prawo polskie dc.subtypepl
ReviewArticle dc.titlepl
Prawo do wyrażania sprzeciwu sumienia przez personel medyczny : problemy etyczno-prawne dc.title.alternativepl
Right to conscientious objection in healthcare : legal and ethical issues dc.typepl
WorkingPaper dspace.entity.type
Publication Affiliations
No affiliation
Pawlikowski, Jakub
* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.
Views
2
Views per month
Views per city
Koło
1
Warsaw
1
Downloads
pawlikowski_prawo_do_wyrazania_2014.pdf
35
Open Access
Loading...
